ecclesiasticum cuilibet laico in vadimonium dare, nisi iustissima necessitate urgente, quia tanta a
est sanctitas sacri misterii, quod etiam per prophetam Dominus prohibuerit, ne cum sanctis
vestimentis sacerdos procedat ad populum.
a) vadium M.
Polycarp 3.16.38
616
38. Gregorius VII. cap. X. a a
Omnis christianus procuret ad missarum sollempnia aliquid Deo offerre et duci ad memoriam,
quod Deus per Moysen dixit: Non apparebis in conspectu meo vacuus. Et in collectis
sanctorum patrum liquidum apparet, quod omnes christiani offerre aliquid Deo ex usu
sanctorum patrum debent.
a) om. R.
Polycarp 3.16.39
617
39. Ieronimus in super Daniel.
Tria vero tempora, quibus Deo flectenda sunt genua, terciam horam, sextam et nonam,
ecclesiastica traditio intelligit. Denique tercia hora descendit spiritus sanctus super apostolos;
sexta volens Petrus commedere ad orationem ascendit cenaculum; nona Petrus et Iohannes
pergebant ad templum.
Polycarp 3.16.40
618
40.
Symmachus constituit, ut omni die dominico vel nataliciis martirum "gloria in excelsis Deo" a
hymnus diceretur.
a) folgt in C.
Polycarp 3.17.1
619
XVII. De celebratione sancti pasch..
1. Augustinus in libro de celebratione pasch.. Quinquaginta dies celebrantur post Domini
resurrectionem iam in figura non laboris sed quietis et leticie. Propter hoc et ieiunia a b
relaxantur et stantes oramus, quod est signum resurrectionis. Unde etiam diebus omnibus
dominicis ad altare observatur et alleluia canitur.
a) figuram C.
b) Preter C.
Polycarp 3.17.2
620
2. Victor Roman. ac universalis ecclesie archiepiscopus Theophilo episcopo et cunctis a
fidelibus Alexandria Domino famulantibus salutem in Domino. De eadem re . b c
Caelebritatem sancti pasche die dominica agi debere et predecessores nostri iam statuerunt et
vos illud eadem die celebrare sollempniter mandamus, quia non decet, ut membra a capite
discrepent, nec contraria generent. A quartadecima vero luna primi mensis usque d
vigesimumprimum eiusdem mensis diem eadem celebretur festivitas.
a) om. C.
b) korr. in alexandriæ C.
c) folgt sancti pasche CR.
d) ne CR.
Polycarp 3.17.3
621
3. Ambrosius super Lucam.
Si Iudei sabbatum ita celebrant, ut et mensem et annum totum quasi sabbatum habeant, a a
quanto magis nos resurrectionem Domini celebrare debemus? Et ideo maiores tradidere nobis
pentecostes omnes quinquaginta dies ut pascha celebrandos, quia octav. ebdomad. initium
pentecosten facit. Unde apostolus, qui sciens diversitatem temporum scripsit ad Corinthios: b
Apud vos forsitan manebo et hic hiemabo, et infra: Manebo autem Ephesi usque ad c
pentecosten. Ergo per hos L dies ieiunium nescit ecclesia, sicut dominica, qua Dominus d
resurrexit, et sunt omnes dies tamquam dominica.
a) ita sabbatum C.
b) getilgt C.
c) om. K.
d) om., nachgetragen cum C.
Polycarp 3.18.1
622
XVIII. De constitutione et ordinatione officii celebrandi in ecclesia. a b c d d
1. Gregorius VII.
In die resurrectionis usque in sabbatum in albis et in die pentecostes usque in sabbatum
eiusdem ebdomadae tres psalmos tantum ad nocturnum tresque lectiones antiquo more e
cantamus et legimus. Omnibus aliis diebus per totum annum, si festivitas est, VIIII lectiones
dicimus. Aliis autem diebus XII psalmos et tres lectiones recitamus. In diebus dominicis XVIIIf
psalmos excepto die pasch. et pentecostes et VIIII lectiones celebramus. Illi autem, qui in
diebus cotidianis tres psalmos et tres tantum lectiones videntur agere, non ex regula sanctorum
patrum, sed ex fastidio et neglegentia comprobantur facere . Romani autem diverso modo g g
agere ceperunt, maxime a tempore, quo Teutonicis concessum est regimen ecclesie. Nos
autem et ordinem Romanum investigantes et antiquum morem nostr. ecclesie , statuimus h h
fieri, sicut supra notavimus, antiquos imitantes patres.
a) XXVII M; XIIII K; om. R.
b) consuetudine M.
c) ordine K.
d) celebratione CR.
e) noc" MR; nocturnos K.
f) korr. in XVIIII C.
g) facere om. M; korr. in facere comprobantur C.
h) ecclesie nostr. K.
Polycarp 3.18.2
623
2. Gelasius papa.
In septuagesima ponunt eptaticum usque in quintamdecimam diem ante pascha. Quintadecimaa
die ante pascha ponunt Hieremiam usque in cena Domini. In cena Domini legunt tres lectiones a
de lamentatione Hieremiæ: Quomodo sedet sola civitas plena populo, et cetera; et tres de
tractatu sancti Augustini in psalmo LXIII: Exaudi Deus orationem meam dum deprecor ; et b c c c
tres de apostolo, ubi ait ad Corinthios: Convenientibus vobis in unum. Secunda lectio sic
incipitur: Similiter postquam cenavit. Tercia: De spiritualibus autem nolumus vos ignorare d d
fratres. In parasceve similiter. In sabbato sancto similiter. In octavis pasce ponunt actus e
apostolorum et epistolas canonicas et apocalipsin usque in octavas pentecostes. In octava f g
pentecostes ponunt regum et paralipomenon usque in kal. aug. In dominica prima mensis
augusti ponunt Salomonem usque in kal. septemb. In dominica prima mensis septemb. ponunt
Iob, Tobiam , Iudith, Ester et Hesdram usque in kal. octubris. In dominica prima mensis h
octub. ponunt Machabeorum usque in kal. novemb. In dominica prima mensis novembris
ponunt Hezechihel et Daniehl et minores prophetas usque in kal. decembris. In dominica prima
mensis decembris ponunt Ysaiam prophetam usque in nativitatem Domini. i
a) om. K.
b) oratitionem M.
c) om. K.
d) nolumus autem C.
e) om. CR.
f) folgt VII K.
g) octab(is) C; octavas R.
h) nachgetragen M.
i) novemb. decembris K.
Polycarp 3.19.1
624
XIX. De conciliorum celebratione. a
1. Ormisda episcopis Hispani. . b
Bis in anno per parrochias singulas concilia debere fieri patres docuerunt. Si autem temporum c c
necessitas aut emergens causa hoc non patitur implere, semel saltim, quamvis non licuerit, d
sine ulla excusatione precipimus convenire.
a) conclericorum R.
b) ferner Cap. III. K.
c) fieri debere K.
d) nachgetragen M.
