Gistologiya, stitologiya va

sitoplazmasida ko‘p sonli erkin ribosomalami va bir necha
130

---

mitoxondriyalarni ko‘rish mumkin. Endoplazmatik to‘r va Golji 
kompleksi sust taraqqiy etgan boMadi. Ba’zida yadroning botiq 
zonasida hujayra markazi va mayda pufakchalar uchraydi 
(rasm 4.4). Rastrlovchi elektron mikroskop ostida limfotsitlaming 
yuzasida turli miqdorda va kattalikda bo'lgan mikrovorsinkalar 
ko‘rinadi (rasm 4.5). Mikrovorsinkalar asosan В limfotsitlarda 
ko‘p bo‘lib, T limfotsitlaming yuzasi esa nisbatan silliq bo‘ladi. 
Yirik limfotsitlar sitoplazmasi nisbatan ko‘proq va tekis 
taqsimlangan mitoxondriyalar boMishi, ba’zi bir hollarda esa 
elektron zich donachalar saqlashi bilan xaraktcrlanadi. Shuni qayd 
etib o ‘tish kerakki, limfotsitlar garchand donasiz leykotsitlar 
qatoriga kirsada, ularning ma’lum bir miqdorida sitoplazmada 
zich donachalar va paraiiei yo‘naigan naychalar sistemasi 
topilgan. Bu limfotsitlar asosan yirik bo‘lib, «yirik donador 
limfotsitlar» nomi bilan yuritiladi. Ular umumiy limfotsitlaming 
taxminan 
10
% ga yaqinini tashkil etib, sitotoksik ta’sir ko‘rsatadi, 
yot hujayralar yoki mikroorganizmiarni halok etishda muhim 
ahamiyat kasb etadi. Shuning uchun ularni 
“tabiiy killerlar”
 (ingl. 
natural killer) yoki NK-hujayralar deb ataladi.
Limfotsitlar tarkibida ko‘p miqdorda nukleoproteidlar, 
katepsinlar, glikogen, gistidin, fermentlardan nukleazalar, amilaza, 
kislotali fosfataza, sitoxromoksidaza va boshqalar boMadi. 
Limfotsitlar immunitet jarayonining eng asosiy hujayralaridir.
Immunologik va funksional nuqtai nazardan limfotsitlaming