Gistologiya, stitologiya va

Rasm 6 .
7. 
OMoklastning
ultrastrukturasi (sxema)
211

---

O steoklastlarning suyakning yem irilayotgan yuzasiga bevosita 
tegib turgan qism i burm alar va s o r g ‘ichsim on o ‘siqlar hosil qilib. 
burm ador hoshiyali yuzani tashkil etadi. Bu yuzani qoolab 
turuvchi va shu bilan osteoklastni suyak to ’qim asiga germ etik 
yopishtiruvchi ikkinchi zonada organellalar deyarli boMmaydi. Bu 
oqish zona b o ‘‘ib, unda faqat aktin saqlovchi m ikrofilam entlar 
uchraydi. O qish zona aniq bir chegarasiz keyingi, vczikulyar 
zonaga o 4 adi. Bu zonada rnayda pufakchalar va vakuolalar 
m avjuddir. H ujayra f'to p lazm asining burm ador yuzasiga qaram a- 
qarshi jo ylashgan qism i bazal yuzani tashkil etadi. Bu yuza 
boshqalardan farq qilib, organellalarga boy bo 'lad i. 
U nda 
k o ‘p 
sonli m itoxondriyalam i, yaxshi rivojlangan donador endoplaz- 
m atik tur va G olji kom pleksini, lizosom alam i, hujayra m arkazini. 
k o ‘p m iqdorda ribosom a va polisom alarni k o ‘>ish m um kin. 
Shuning uchun bazal yuzani hujayraning energiya m arkasi va 
sekretsiya jarayonida ishtirok etuvchi asosiy qism i deb hisoblash 
m um kin. O steoklastlarning suyak to qim asi bilan uchrashgan 
yerida o ‘yiqlar hosil b o 'lad i (lat.- lacuna). O steoklasllarning su>ak 
to ‘qim asini em irish va fagotsitoz qilish m exanizm i to ‘la o 'rgan il- 
magan. Bu jaray onda osteoklastlar ajratib chiqaradigan CO
2
m uhim rol o ‘ynaydi, deb hisoblanadi. C O
2
karbongidraza fermenti 
ta ’sirida 
H2CO3 
kislotasini hosil qiladi. Bu kisloia suyak to ‘qim a- 
sidagi organik m oddalam ing em irilishiga va suyakda kalsiy 
tuzlam in g erishiga olib keladi. Suyak to ‘qim asining parcha- 
lanishida 
H2CO3 
va lim on kislotasining asosiy rolini osteoklastlar 
burm ador hoshiyali yuzasidap pH past (kislotali) boMishi ham 
tasdiqlaydi. Parchalanish natijasida hosil boMgan m oddalarni 
o steoklastlar fagotsitoz qiladi, natijada devori tekis boMmagan 
k eng kan allar hosil b o 'lad i.