Polycarp 3.19.2
625
2. Gregorius Siagrio episcopo, Ethereo , Virgilio, Desiderio episcopis . In epistola LXXXIII a b c
lib. VIIII.
Et quidem quia de habendo bis in anno concilio patrum sit regulis statutum, non latet. Sed ne d
forte aliqua excusatio sit, semel tantum decernimus congregare, ut expectatione concilii nichil e f
pravum, nichil presumatur illicitum.
a) et hereo K.
b) om. C.
c) om. CR.
d) E-Initiale om. M.
e) durchgestrichen C.
f) tm) M; tamen CR.
Polycarp 3.19.3
626
3. Ex Niceno concilio cap. V. a a
Habeatur autem concilium semel ante dies quadragesimae, ut omnibus, si que sunt, b b
simultatibus amputatis mundum sollempne Deo munus possit offerri. Secundum vero agatur
circa tempus autumni.
a) om. R.
b) sig(ne) M.
Polycarp 3.19.4
627
4. Leo papa Anastasio. Cap. VII.
De conciliis autem episcopalibus non aliud indicimus, quam sancti patres salubriter
ordinaverunt, ut scilicet bini conventus per annos singulos habeantur. In quibus de omnibus
querelis, que inter diversos ecclesie ordines nasci assolent, iudicetur. Ac si forte inter ipsos,
qui presunt, de maioribus, quod absit, peccatis causa nascatur, que provinciali nequeat
examine definiri, fraternitatem tuam de totius negotii qualitate metropolitanus curabit a a b
instruere, ut si corampositis partibus nec tuo fuerit res sopita iudicio, ad nostram cognitionem, c
quicquid illud est, transferatur.
a) korr. in fraternitas tua C.
b) metropolitanos C.
c) folgt fratribus K.
Polycarp 3.19.5
628
5. Ex concilio Antioceno cap. XVIIII.
Propter utilitates ecclesiasticas et absolutiones earum rerum, que dubitationem
controversiamque recipiunt , optime placuit, ut per singulas quasque provincias bis in anno a a
episcoporum concilia celebrentur. Semel quidem post terciam septimanam , que consequitur, b
id est in medio pentecostes conveniat synodus metropolitano comprovinciales episcopos
amonente. Secunda vero synodus fiat id. octub., id est XV. die mensis octubris, quem
perberetheon Greci nominant. In ipsis autem conciliis assint presbiteri et diaconi et omnes, qui
se lesos existimant, et synodi experiantur examen. Nullis vero liceat celebrare apud se concilia c
preter eos, quibus metropolitana iura videntur esse commissa.
a) am Rand nachgetragen M.
b) folgt ebdomadam R.
c) Nullus M.
Polycarp 3.20.1
629
XX. De providentia et auctoritate atque observantia divinarum scripturarum. a b
1. Leo papa.
Curandum est et sacerdotali diligentia maxime providendum, ut falsi codices et a sincera
veritate discordes in nullo usu lectionis habeantur, qui habent semina falsitatum. Non solum c d
hec interdicenda sunt, sed etiam p.nitus auferenda atque ignibus concremanda, quia quamvis
sint in illis quedam, que videantur speciem habere pietatis, numquam tamen vacua sunt venenis
et per fabularum illecebras hoc latenter operantur, ut mirabilium narrationum seductos laqueis e
cuiuscumque erroris implicentur. Unde si quis episcoporum apocripha habere non prohibuerit f
vel eos libros, qui ab hereticis vitiati sunt, in ecclesia permiserit legi , hereticum se noverit g g
iudicandum, quoniam qui alios ab errore non revocat, se ipsum errare demonstrat. Tractatus
autem sancti Hieronimi, Ambrosii et ceterorum sanctorum patrum expositionesque veteris ac h
novi testamenti, que a nominatissimis doctissimis orthodoxis patribus fact. sunt, prout ordo i
poscit, in ecclesia legantur.
a) Zahl om. R.
b) observant korr. in observantione C.
c) nullum K.
d) quia K.
e) seductu K.
f) cuiusque K.
g) legi permiserit K.
h) expositionemque K.
i) folgt nachgetragen -que M.
Polycarp 3.20.2
630
2. De recipiendis libris scripta a Gelagio papa cum LXX eruditissimis episcopis in sede
apostolica urbis Rom..
Tolesano .> a
Veteris testamenti : Genesis lib. unus. Exodus lib. unus. Leviticus lib. unus. Numerus lib. unus. b
Deuteronomii lib. unus. Iesu Nave lib. unus. Iudicum lib. unus. Regum lib. IIII. Ruth lib. c d
unus. Paralipomenon lib. II. Psalmorum lib. unus. Salomonis lib. V. Iob lib. unus. Tobiae lib. e f
unus. Hesdr. lib. unus. Hester lib. unus. Iudith lib. unus. Machabeorum lib. II. Ysay. cc. g
XVIII , de ordine prophetarum, lib. unus . Ieremi. cum cinoth, id est lamentationibus suis, h i i i j j
lib. unus . Ezechielis lib. unus. Danihelis lib. unus. Oseae lib. unus. Amos lib. unus. Micheae k k
lib. unus. Iohel lib. unus. Abdie lib. unus. Ionae lib. unus. Naum lib. unus. Abacuc lib. unus.
Soffoniae lib. unus. Aggei lib. unus. Zachariae lib. unus. Malachiae lib. unus. Novi testamenti: l
Evangeliorum lib. IIII. Secundum Mattheum lib. unus. Secundum Marcum lib. unus.
Secundum Lucam lib. unus. Secundum Iohannem lib. unus. Actus apostolorum lib. unus.
Epistol. Pauli apostoli numero XIIII : Ad Romanos epistola I. Ad Corinthios epistola I. m n o n p
Ad Galathas epistola I. Ad Ephesios epistola I. Ad Philippenses epistola I. Ad Colosenses n p n o n o
epistola I. Ad Tesalonicenses epistola I. Ad Timotheum epistola I. Ad Tytum epistola I. n o q n p n o n o
Ad Phylemonem epistola I. Ad Hebreos epistola I. Apocalipsis Iohannis cc. XX. Ordo VII n o n o
epistolarum canonicarum: Petri apostoli epistol. II. Iacobi apostoli epistola una. Iohannis r a t
apostoli epistol. III. Iude Zelotis apostoli epistola una. u t v
a)-a) am Rand M; om. R.
b) folgt Lib. I. CR.
c) korr. in Ruth M.
d) korr. in Regum M.
e) unus K.
f) unus C; II R.
g) secundus R.
h) folgt lib. II C. o
i) vor Ysai. C.
j) om. KC.
k) om. K.
l) Agge MR.
m) XII K.
n) lib. M.
o) unus M; una C.
p) II C. e
q) tesaloniceses M.
r) ecclesiarum C.
s) om. K.
t)-t) bereits vor Iacobi M.
u) epistola MR; om. K.
v) om. K.
