Г>ул китаптл К. лракллнакстаппып кубла ранонллрыпда жасай- тугын клракалпаклардын этннкалык составы, сол гсрригориядагы

ь" 
1
:.М. 
Галкинл—‘1'едорук н др. Сокремепиын русский 
н.
1
ык,м
.1
• 
/лскспкологии, фоистика, слоиообразовамие/... 72-бет.
88
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

1>мз төмепде диалектлпк арханзмлер меиеи гарий- 
хым еөзлерге қмскаша токтап өтеммз.
Диалектлик архаичмлер. Тмлде белгмлм бмр ўа- 
кытта жимм памдаламылгам, бмрақ ҳәзир өз ормын 
м ә н т е с сөзлер мемем аўыстыргам созлер архаизмлер 
болып табылады. „Архапзмлер ҳом тармйхым сөзлер 
белгилм стмлистмкалык категориялар. Олар замам ко- 
лормтмн, реаллык тарийхын жагдайлардып амаў я мы- 
маў картммасым көрсетиў т.б ум.
1
ым колламылады*1®4'
Архаизмлердин колланыўдан калыўы бпрдеи бола- 
туғым процесс емес. Ол көп ўақытларды талап етеди. 
Сонлықтан олардын пайдаланыўлам калыўыма байла- 
мыслы А. Дозаиын мына пикириниц жапы бар сыяқлы: 
„Прнчины исчезмовения слов бываюг сонналыюго нли 
лингвистического характера, иногда слова исчезают 
вместе с исчезновением вещей, когорые онм обозна- 
чают (в частности, слова, относящнеся к одежде, очень 
быстро изнашиваются), иногда же они конкурируют с 
другимп, лучше образованнымн словами, которые мх 
мостепенно вытесняют"1®1.
Архаизм сөзлердин ҳәр кыйлы болыўына байла- 
ныслы сөзлик составымдағы архаизм, грамматпкалық 
архаизм, ал сөзлик составтагы архаизмлер лексика- 
лык, ф(>азеологмялық деп те бнр неше түрге бөлип 
карастырылады.1*1*
Кубла дналекттегй архапзм сөзлер тпйкарынам ха- 
лық турмысында бурын колламылгам ҳәр кыйлы ай, 
күн атамалары, динмй түсиииклер т.б. катнаслы.
Дмалектлик архаизм сөзлердим ен баслы топщ ы- 
ай, күн календарына байламыслы ертс ўақытларда 
қолланылған атамалар.
1>урымғы ўакытларда кум, ай есаплаўы дшпнмллер 
тәреммнсм енгмзмлгом кәделерге сүйенди. Қаракалмақ- 
стаммын барлык террнториясьшда да ай, күп калемда- 
рында 
халыкка түсмммксмз атамалар бар едн. 13ул 
ҳақкымда Ж. Дуйсемгалмеп мынадай дем көрсетеди: 
„Мусылманлар жылиамапыц басламыўына мслам димм-