Gistologiya, stitologiya va

Bu termin yunoncha leykos so‘zidan kelib chiqqan bo‘lib, 
oqish dernakdir.
Leykotsitlar yoki oq qon tanachalari tuzilishi va vazifalari 
turlicha boMgan
Rasm 4.2. Odam qoni surtmasi. Romanovskiy-Gimza usuli
bo ‘yicha bo ‘yalgan.
1 - eritrotsitlar; 2 — trombotsitlar; 3 - leykotsitlar: 3.1 -neytrofil 
granulotsitlari, 3.1.1— tayoqcha yadroli, 3 .1 .2 - segment yadroli, 3.2
-
bazofil granulotsitlar, 3.3 - eozinofil granulotsitlar, 3.4 -  
limfotsitlar (3.4.1 - kichik limfotsit, 3.4.2 - o‘rtacha limfotsit), 3.5 —
monotsit.
hujayralar gruppasini tashkil etadi (rasm 4.2). Barcha 
leykotsitlar o'z sitoplazmasidagi maxsus donachalarga qarab ikki 
katta gruppaga ajratiladi: 1) 
donador leykotsitlar yoki gran-
ulotsitlar;
2) 
donasiz leykotsitlar yoki agranulotsitlar
. Granu- 
lotsitiar ulaming donachalari qaysi bo'yoqlar bilan bo'yalishiga 
qarab 
neytrofillarga
(ham kislotali, ham ishqoriy bo'yoqlami
121

---

qabul qiluvchi donachalari bor leykotsitlar), 
eozinofillarga
(kislotali bo‘yoqlar bilan yaxshi bo‘yaluvchi donachalarga ega 
leykotsitlar) va 
bazofillarga
 (ishqoriy bo‘yoqlar bilan bo‘yaluvchi 
donachalarga ega leykotsitlar) bo‘linadi. Agranulotsitlar esa kelib 
chiqishi, tuzilishi va funksional belgilariga qarab ikki gruppaga -  
limfotsitlarga
 va 
monotsitlar ga
 bo‘linadi.
Fiziologik sharoitlarda sog‘lom odamda leykotsitlarning soni 1 
mm3 qonda 3 8 00-90 00 (3,8-9x109/l) ga teng. Leykotsitlar 
sonining ko‘payib ketishi 
leykotsitoz