Polycarp 3.20.3
631
3. Ex decretis eiusdem.
Quamvis aliud fundamentum nemo possit ponere preter id, quod positum est, quod est a
Christus Iesus, tamen ad edificationem nostram sancta Romana ecclesia post illas veteris vel
novi testamenti (seu suas decretales scripturas,) quas regulariter suscepimus, etiam has suscipi
non prohibet: Sanctam synodum Nicenam CCCXVIII patrum mediante maximo Constantino
augusto, in qua Arrius hereticus condempnatus est. Sanctam synodum Constantinopolitanam
mediante Theodosio seniore augusto, in qua Macedonius hereticus debitam dampnationem
excepit . Sanctam synodum Ephesinam, in qua Nestorius dampnatus est cum consensu b
beatissimi celestini pap. mediante Cyrillo Alexandrin. sedis antistite et Archadio episcopo ab c
Italia destinato. Sanctam synodum Calcidonensem mediante Martiano augusto et Anatholino
Constantinopolitano episcopo, in quo Nestoriana et Euticiana heresis simul cum Dioscoro d e
eiusque complicibus dampnate sunt. Sed et si qua sunt concilia a sanctis patribus hactenus
instituta preter istorum IIII auctoritatem, et custodienda et recipienda decrevimus. Iam nunc or
subiciendum de opusculis sanctorum patrum, que in ecclesia catholica recipiuntur: Opuscula f
beati Cypriani martiris et Cartaginensis episcopi. Item opuscula beati Gregorii Nazanzeni
episcopi. Item opuscula beati Basilii Cappadoceni episcopi. Item opuscula beati Athanasii g h
episcopi Alexandrini . Item opuscula beati Iohannis Constantinopolitani episcopi . Item i j k k
opuscula beati Theophi Alexandrini episcopi. Item opuscula beati Cyrilli Alexandrini l m n
episcopi . Item opuscula beati Hylarii Pictavensis episcopi. Item opuscula beati Ambrosii n
Mediolanensis episcopi. Item opuscula beati Augustini Yppone Reginensis episcopi. Item o o
opuscula beati Hieronimi presbiteri. Item opuscula Prosperi viri religiosissimi. Item epistola p
beati Leonis pape ad Flavianum Constantinopolitanum episcopum destinata, cuius textum
quispiam si usque ad unum iota disputaverit et non eam in omnibus venerabiliter receperit, q
anathema sit. Item opuscula atque tractatus omnium patrum orthodoxorum, qui in nullo a
sancte ecclesie Roman. consortio deviarunt nec ab eius fide vel predicatione seiuncti sunt, r r
sed ipsius communionis per gratiam Dei usque ad ultimum diem vite sue fuere participes, s
legendos decernimus. Item decretales epistolas, quas beatissimi pape diversis temporibus ab
urbe Roma pro diversorum patrum consolatione dederunt venerabiliter suscipiendas. Item
gesta sanctorum martirum, que multiplicibus tormentorum cruciatibus et mirabilibus
confessionum triumphis irradiant. Quis ita catholicorum dubitet et maiora eos in agonibus t
fuisse perpessos nec suis viribus, sed Dei gratia et adiutorio universa tollerasse? Sed ideo
secundum antiquam consuetudinem singulari cautela in sancta Romana ecclesia non leguntur,
quia et eorum, qui scripsere, nomina penitus ignorantur et ab infidelibus aut idiotis superflua
aut minus apta, quam rei ordo fuerit, scripta esse putantur.
a) Q in großer Buchinitiale CR.
b) accepit C.
c) antiste MR.
d) qua K; korr. in qua C.
e) eutociana M.
f) folgt est C.
g) opus K.
h) opusculum K.
i) durchgestrichen C.
j) folgt episcopi C.
k)-k) om. R.
l) opus K.
m) theophili C; stephani R.
n)-n) om. K.
o) korr. in yponiensis C.
p) folgt beati C.
q) ea R.
Polycarp 3.20.3
632
r) romane ecclesie CR.
s) atque R.
t) ista KC.
Polycarp 3.20.4
633
4. Gregorius. In epistola XXIIII in lib. primo. a b
Sicut sancti evangelii IIII concilia suscipere et venerari me fateor. Nicenum scilicet, in quo or
perversum Arrii dogma destruitur, Constantinopolitanum quoque, in quo Eunomii et
Macedonii error convincitur. Ephesinum etiam primum, in quo Nestorii impietas iudicatur,
Calcedonense vero, in quo Euticetis Dioscorique pravitas reprobatur, tota devotione
amplector, integerrima approbatione custodio, quia in his velud in quadrato lapide sancte fidei
structura consurgit et cuiuslibet vite atque actionis norma existit. Quisquis eorum soliditatem
non tenet, etiam si lapis esse videatur, tamen extra edificium iacet. Quintum quoque concilium
pariter veneror, in quo epistola, que Ibes dicitur, erroris plena reprobatur. Cunctas vero c d d
personas, quas prefata veneranda concilia respuunt, respuo, quas venerantur, amplector, quia
dum universali consensu sunt constituta, se dampnat, non illa respuit, quisquis presumit aut
solvere, quos religant , aut ligare, quos solvunt. Quisquis aliud sapit, anathema sit. e
a) om. CR.
b) II C.
c) ibé KR; hibé C.
d) ante correctionem: plena erroris M; et roris plena R.
e) religerat K.
Polycarp 3.20.5
634
5. Leo quartus episcopis Brittaniæ salutem. a b c
De libellis et commentariis aliorum non convenit aliquem iudicari et sanctorum conciliorum
canones relinquere vel decretalium regulas, id est que habentur apud nos simul cum illis in
canone. Quibus autem in omnibus ecclesiasticis utimur iudiciis, sunt canones, qui dicuntur
apostolorum, Nicenorum, Anceritanorum, Neocesariensium, Gangrensium, Antiocensium,
Laudicensium, Constantinopolitanorum, Ephesinorum, Calcedonensium, Sardicensium,
Cartaginensium et cum illis regul. presulum Romanorum. Isti omnino sunt, per quos iudicant d
episcopi et per quos episcopi simul iudicantur et clerici. Nam si tale immerserit vel contigerit e
inusitatum negotium, quod minime possit per istos finiri, tunc si illorum, quorum meministis
dicta, Hieronimi, Augustini, Ysidori vel ceterorum similiter sanctorum, doctorum similium
reperta fuerint, magnanimiter sunt retinenda ac promulganda vel ad apostolicam sedem
referendum de talibus. Quam ob causam luculentius et magna voce pronuntiare non paveo,
quia que diximus sanctorum patrum statuta, que apud nos canones pretitulantur, sive sit ille
episcopus sive clericus, que indifferenter non recipit, ipse se convinxit minime catholicam et f
apostolicam fidem ad effectum sue retinere salutis.
a) davor Leo quartus K.
b) am Rand M; om. hier K.
c) auf Rasur M.
d) om. hier, hinter presulum nachgetragen M.
e) folgt et C.
f) convincit CR.
