Glikozidlar

Mahsulotning tashqi ko’rinishi. Tayyor mahsulot ildizdan iborat uzunligi 25 sm, diametri 0,7 - 2,5 sm bo’lib 2 - 5 ta shoxi bor. Ildizning tanacha o’xshash qismi yo’g’on silindrsimon. Ildizpoyasi kalta, vertikal, yuqori tomoni bosh shakliga o’xshaydi, yuqori tomonidagi shoxlari “qo’l”, pastkilari esa “oyoq” ni eslatadi. Ildizning tashqi tomoni uzunasiga burushgan, sarg’ish - oq rangli.
Mahsulot sal hidli, shirin, lovullatuvchi, so’ngra achchiq mazasi bor.
Kimyoviy tarkibi. Ildiz tarkibida triterpen saponinlar, organik kislotalar, nikotin, pantoten kislotalar, sterinlar, efir moyi, 20% kraxmal, vitaminlardan S, B₁, B₂, 12 - 23% pektin va boshqa moddalar bor.
Qum tarkibida 53% gacha fosfatlar, oltingugurt birikmalari, temir, marganets va boshqalar bor.
Saponinlar yig’indisidan 10 dan ortiq - sof panaksozidlar (ginzenoidlar) ajratib olingan bo’lib ular 3 guruhga bo’linadi.

1. 
   Panaksatriol unumlari (panaksozid A, V, S)
   
2. 
   Panaksadiol unumlari (panaksozid D, E, F)
   
3. 
   Oleanol kislota unumlari.
   

Panaksatriol va panaksadiollar tetrasiklik saponinlar bo’lib, oleanol kislota esa pentasiklik saponinlar guruhiga kiradi.
Jenshen guli va bargida ham saponinlar borligi aniqlangan.
Ishlatilishi. Asosan organizm tonusini ko’targan (tetiklantirish va ruxlantirish) uchun qadimdan ishlatilib kelingan.
Jenshen preparatlari aqliy va jismoniy jihatdan charchaganda, mehnat qobiliyati susayganda, qon bosimi pasayganda organizmning umumiy tonusini ko’taruvchi dori sifatida hamda diabet, jinsiy bezlar gipofunksiyasida, nerv va asab kasalliklarida qo’llaniladi.
Dorivor preparatlari. Nastoyka, suyuq ekstrakt, poroshok va draje.
Jenshenning Shimoliy Amerikada o’sadigan turi - Ranax quinqulius ta`siri nisbatan kuchsizroq.
Tarkibida steroid saponinlar bo’lgan o’simliklar
Yamsi ildizpoyasi bilan ildizi - Rhizomata cum radicibus Dioscoreae
Kavkaz yamsi 2 uylik, bo’yi 4 m gacha etadagan ko’p yillik o’tsimon liana. Ildizpoyasi yo’g’on, shoxlangan, yer ostida gorizontal joylashgan.
Poyasi chirmashib o’sadigan, bargi tuxumsimon, chuqur yuraksimon
a sosiy, o’tkir uchli, bir oz o’yilgan qirrali, 9 - 13 ta yoysimon tomirlagan, bandi bilan poyaga to’p - to’p, ba`zan qarama - qarshi joylashgan. Gullari mayda, ko’rimsiz, bir jinsli, yashil rangli, boshoqqa to’plangan.
Mevasi - 3 xonali, 3 qanotli ko’sak, sentyabrda pishadi.