Glossariy adolat

MUSTAQILLIK TAFAKKURI – o’z vatanimizning ozodligi va mustaqilligi uchun zarur bo’lgan g’oyalar bilan qurollangan kishilarning mafkurasi, e’tiqodi, tafakkur uslubidir.
NAVRO’Z BAYRAMI – (forschada “Navro’z” yangi kun ma’nosini anglatadi) – o’zbek, tojik, ozarbayjon, fors, hind va boshqa xalqlarning qadimiy an’naviy yangi yil bayrami. Bu bayramni mohiyati yangi yilni (21-22 martga to’g’ri keladi) nishonlash bahorning kirib kelishi, dov-darahtlarning, jonzodlarning qish uyqusidan uyg’onib yayrab – yashnashi va dehqonlarning ekin-tikin ishlariga, don-dun ekish, yer haydash ishlariga tayyorgarlik, tabiatning yangi uyg’onishi kabilarda o’z aksini topadi.
OR-NOMUS – iymonli bo’lishning belgilaridan biri hisoblanadi. Or qilish odamning o’ziga nomunosib yoki ep ko’rmagan ishdan, narsadan xijolat tortish, uyalish, uyat va nomus qilish tuyg’usidir. Or yana biror narsadan hazar qilishni ham bildiradi. Oriyat esa or-nomusdan tashqari izzat-nafs, qadr tuyg’usidir. Odatda oriyatli odamlar o’zlari va oilalarining, tug’ishganlarining izzat-nafsi, qadri, xurmatini yuksak to’tib, boshqalar tomonidan toptalishi, xaqorat qilinishi va hurmatsizlanishiga loqaydlarcha qarab turmaydi, turolmaydi.
Nomus - bu iffat, bokiralik ma’nolaridan tashqari kishining o’z mavqeiini saqlash, ulug’lash va ardoqlash, xijolat tor­tish tuyg’usini, oila va ajdodlar sha’niga dog’ tushirmaslik ma’nosini ifodalaydi.
POKLIK VA HALOLLIK – Insonning insonligi uning pokligi va halolligi bilan o’lchanadi. SHuning uchun ota-bobolarimiz hamisha pok va halol bo’lishga da’vat etib kelishgan, xalol bilan haromni farqlash to’g’risida nasixat qilishgan. Bu musulmon olami, xususan o’zbek xalqi axloq-odob qonuniyatining asosini, boshqacha aytganda iymonning negizini tashkil etadi. Poklik va halollik esa iymonning asosiy belgi­laridan biridir. Poklik va halolliksiz iymonli bo’lish mumkin emas. Iymonli bo’lishning o’zi esa insonning pokligi va halolligiga yo’g’irilgandir. Pok va halol bo’lmagan odamdan ezgulik chiqmaydi, unda mexru-shafqat, oriyat, nomus, sharm va hayo bo’lmaydi.
SAHOBALAR – (yohud as-sahoba, sohib - “tarafdor”ning ko’pligi - asxob) - Muhammad (s.a.v)ning safdoshlari, u zot bilan muloqotda bo’lgan yohud g’azotlarida qatnashgan kishilar; keyinchalik Muhammad (s.a.v.)ni loqal bir marotaba, garchi go’daklik chog’ida bo’lsa ham ko’rgan barcha kishilar Sahobalar deb atala boshlagan.