Polycarp 3.20.6
635
6. Epistola Athanasii ad M. papam. Domino Marco sancte et apostolice sedis atque
Egyptiorum episcopi.
Ad vos pervenisse non dubitamus, quanta et qualia ab hereticis et maxime ab Arrianis quotidie
patimur, quoniam in tantum ab eis persequimur, ut etiam nos vivere tedeat. Quapropter
precamur, pater beatissime, quia non dubitamus apud vos plenaria esse Niceni concilii
exemplaria, ut illa nobis, que sancte recordationis predecessoris vestri Silvestri fuerunt,
substituta mittatis stipulatione. Nam quando predict. synodo cum beat. memori. Alexandro
digne Deo pontifice nostro, id est Alexandrin. magn. civitatis episcopo, in diaconatus
interfuimus offitio, sub nostr. presenti. testimonio per beatos viros Victorem et Vincentium
presbiteros apostolice sedis apocrisiarios missa sunt predicto pap. Silvestro cum astipulatione
subnixa capitula LXX. Sane presentibus nobis LXXX in memorata capitula tractata sunt
synodo, scilicet XL Grecis Greca edita lingua et XL Latinis similiter Latina edita lingua. Sed
visum est CCCXVIII patribus in predicto sancto spiritu repletis concilio congregatis et b c
maxime iamdicto Alexandro et apostolice sedis apocrisiariis, ut X capitula adunarentur aliis
atque congruis in locis insererentur et ad formam LXX discipulorum vel totius orbis terre
linguarum LXX tanti et tam excellentis concilii fierent capitula, que omnem christianorum
informarent orbem. nunc ergo, quia inimicis sancte Dei ecclesie et maxime Arrianis, a quibus
cotidie opprimimur, prefata LXX Niceni concilii capitula, que de prefata synodo iubente iam d
fato domino meo Alexandro decreto omnium episcoporum attuli, que etiam coram omnibus
recitavi atque transscripsi, sunt igne combusta, optamus, ut a vestre sedis auctoritate percipere
per presentes legatos mereamur.
a) folgt ecclesie C.
b) folgt est MK (getilgt M).
c) repleti sunt K.
d) folgt getilgt nochmals iubente M.
Polycarp 3.20.7
636
7. Athanasio et universis Egyptiorum episcopis Marcus.
Requirentes in sancto nostr. et apostolice sedis scrinio eadem, que sancte recordationis a
predecessori meo Silvestro sunt directa, LXX, sicut significastis, capitula illesa invenimus. Ipsa
enim vobis propter auctoritatem et subscriptionem tantorum patrum et eius magni concilii
minime misimus, sed per eadem coram apocrisiariis vestris alia similia eundem numerum b
eademque verba et ipsam subscriptionem continentiam vobis scribere et sub certa stipulatione c
et confirmatione mittere curavimus.
a) sedi MR.
b) eandem C.
c) continentia K.
Polycarp 3.20.8
637
8. Damasus episcopus omnibus episcopis.
Observetur ab omnibus, ut illa semper, que apostolica constitutione et patrum traditione sunt
constituta, sub metu inrefragabili auctoritate teneantur.
Polycarp 3.20.9
638
9. Origenis super cantica canticorum. a
Illud palam est multa vel ab apostolis vel ab evangelistis exempla esse prolata et novo b
testamento inserta, que in his scripturis, quas canonicas habemus, nusquam legimus, in
apocrifis tamen inveniuntur et evidenter ex ipsis ostenduntur assumpta. Sed nec sic quidem
locus apocrifis dandus est; non enim transferendi sunt termini eterni, quos statuerunt patres
nostri. Potuit enim fieri, ut apostoli vel evangelist. sancto spiritu repleti scirent, quid c
assumendum esset ex illis scripturis, quid vero refutandum. Nobis autem non est absque
periculo aliquid tale presumere, quibus non est tanta spiritus abundantia.
a) Inskription om. C.
b) est R.
c) evangelio K.
Polycarp 3.20.10
639
10. Zepherinus papa omnibus Siciliæ episcopis.
Privilegia, que soli huic sancte sedi concessa sunt, in constitutis apostolorum eorumquea
successorum aliis quam plurimis cum eis concinnantibus habentur inserta. Quinquaginta enim
apostoli sententias prefixerunt cum aliis quam plurimis episcopis et servandas censuerunt.
a) et eorum C.
Polycarp 3.20.11
640
11. Caelestinus papa episcopis Galliarum.
Africanorum conciliorum sententias suas fecerunt apostolici antistites , cum probarunt . a b b
Concilium Tolletanum et Milevitanum ex auctoritate Innocentii pape firmata sunt. Concilium
Gangrense ex auctoritate apostolica conditum est, sicut Symachus papa affirmat. Concilium
Laodicense auctoritate apostolice sedis firmatum est, sicut Felix papa in decretis suis
confirmat.
a) ante correctionem: antistes M; folgt nachgetragen et K.
b) comprobarunt K; ante correctionem: comprobarunt C.
Polycarp 3.20.12
641
12. Pelagius Roman. ecclesie et apostolice sedis episcopus universis Germaniarum atque a
Galliarum regionum episcopis.
Cum in Dei nomine in Romana ecclesia synodum episcoporum sive ceterorum consacerdotum
Dei fidelium congregatam habuissemus et de ecclesiasticis statutis, ut sunt ab apostolis et a
sanctis patribus tradita, diligentius tractaremus, supervenere litter. vestre et ut magis essent b
auctoritativ., etiam viv. voces processerunt, rogantes ut ordinem prefationum, quem sancta
Romana ecclesia hactenus haberet, nostris litteris vobis remandaremus. Tunc de vestra
voluntate et studio tam bono multum gavisi sumus ac sacrum ordinem Romanum sacraque
constituta nostrorum antecessorum solerter relegentes invenimus has VIIII prefationes in sacro
cathalogo tantummodo recipiendas, quas longa retro vetustas in Romana ecclesia hactenus c
servavit, id est unam in albis paschalibus, aliam de ascensione Domini, tertiam de pentecosten,
quartam de natale Domini, quintam de apparitione Domini, sextam de apostolis, septimam de
sancta trinitate, octavam de cruce, nonam de ieiunio in quadragesima tantummodo dicendam.
Has prefationes tenet et custodit sancta Romana ecclesia, has tenendas esse vobis mandamus.
a) Gelasius K.
b) supervener(unt) K.
c) folgt nochmals in M.
