Glikozidlar

Yurak glikozidlarning biosintezi

Terpenoidlar biosintezida aytilgandek izopren qoldig’ining bir - biri bilan Rujichka qoidasiga binoan skvalen xosil bo’lishi aytilgan. Unda 6 ta izopren, yani 30 ta S (utlerod) yoki 3 ta monoterpen bir - biri bilan birikib triterpen xosil bo’lishi mumkinligi isbotlangan.
Yurak glikozidlarining biosintezida avvalo skvalendan fitosterin (v - sitosterin) dan oraliq moddalar orqali yurak glikozidlari paydo bo’ladi.
Yurak glikozidlari bilan bir vaqtda o’simlikda boshqa birikmalari sintezlanishida o’simlik turi, o’sish joyi, davri, o’g’itlar, tabiiy sharoit, agrotexnika va boshqa shart-sharoitlar shu moddalarni to’planishiga ta`sir qiladi.

Angishvonagul bargi - Folia digitalis

Angishvonagul - Sigirquyruqdoshlar (Serophuloriacea) oilasiga kiradi.
Q izil angishvonagul bo’yi 120 sm ga yetadigan ko’p yillik o’t o’simlik. Birinchi yili faqat ildizoldi to’p barglari o’sib chiqadi, ikkinchi yili poyasi o’sib chikadi. Ildizoldi to’p barglari cho’ziq tuxumsimon, o’tkir uchli, to’shtoq tishsimon qirrali, uzun bandli, uzunligi 12 - 35 sm. Poyani pastki barglari uzun bandli yirik, yuqoridagilari kichrayib boradi. Barg bandi qanotli bo’ladi, barg plastinkasining yuqori tomoni burishgan, pastki tomoni to’rsimon tomirlangan. Bargning pastki tomoni to’rsimon tomirlanishi va shu tomonidagi tomirlarini tukli bo’lishi shu turga xos belgi hisoblanadi.
Gullari egilgan, bir tomonlama shingilga to’plangan. Gulkosachasi, tojbargi besh bo’lakli, angishvonasimon (Digitalibum naperstok - angishvona), qo’ng’iroqsimon, usti qizil, ichi oq.
Mevasi - ikki xonali ko’p urug’li, ko’sakcha.
Iyun – iyul da gullaydi, urug’i iyul avgustda yetiladi, o’simlikning hamma qismi zaxarli.
Geografik tarqalishi. Shimoliy Kavkazda, Ukrainada va Belorusiyada va Rossiyaning Gor’kiy viloyatida o’stiriladi, O’zbekistonda o’stirilmaydi.
Yirik gulli angishvonagul. Bargi lantsetsimon, o’tkir uchli, bir oz o’tkir arrasimon qirrali. Bargi uzunligi 7 - 25 sm, eni 2 - 6,5 sm.
Guli sariq, 5 bo’lakli, angishvonasimon,