Grunt komponentlarining o‘zaro ta’siri va ularda strukturali bog‘lanishlar

Gruntlar teksturasi deb ularning strukturali elementlarining fazoda
nisbatan joylashishi va bo’linishini tavsiflovchi alomatlarning umumlashgani
tushuniladi.
Tekstura strukturaga o’xshab jinsning tarkibi va hosil bo’lish sharoiti bilan
juda yaxshi bog’langan. Masalan, magmatik jinslar teksturasi magma eritmalarini
keyinchalik har xil sovish sharoitida hosil bo’lgan shakli bilan tasiflanadi. Bu
yerda eng ko’p tarqalgani bir xil (massivli) va har xil (sharli, flyuidal, shlakli va
boshqalar) teksturalardir. Metamorfik jinslarning teksturasi massivli va slanesli ko’rinishlilarga bo’linadi. Slaneslilar orasida eng ko’p tarqalgan tekstura turlari yupqa parallellilar,
to’lqinsimon (ploychatli), yo’lakchasimon, holli, oynakli va boshqalar. Massivli
tekstura eng ko’p mramorda, kvarsitda va shoh aldamchisida uchraydi. Yupqa
parallelli va holli – metamorfiki slaneslarda, to’lqinsimon va oynakli – gneyslarda
uchraydi. Keltirilgan metamorfiki teksturalar bilan, shuningdek, ona jinsi teksturali
xususiyatini saqlab qolgan reliktli, masalan, qatlamli cho’kindi jinslar uchraydi.
Cho’kindi jinslar ichida massivli (qatlamsiz) va qatlamli teksturalar ajralib
turadi. Eng ko’p tarqalgani qatlamli, jins tarkibida qatlam va qatlamchalari borligi
bilan tavsiflanadigan, tarkibi, strukturasi, rangi va boshqalar bilan ajralib turadigan 76
teksturalardir. Teksturalar qatlami tavsifi bo’yicha parallel qatlamli, egri qatlamli,
linzasimonlarga bo’linadi. Ular orasida qatlamining qalinligi bo’yicha yirik-,
nozik- va mikroqatlamli teksturalar ajratiladi.
Umuman olganda jinsning qalinligini tavsiflovchi teksturali alomatlarga,
shuningdek, magmatik jinslarning birlamchi alohida ko’rinishlari va ularni
tarkibidagi yoriqliklari taalluqlidir. Bu jinslarning birlamchi alohida ko’rinishi
sovuvchi magmatik massada kristallashayotgan cho’zuvchi kuchlanish ta‟sirida
yuzaga keladi. Ustunli, plitasimon, matritsali va boshqa bir necha xil teksturaning
hosil bo’lishi ular kabidir.