Polycarp 3.20.13
642
13. Adrianus papa.
Hi, qui inventi fuerint libros famosos et ignotos in ecclesia legere vel cantare, a
excommunicentur.
a) fuerit R.
Polycarp 3.20.14
643
14. Ex Toletano concilio . a a
De hymnis etiam canendis et salvatoris et apostolorum habemus exemplum. Nam et ipse
Dominus hymnum dixisse perhibetur, Matheo evangelista testante: Et hymno dicto exierunt in
montem Oliveti. Et Paulus apostolus ad Hephesios scribit dicens: Implemini spiritu sancto
loquentes vobis in psalmis et hymnis et canticis spiritualibus. Et quia nonnulli hymni humano
studio in laudem Dei atque apostolorum et martirum triumphis compositi esse noscuntur, sicut
hii, quos beatissimi doctores Hylarius atque Ambrosius ediderunt, quos tamen quidam
specialiter reprobant, pro eo quod de scripturis sanctorum canonum vel apostolica traditione
non existunt, respuant ergo et illum hymnum ab hominibus compositum, quem quotidie
publico privatoque officio in fine omnium psalmorum dicimus: Gloria et honor Deo patri et
filio et spiritui sancto in secula seculorum, amen. Nam et ille hymnus, quem nato in carne
Christo angeli cecinerunt: Gloria in excelsis Deo et in terra pax hominibus bone voluntatis : b
reliqua, que ibi secuntur, ecclesiastici doctores composuerunt. Ergo nec idem in ecclesiis
canendus est, qui sanctarum scripturarum libris non est. Componuntur ergo hymni, sicut c d
componuntur miss. sive preces vel orationes dive commendationes seu manus impositiones.
Ex quibus si nulla dicantur in ecclesia, vacant offitia ecclesiastica. Sicut igitur orationes, ita et
hymnos in laudem Dei compositos nullus nostrum ulterius improbet, sed pari modo Gallia e
Hyspaniaque celebret, excommunicatione plectendi, qui hymnos reicere fuerint ausi.
a) concilio toletano C.
b) folgt nachgetragen et M.
c) folgt nachgetragen in M.
d) folgt in KC.
e) laude K.
Polycarp 3.21.1
644
XXI. que scriptur. quibus preponantur. a
1. Augustinus in libro II de baptismo. o
Quis autem nesciat sanctam scripturam canonicam tam veteris quam novi testamenti certis b c
suis terminis contineri eamque omnibus posterioribus episcoporum litteris ita preponi, ut de illa
omnino dubitari et disceptari non possit, utrum verum rectum sit, quicquid in ea scriptum d e
esse constitit, episcoporum autem litteras, que post confirmatum canonem vel script. sunt vel f
scribuntur, et per sermonem forte sapientiorem cuiuslibet in ea re peritioris et per aliorum
episcoporum graviorem auctoritatem doctioremque prudentiam et per concilia licere
reprehendi, si quid in eis forte a veritate deviatum est, et ipsa concilia, que per singulas g
regiones vel provincias fiunt, plenari. conciliorum auctoritati, que fiunt in universo orbe
christiano sine ullis ambagibus c.dere, ipsaque plenaria s.pe priora posterioribus emendari, h
cum aliquo experimento rerum aperitur, quod clausum erat, et cognoscitur, quod latebat, sine i
ullo typo sacrilego superbi., sine ulla inflata cervice arroganti. et contentione livida invidi.,
cum sancta humilitate, cum pace catholica, cum caritate christiana? Et inferius: Si concilio
Cypriani attenditur, huic esse univers. ecclesie posterius concilium preponendum, cuius se
membrum esse gaudebat , et ut se in totius corporis compage retinenda ceteri imitarentur, j j
sepius admonebat. Nam et concilia posteriora prioribus apud posteros preponenda et
universum partibus semper optimo iure preponitur.
a) XX K.
b) Qui K.
c) certi R.
d) folgt preponi K.
e) rectumve C.
f) om. K.
g) ea K.
h) sive MKCR.
i) folgt nochmals cum R.
j) gaudebat esse C.
Polycarp 3.21.2
645
2.
Canonum statuta sine preiudicio ab omnibus custodiantur et nemo in actionibus vel in iudiciis a
ecclesiasticis suo sensu, sed eorum auctoritate ducatur. In exponendis etiam vel predicandis
divinis scripturis sanctorum catholicorum patrum et probatissimorum sensum quisque b
sequatur, in quorum scriptis, ut ait beatus Hieronimus, fidei veritas non vacillet.
a) om. K.
b) scriptis M.
Polycarp 3.21.3
646
3. Calcedonense concilium . a a
Regulas sanctorum patrum per singula nuncusque concilia constitutas proprium robur b
obtinere decrevimus . c
a) om. K.
b) statutas C.
c) om. R.
Polycarp 3.21.4
647
4. Alexandri pape . a a
Similiter si huiusmodi personis quedam scriptur. quoquomodo per metum aut fraudem aut b
per vim extort. fuerint, vel ut se liberare possint, quocumque ab eis conscript. vel roborate
fuerint ingenio, ad nullum eius preiudicium aut nocumento provenire censemus neque ullam eis
infamiam vel calumpniam aut a suis sequestrationem bonis umquam auctore Domino et c
sanctis apostolis eorumque successoribus sustinere permittimus. Confessio vero in talibus non
conpulsa, sed spontanea fieri debet, ipso attestante qui ait: Ex corde enim procedunt
homicidia, adulteria, fornicationes, blasphemi. et cetera, que sunt ad hec pertinentia. Nec
tantum adtendenda sunt, que fiunt, tantum quo animo fiunt . Quorum exempla, si omnia d e
scribere ceperimus, ante dies quam exempla deficient. Unde et illud est, quod Dominus ad
munera Abel respexit et non ad Cain, quia magis attendit ad offerentis animum quam ad ea, f
qu. offeruntur . Omnis enim confessio, que fit ex necessitate, fides non est. g
a) om. KC.
b) huius K.
c) sequastrationem M.
d) quantum K; korr. in quantum C.
e) fiant C.
f) om. K.
g) offerentur M.
Polycarp 3.21.5
648
5. Damasus Stephano archiepiscopo.
Omnia decretalia cunctorum predecessorum nostrorum constituta, que de ecclesiasticis
ordinibus et canonum promulgata sunt disciplinis, ita omnibus episcopis a cunctis generaliter a
sacerdotibus custodiri debere mandamus, ut si quis in illa commiserit, veniam sibi deinceps
noverit denegari. b
a) ac CR.
b) Endung korr. M; noverint KR.
Polycarp 3.21.6
649
6. Ex concilio Calcedonensi. a
A sanctis patribus in unaquaque synodo usque nunc prolatas regulas tenere statuimus.
a) Inskription om. K.
