Glossariy Falsafa

Ontologiya 
- borliq haqidagi ta’limot. Falsafaning borliq to’g’risidagi fundamental 
tamoyillarini o’rganuvchi sohasi. 
Borliq 
- Bir butun dunyo va undagi narsa va hodisalardan tortib, inson hayoti, 
ongi, kishilar faoliyatining barcha ob’ektiv va sub’ektiv sharoitlari, hatto jamiyatda 
sodir bo’ladigan butun jarayonlardan iborat hamma realliklarni o’z ichiga oladi. 
Falsafiy kategoriyalar ichida boshlang’ich kategoriyadir. 
Substansiya
- lotincha mohiyat ma’nosini anglatadi. Falsafada narsalarning 
mohiyati to’g’risidagi tushuncha. 
Materiya
- Moddiy ob’ektlarga xos xususiyatlarni umumiy tarzda ifodalash uchun 
qo’llaniladigan falsafiy tushuncha bo’lib, ob’ektiv borliqni real shaklini ifodlaydi. 
Dialektika 
- Dunyoni bilishning umumiy usulidir.
Sofistika
- yunoncha - ataylab xato asoslar asosida ko’p ma’noli suzlarga asoslanib 
fikr yuritish - bilib turib, xato asoslardan yolgon xulosa chiqarishdir. 
Eklektika
- yunoncha tanlayman. Turli qarama-qarshi nazariyalarni, qarashlarni 
aralash-kuralash qilib yuboruvchi tafakkur usuli.
Dogmatika
- yunoncha kotib kolgan ma’nosini anglatib, konkret shart-sharoitlarni 
hisobga olmay qo’llaniladigan qoida, printsip, fikrdir. 
Yakkalik - 
alohida narsa va hodisagagina xos bo’lib, bu narsa va hodisani boshqa 
narsa va hodisadan fark qiluvchi, takrorlanmaydigan, individual belgi va 
xususiyatlar birligidir. 
Mohiyat - 
narsa va hodisalarning ichki, eng muhim o’zaro bog’lanishlari, shu 
bog’lanishlarning qonuniy aloqadorliklarini ifodalaydi. 
Hodisa - 
narsa va jarayonlarni tashkil etuvchi tomonlar, xususiyatlar va 
bog’lanishlarning namoyon bo’lish shaklidir. 
Mazmun - 
narsa yoki hodisani aynan shu narsa yoki hodisa sifatida ifodalovchi 
jarayonlar, muhim elementlar va o’zgarishlarning majmuidir.