Gruntlarning tabiati

Muzlagan va abadiy muzlagan gruntlar. 0°C dan past temperaturada, odatda, g‘ovakdagi suvning bir qismi qattiq faza – muzga o‘tishi munosabati bilan gruntlar o‘z xossalarini butunlay o‘zgartiradi.

Barcha turdagi gruntlar, agar ular manfiy temperaturaga ega va tarkibida muz mavjud bo‘lsa, muzlagan gruntlar qatoriga kiradi. Tabiiy sharoitda ko‘p (uch va undan ortiq) yillar mobaynida muzlagan holatda uzluksiz (erimasdan) turgan gruntlar abadiy muzlagan gruntlar deb ataladi.

Muzlagan va abadiy muzlagan gruntlar ularda muz bilan birikish bog‘lanishlari mavjudligi tufayli manfiy temperaturada juda mustahkam va kam deformatsiyalanuvchi tabiiy tuzilmalar hisoblanadi. Biroq temperatura ko‘tarilgan yoki pasaygan taqdirda (hatto temperaturaning manfiy qiymatlari sohasida ham) muzning bir qismi erishi yoki g‘ovaklardagi suvning bir qismining muzlashi hisobiga ularning xossalari o‘zgarishi mumkin. G‘ovaklardagi muz eriganida muz bilan birikish tarkibiy bog‘lanishlari juda tez buziladi va kuchli deformatsiyalanish yuz beradi. Bunda abadiy muzlagan gruntlarning ko‘pgina turlari, ayniqsa o‘ta muzlagan changsimon-loyli gruntlar suyuq holatga o‘tishi mumkin.

Muzlagan gruntlar temperatura holatining o‘zgarishi ularning fizik xossalarida, binobarin, mexanik xossalarida ham jiddiy o‘zgarishlar yuz berishiga olib keladi.