Polycarp 3.21.7
650
7. Hormisda papa . a a
Nemo mihi quelibet contra auctoritatem sedis apostolice vel contra CCCXVIII episcoporum
vel reliquorum canonum statuta obiciat, quia quicquid contra illorum diffinitionem, in quibus
spiritum sanctum locutum esse credimus, dictum fuerit, recipere non solum temerarium, sed
etiam pericolosum esse non dubito.
a) om. K.
Polycarp 3.22.1
651
XXII. De predicatione.
1. Leo episcopus Theodoro episcopo.
Specialiter statuentes iubemus, ut preter Domini sacerdotes nullus audeat predicare, seu
monachus seu laicus, qui cuiuslibet scientiae nomine glorietur.
Polycarp 3.22.2
652
2. Anastasius papa Anastasio imperatori.
Quicquid ad hominum profectum quilibet in ecclesia minister pro officio suo videtur operari,
hoc totum continere implendo divinitatis affectum ita ille, per quem loquitur Christus, affirmat
Paulus: 'Ego plantavi' Apollo rigavit sed Deus incrementum dedit. Itaque neque qui plantat, est
aliquid, neque qui rigat, sed qui incrementum dat Deus. A Deo autem non queritur, quis vel a
qualis predicet, sed quem predicet , ut invidos etiam bene Christum predicare confirmet. Quo b b b
malus diabolus ipse deiectus est et hoc ipse predicare non desinit.
a) om. R.
b) am Rand nachgetragen MC.
Polycarp 3.22.3
653
3. Augustinus . a
Quanta sollicitudine observamus, quando nobis corpus Christi ministratur, ut nichil ex ipso de
nostris manibus in terram cadat, tanta sollicitudine observemus, ne verbum Dei, quod nobis b
erogatur, dum aliud aut cogitamus aut loquimur, de corde nostro depereat, quia non minus
reus erit, qui verbum Dei neglegenter audierit, quam ille, qui corpus Christi in terram cadere
neglegentia sua permiserit . c
a) om. K.
b) terra K; korr. C.
c) permisit K.
Polycarp 3.22.4
654
4. Ex concilio Cartaginensi. a
Sacerdote in ecclesia verbum faciente, qui egressus de auditorio fuerit, excommunicetur.
a) Inskription om. K.
Polycarp 3.23.1
655
XXIII. De consuetudine. a
1. Ex epistola Ieronimi ad Lucianum Beticum in libro V. b c d
Illud breviter te admonendum puto traditiones ecclesiasticas, pr.sertim que fidei non officiant,
ita observandas, ut a maioribus tradit. sunt, nec aliarum consuetudinem aliarum more subverti.
Atque utinam omni tempore ieiunare possimus, quod in actibus apostolorum diebus e
pentecostes et die dominico apostolum Paulum et cum eo credentes fecisse legimus, nec f f
tamen Manichee hereseos accusandi sunt, cum carnalis cibus preferri non debuerit spirituali.
Eucharistiam quoque condempnationem nostri et pungente conscientia semper accipere et g
psalmistam audire dicentem: Gustate et videte, quoniam suavis est Dominus, et cum eo canere.
Eructavit cor meum verbum bonum. Nec hoc dico, quod festis diebus ieiunandum putem et
contextas L diebus ferias auferam, sed unaqu.que provincia in suo sensu habundet et maiorum
precepta leges apostolicas arbitretur.
a) Zahl om. R.
b) Inskription om. K.
c) l R.
d) om. R.
e) oder quia M.
f) korr. in fecisse credentes C.
g) condempnatione KR; korr. in condempnatione C.
Polycarp 3.23.2
656
2. Sardicense concilium cap. I. De eadem re . a a a
Non minus mala consuetudo quam pernitiosa corruptela funditus eradicanda est.
a) om. K.
Polycarp 3.23.3
657
3. Augustinus in III. libro de baptismo.
Felix Ablaceni dixit: Consuetudinem ratio et veritas semper excludit. Augustinus: Si ratio, si
veritas, optime.
Polycarp 3.23.4
658
4. Augustinus ad Ianuarium.
Illa autem, que non scripta, sed tradita custodimus, que quidem toto terrarum orbe a a b b
observantur, datur intelligi vel ab ipsis apostolis vel plenariis conciliis, quorum est in ecclesia
saluberrima auctoritas, commendata atque statuta retineri, sicut id, quod Domini passio et
resurrectio et ascensio in c.lum, adventus de c.lo spiritus sancti anniversaria sollemnitate
celebratur, et si quid aliud tale occurrerit, quod servatur ab universis, quacumque se diffundit c
ecclesia. Alia vero, que per loca terrarum regionesque variantur, sicuti est quod alii ieiunant
sabbato, alii cotidie communicant corpori et sanguini Domini, alii certis diebus accipiunt, et si d
quid aliud huiusmodi animadverti potest, totum hoc genus rerum liberas habet observationes. e f
Quod enim neque contra fidem neque contra bonos mores esse convincitur, indifferenterg
habendum et pro eorum, inter quos vivitur, societate servandum est. Mater Mediolanum me h h
secuta invenit ecclesiam sabbato non ieiunantem, ceperat fluctuare, quid ageret. Tunc ego i
consului de hac re beatissim. memori. episcopum Ambrosium. At ille ait: Cum Romam venio , j
ieiuno sabbato, sic et tu, ad quam forte ecclesiam veneris, eius morem serva, si cuiquam non k
vis esse scandalum nec quemquam tibi. Hoc cum matri renuntiassem, libenter amplexa est.
a) queque C; quod R.
b) orbe terrarum K.
c) quod C.
d) Wortbeginn korr. M.
e) quod CR.
f) folgt nochmals aliud K.
g) indifferuntur korr. in indifferuntur C.
h) Mediolanum mater CR.
i) folgt in K.
j) folgt et K.
k) om. K.
Polycarp 3.23.5
659
5. Imperator Constantinus augustus. a
Consuetudinis ususque longevi non vilis auctoritas est, verum non usque adeo sui valitura b c
momento, ut aut rationem vincat aut legem.
a) ante correctionem: CONTRA (?) M; contra K; cont R. s
b) Consuetudines C.
c) usque MR.
Polycarp 3.23.6
660
6. Iulianus lib. XXX IIII dig. o o
Inveterata consuetudo pro lege non inmerito custoditur, et hoc est ius, quod dicitur moribus
constitutum. Nam cum ipse leges nulla alia ex causa nos teneant, quam quod iudicio populi
recept. sunt, merito et ea, que sine ullo scripto populus probavit, tenebunt omnes. Quare
rectissime etiam illud receptum est, ut leges non solum suffragio legislatoris, sed etiam tacito
consensu omnium per desuetudinem abrogentur.
