11
Kirish tashkilotidan yoki uning tashqi muhitidan chiqayotgan ma’lumotlarni
egallab oladi yoki yig‘adi va qayta ishlaydi. Qayta ishlangan axborot kishilar
foydalanishi uchun ularga yuboriladi.
17.4-rasm. Axborot tizimlari funksiyalari
Tashqi muhit
Axborot tizimlari tashkilot atrof muhiti haqidagi axborotlarga ega.
Uchta asosiy faoliyat turi – kirish, ishlov berish va xulosa tashkilotga kerak
bo‘lgan axborotlarni oladi.
Qayta aloqa tashkilotidagi muvofiq kishilarga
yoki faoliyatlarga kiruvchi
axborotni baholash va takomillashtirish uchun qayta ulanadi.
Mijozlar, ta’minotchilar, raqiblar, aksiyadorlar va nazorat organlari tashkilot va
uning axborot tizimi bilan birga faoliyat olib boradilar.
Axborot tizimlarida,
shuningdek, ularni baholash yoki kiritish bosqichida
tuzatish kiritishga yordam berish uchun tashkilot tegishli a’zolariga
teskari aloqani
ta`minlab beradi.
Ta’minotchilar
Xaridorlar
Tashkilot
Axborot tizimi
Ishlov berish va
hisoblash
C hiqish
Kirish
Qayta aloqa
Yo`naltiruvchi
agentliklarр
Aksiyador
Raqiblar
12
Professional sport jamoasi uchun chipta sotish tizimida sotib oluvchi nomi,
manzili, kredit karta raqami, biletlar soni va o‘yin bo‘lib o‘tadigan sana kabilardan
iborat ma’lumotlar ishlov berilmagan kirish ma’lumotlari hisoblanadi. Yana bir usuli
muayyan bir o‘yin uchun
chipta bahosini kiritishdir, aniq bir o‘yin uchun biletga
to‘lov qanchalik optimal bo‘lishi mumkinligi kompyuter tahliliga bog‘liq holda
o‘zgarib turadi. Bu ma’lumotlarni kompyuterda saqlanadi va buyurtma summasini
hisoblash uchun ularga ishlov beradi, biletlarni sotib olinishi, shuningdek, kredit karta
kompaniyasi uchun so‘rovlarini yuborish va to‘lov tushumlarini kuzatib boradi.
Chiqish
onlayn tartibda chiptalar, buyurtmalar uchun kvitantsiya, shuningdek,
buyurtmalar to‘g‘risidagi hisobotlarni qog‘ozga chiqarishdan iborat bo‘ladi. Tizim
mo‘ayyan o‘yin uchun yoki ma’lum bir
bahoda sotilgan chiptalar soni, har yili
sotilgan chiptalar umumiy soni va doimiy mijozlar kabilarga o‘xshash qimmatli
axborotlar bilan ta’minlanishga imkon beradi.
Bir
tomondan,
kompyuterli
axborot
tizimlarida
ishlov
berilmagan
ma’lumotlarni qimmatli axborotlarga aylantirish uchun asoslangan axborot
texnologiyalaridan
foydalanilsada, ikkinchi tomondan kompyuter va kompyuter
dasturlari hamda axborot tizimlari o‘rtasida katta farq mavjud. Zamonaviy axborot
tizimlarida texnik asosi elektron hisoblash mashinalari va mos dasturiy ta’minot,
dasturlash vositalari mavjud. Kompyuterlar axborotlarni saqlash va ishlov berish
qurilmalarini ta’minlab beradi. Kompyuter dasturlari yoki dasturiy ta’minot ishlov
berish va jihatlariga ko‘ra kompyuterni boshqarishda foydalanish bo‘yicha
ko‘rsatmalar to‘plami hisoblanadi. Tashkilot muammolari echimini ishlab chiqishda
kompyuter va kompyuter dasturlari muhim ahamiyatga ega bo‘lsada, axborot
tizimining bir qismi, ya’ni tashkil etuvchilaridan biri hisoblanadi.
Bunga uy uy qurishni misol sifatida keltirish mumkin. Uylar bolg‘acha, mix va
yog‘och bilan qurilgan, lekin ular uyni o‘z holicha qurib bera olmaydi. Memoriy,
dizayn, montaj qilish, landshaft dizayni va bu xususiyatlarni yaratishga olib keladigan
barcha echimlar ham uyning bir qismi hisoblanadi va uyning ustiga tomni o‘rnatish
muammolarini echish uchun hal qiluvchi ahamiyatga ega bo‘ladi.
Kompyuter ham
axborot tizimida bolg‘a, mix va taxta materiallari kabidir, ammo, muayyan tashkilot
uchun zaarur bo‘lgan ma’lumotlarni o‘z holicha chiqarib bera olmaydi.
Axborot tizimlarini nima ekanligini tushunish uchun unda echilishi lozim
bo‘lgan muammolarni (ya’ni,memoriy va dizayn elementlarini), shuningdek, bu
echimlarga olib keluvchi tashkiliy jarayonlarni tushunish zarur bo‘ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: