Г>ул китаптл К. лракллнакстаппып кубла ранонллрыпда жасай- тугын клракалпаклардын этннкалык составы, сол гсрригориядагы

9 II. А. Б п с к а к о п . Каракалмакскмм нзык, том I, Материалы
по диалектологии (тексты и словарь). Изд-во АН СССР. М, 1951; т.
II (фоиетика м морфология). М., 1952.
1
9
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Карақалпак диалектологларыпыц алдыпда турган 
сц Гжрипши ўазыйна —бул қарақалпак тнлиниц дналект 
ҳәм гоаорлары бойыпша материаллар жыйпаў ҳәм оны 
моногрпфннлық иланда жазыў нсн болды. 1900—1963- 
жыллар даўамында Қарақалпақстан АССР ыпын рай- 
онларыпа экспеднциялар шөлксмлестприлнп, бунда- 
рссиубликаиыц барлық территориясы изертлепилдн.
11,)тнйжедс каракалпақ тилпппц диалектлери ҳәм го- 
норлары бойыиша бай матерналлар жыйналып, булар 
оииап былайғы монографиялық нзертлеўлер ҳәм жек- 
ке моселелер ушып плимий бзза болып хызмет егтн.
Жыйиалган материалларды үйрениу нси 
қаракал- 
пақ гили составында — арка ҳәм қубла болып бөлине- 
гуғып еки дналектти айырыўға мүмкиншилнк берди.
Н. А. Баскаков қаракалпақ тилипдеги диалектлер- 
дн тийкарынан арқа-шығыс ҳәм кубла — батыс ден еки- 
ге бөледи. Автор арка-шығыс диалекттнц территория- 
сына Қараөзек, Тахтакөпир ҳәм Мойнақ районларында 
жасаушы қарақалпаклардыц аўызекн сөйлеў тилин 
киргизеди. Буған қазақ ҳәм 
қарақалпақ тиллсринин 
бир-бирнне тоснри нәтийжесинде жүзеге келген Тах- 
такөпир районындағы аралас говорларды да косады.
Кубла-батыс диалектке республикаиыц Шымбай, 
Кегейли, Коцыраг, Хожели, Әмиўдәрья (бурынғы Қып- 
шақ), Бируний, Төргкүл 
районларындағы жасаўшы 
қарақалпаклардыц аўызеки сөйлеў тилиним үлгилери 
мысал етнп алынған10.
Соцғы жылларда жыйналған материаллардыц тийка- 
рыида исленген классификация бойынша, карақалпақ 
тнлинде арка ҳәм кубла диалектлери деп аталған ҳзм 
террнториялык жақтан өзгешеликлерге ийс еки диа- 
лект бар."
Карақалпак тилиниц арқа диалекти Карақалпақстан *
1
1