Polycarp 3.23.7
661
7. Gregorius papa Constantino episcopo Mediolanensi. In epistola XXXVII lib. IIII. a a
Quod scripsistis quia scandalizantur plurimi eorum, quia fratrem et coepiscopum nostrum
Iohannem Revennatis ecclesiæ inter missarum sollemnia nominetis, requirenda vobis
consuetudo antiqua est, et si consuetudo fuit, modo a stultis hominibus reprehendenda non est.
Si vero consuetudo non fuit, fieri non debet, unde quibusdam scandalum moveri possit.
a)-a) om. K.
Polycarp 3.23.8
662
8. Gregorius episcopis Numidi.. In epistola LXXIIII lib. I. De eadem re . a a a
Petistis enim per Hylarium cartularium nostrum a beat. memori. decessore nostro, ut omnes b
vobis retro temporum consuetudines servarentur, que a beati Petri apostolorum principis
ordinationum initiis hactenus vetustas longa servavit. Et nos quidem iuxta seriem relationis
vestre consuetudinem laudamus, que tamen contra fidem catholicam nichil usurpare
dignoscitur.
a) om. K.
b) predecessore C.
Polycarp 3.23.9
663
9. Innocentius papa.
Quis enim nesciat aut non avertat id, quod a principe apostolorum Petro ecclesie Roman. a
traditum est ac nuncusque custoditur, ab omnibus debere servari nec superduci aut introduci
aliquid, quod auctoritatem non habeat aut aliunde accipere videatur exemplum?
a) advertat R.
Polycarp 3.23.10
664
10. Augustinus.
In his enim rebus, de quibus nichil certi statuit scriptura divina, mos populi Dei vel instituta
maiorum pro lege tenenda sunt, et sicut prevaricatores legum divinarum, ita contemptoresa
consuetudinum ecclesiasticarum coercendi sunt.
a) folgt et K.
Polycarp 3.24.1
665
XXIV. De ritibus ecclesiasticis . a b
1. Anastasius urbis Rome episcopus omnibus episcopis. c
Audivimus quosdam sacerdotes in ecclesia, quando evangelia leguntur, sedere et domini
salvatoris verba non stantes, sed sedantes audire. Quod nullatenus ut deinceps fieri sinatis,
apostolica auctoritate mandamus, sed dum sancta evangelia in ecclesia recitantur, sacerdotes
et ceteri omnes non sedentes, sed venerabiliter curvi et in conspectu evangelii stantes dominica
verba intente audiant et fideliter adorent.
a) Zahl om. KR.
b) ecclesiarum K.
c) Anastius M.
Polycarp 3.24.2
666
2. Ex concilio Niceno . a a
Quoniam sunt quidam in die dominico genua flectentes et in diebus pentecostes, ut omnia in
diversis locis consonanter observentur, placuit sancto concilio a pascha usque in octavasb
pentecostes stantes Domino vota persolvere.
a) niceno concilio C.
b) octab) C.
Polycarp 3.24.3
667
3. Urbanus episcopus episcopis omnibus . a a
Quod sedes episcoporum in ecclesiis excels. constitut. et parate inveniuntur ut thronus,
speculationem et potestatem iudicandi et solvendi atque ligandi Domino sibi traditam materiam
docent.
a) omnibus episcopis CR.
Polycarp 3.24.4
668
4. Ex concilio Mogociensi.
Ut laici secus altare, quo sancta mysteria celebrantur, inter clericos tam ad vigilias quam ad
missas stare vel sedere penitus non presumant, sed pars illa, que cancellis ab altari dividitur,
tantum psallentibus pateat clericis. Ad adorandum vero et communicandum laicis et feminis
sicut mos est, pateant sancta sanctorum.
Polycarp 3.24.5
669
5. Marcellus papa.
Qu.cumque ergo contemptiones inter christianos orte fuerint, ad ecclesiam deferantur et ab a
ecclesiasticis viris terminentur, et si ob.dire noluerint, quousque oboediant, a liminibus sancte
ecclesie excludantur.
a) referantur M.
Polycarp 3.24.6
670
6. Ex concilio Meldensi.
De opertorio dominici corporis vel altaris non umquam corpus, dum ad tumulum vehitur, a a
obtegatur et sacro velamine, dum honorantur corpora, altaria polluantur.
a) numquam M.
Polycarp 3.24.7
671
7. Ex eodem.
Ne ad nuptiarum ornatum ministeria divina prestentur et, dum inproborum tactu vel pompa
secularis luxuri. polluuntur, ad officia sacri misterii videantur indigna. a b
a) officii K.
b) misterium K.
Polycarp 3.24.8
672
8. Augustinus . a
Habebat Dominus loculos et a fidelibus oblata conservans et suorum necessitatibus et aliis
indigentibus tribuebat. Tunc primum ecclesiastice pecuni. forma est instituta, ubi
intelligeremus, quod precepit non cogitandum esse de crastino, non ad hoc fuisse preceptum,
ut nichil pecuni. servetur a sanctis, sed ne Deo propter ista serviatur et propter inopie timorem
iusticia deseratur.
a) folgt super Iohannem K.
Polycarp 3.24.9
673
9. Ex concilio Laudocensi.
Quod non oporteat in quadragesima martirum natalicia celebrari, sed eorum sancta
commemoratio in diebus sabbatorum et dominicorum fieri conveniat.
Polycarp 3.25.1
674
XXV. De observatione XL atque ieiunii. a e
1. Telesphorus Roman. urbis archiepiscopus omnibus episcopis.
Statuimus ut VII ebdomadas plenas ante sanctum pascha omnes clerici in sortem Domini
vocati a carne ieiunent, quia sicut discreta debet esse vita clericorum a laicorum conversatione,
ita et in ieiunio debet fieri discretio . Has ergo VII ebdomadas omnes clerici a carne et deliciis b
ieiunent et hymnis et vigiliis atque orationibus inherere die noctuque studeant . Nocte vero c
sancta nativitatis domini salvatoris missas celebrent et hymnum angelicum in eis sollemniter d e
decantent, quoniam et eadem nocte ab angelo pastoribus est nuntiatus.
a) Zahl om. K.
b) am Rand M.
c) stedeant C.
d) sancte C.
e) nativitas R.
Polycarp 3.25.2
675
2. Eusebius.
Ut in ecclesia a sacerdotibus ieiunia constituta sine necessitate rationabili non solvantur.
Polycarp 3.25.3
676
3. Silverius.
Solent plures, qui se ieiunare putant in XL, mox ut signum audierint, ad horam nonam
manducare. Qui nullatenus ieiunare credendi sunt, si ante manducaverint, quam vespertinum
celebretur officium. Concurendum est enim ad missas et auditis missarum sollemnibus et a
vespertinis officiis, largitis helemosinis ad cibum accedendum est. Si vero aliquis necessitate b
constrictus fuerit, ut ad missas venire non valeat, estimata vespertina hora completa oratione c d
sua ieiunium absolvat.
a) missam K.
b) largitisque K.
c) mis)s M; missam K.
d) completaque K.
Polycarp 3.25.4
677
4. Gregorius papa.
Quadragesima summa observatione est observanda, ut ieiunium in ea preter dies dominicos,
qui de abstinentia subtracti sunt, nisi quem infirmitas impedierit, nullatenus solvatur, quia ipsi
dies decim. sunt anni. A prima igitur dominica XL usque in pascha Domini VI ebdomade e a b
computantur, quarum videlicet dies XLII fiunt. Ex quibus dum sex dies dominici abstinenti. c
subtrahuntur, non plus in abstinentia quam XXX et sex dies remanent, verbi gratia si per
CCCLXV dies affligimur, quasi anni decimas Deo damus, et ut sacer numerus XL dierum d
adimpleatur, quem salvator noster suo sacro ieiunio consecraverat, IIII dies prioris ebdomad.
ad suplementum XL dierum tollantur, id est IIII feria, que caput ieiunii subnotatur, et V. feria a
sequens, VI et sabbatum. Nisi enim istis IIII dies superioribus XXX et VI adiunxerimus, XL a e or
dies in abstinentia non habemus . f
a) VII K.
b) ebdomades KR.
c) nachgetragen M.
d) CCCXLV M; korr. C.
e) estis R.
f) folgt iubent(er) etiam require R.
Polycarp 3.25.5
678
5. Hec sunt ieiunia, que sanctus Gregorius genti Anglorum predicare precepit.
Sunt IIII ieiunia IIII temporum anni, id est veris, æstatis, autumni et hyemis. Ieiunium or or
primum in prima ebdomada XL , ieiunium secundum in ebdomada post pentecosten, ieiunium e
tercium in plena ebdomada ante autumnale equinoctium, ieiunium quartum in plena ebdomada
ante nativitatem Domini. Ieiunium in feria VI. per totum annum, nisi a pascha usque ad a
pentecosten, aut si maior festivitas fuerit.
a) na" K; natù C; n" R.
Polycarp 3.25.6
679
6. Ambrosius in libro sermonum.
Quadragesima VI septimanas habet cui addidit Telesphorus pontifex VII. ebdomadam, et
vocatum est hoc tempus quadragesima.
Polycarp 3.25.7
680
7.
Licet nova consuetudo ecclesie nulla fulta auctoritate semper numeret inter ieiunia et
ordinationes IIII temporum primam ebdomadam primi mensis martii et secundam quarti, id est
iunii, vetusta auctoritas sanctorum patrum est, ut in initio quadragesimali et in ebdomada a b
pentecostes debeant observari. Unde Leo papa ait: Huius observantie utilitas, dilectissimi, in
ecclesiasticis precipue est constituta ieiuniis, que ex doctrina sancti spiritus ita per totius anni
circulum distributa sunt, ut lex abstinenti. omnibus sit ascripta temporibus. Siquidem ieiunium
vernale in quadragesima, estivum in pentecosten, autumnale in mense septimo, hyemale autem
in hoc quidem decimo celebremus. Item Gelasius: Ordinationes sunt presbiterorum et
diaconorum IIII mensis ieiunio, VII et X , sed etiam quadragesimalis initii ac mediana c ti mi mi
XL die sabbati. Ac proinde beatus Gregorius papa et Felix attavus eius, Symachus atque me
Simplicius leguntur ordinationes in februario celebrasse, scilicet quadragesimali tunc initio
concurrente. De ieiunio autem IIII mensis a Gelasio dicti, quod iuxta Leonem papam semper ti
est in ebdomada pentecostes, a multis ambigitur. Sic enim Leo papa inquit de ieiunio et
ordinatione eius: Post perceptum sancti spiritus donum salubriter et necessari. consuetudo est
instituta ieiunii, ut si quid forte inter ipsa festivitatum gaudia negglegens libertas et licentia
immoderata presumpsit, hoc religios. abstinenti. censura castiget. que ob hoc quoque
studiosius exequenda est, ut illa in nobis, que in hac die ecclesie divinitus sunt illata,
perveniant . Item: Repletis namque apostolis virtute promissa et in corda eorum spiritu d
veritatis ingresso, non ambigimus inter cetera celestis doni sacramenta doctrinam ac spiritualis
continenti. disciplinam de paraclyti magisterio divinitus fuisse conceptam, ut sanctificate e e
ieiunio conferendis sibi karismatibus fierent aptiores. In quibus duobus exemplis satis f
ostenditur ad conferendos sacros ordines ab apostolis ieiunia constituta fuisse. Sicque ieiunia
quadragesimalis initii ac pentecostes ad formam VII et X. in libris scribuntur sacramentoriis. mi
Unde quarta feria primi termini du. lectiones locuntur de ieiunio XL . Sabbato autem e
pentecostes, qui est terminus secundus, du. locuntur de veteri observatione eius. Quarti vero
mensis ieiunium a Gelasio ideo dicitur, quia sabbatum ebdomade pentecostes sepius in IIII , g h to
quam in tertio mense repperitur. Sic enim a tempore nomen hoc habet sicut quodlibet a loco, i
in quo sepius habitat. Propter quod ieiunium quoque initii quadragesimalis potest dici ieiunium
primi mensis, quia sepius sabbatum eius in mense primo quam in februario invenitur. Quorum
IIII mensium prophetia Zachari. significativa est dicens: Ieiunium primi et ieiunium quarti , or j
ieiunium VII et ieiunium X erit domui Iuda in gaudium et l.ticiam et in sollemnitates mi mi
preclaras. Initii autem quadragesimalis ieiunio bene ordinatio sacri ordinis competit. Sicut
Christus post baptismus spiritu sancto declaratus mox ieiunavit et discipulos ad sacrum k
ordinem elegit, sic quoque apostoli spiritu sancto baptizati mox ieiunantes diaconos
consecrandos elegerunt, sic Moyses post descensum spiritus sancti in igne loquentis l m
quinquagesimo die egressionis post ieiunium Aaron cum filiis consecravit et sic sacer est
numerus IIII temporum ex numero IIII fluminum, IIII virtutum IIII elementorum et or or or or
quattuor ewangeliorum.
a) nachgetragen M.
b) intio K.
c) folgt non solum C; diaconum R.
d) folgt nach Absatz Idem C.
e) magisterio paraclito K.
f) Endung korr. M.
g) nachgetragen M; om. R.
h) sabbato K.
i) korr. in quilibet M.
j) folgt et C.
k) declaratur CR.
l) descessum K; folgt montis C.
Polycarp 3.25.7
681
m) spiritu C.
Polycarp 3.25.8
682
8. Gregorius VII. Cap. VII. a b c c
Quia dies sabbati apud sanctos patres nostros in abstinentia celebris est habitus, nos eorundem
auctoritatem sequentes salubriter ammonemus, ut quicumque se christianum religionis d e
Do'stlaringiz bilan baham: |