Gistologiya, stitologiya va

SUYAK TO'QIMASI (TEXTUS OSSEUS)
Suyak to qimasi faqat umurtqali hayvonlarda uchraydi va juda 
m ustahkam tuzilm a sanaladi. Suyak to ‘qimasi ham har qanday
207

---

to‘qima kabi moddalar almashinuvi jarayonida organizmning 
boshqa qismlari bilan o ‘zaro aloqada boMadi. Ularning faoliyati 
nsrv sistemasi va gormonlar orqali boshqarib turiladi. Suyak 
to‘qimasi tayanch funksiyasini bajarishga moslashgan bo‘lsa ham 
organizmning mineral tuzlar almashinuvida ishtiroki bor.
Mineral tuzlarning asosiy qismi suyak to‘qimasida yig'ilgan 
bo'lib, organizm uchun kerakli bo'lganda qonga chiqishi mumkin. 
Suyak to‘qimasi anorganik (taxminan 70%) va organik moddalar­
ning (30%) yig'indisidan iborat bo'lib, har bir modda suyakka 
m a’lum xususiyat berib turadi. Organik moddalar suyakka 
plastiklik, egiluvchanlik xususiyatlarini bersa, anorganik moddalar 
unga qattiqlik va mo'rtlik xususiyatlarini beradi.
Suyak to'qimasidagi anorganik moddalar asosan kalsiy fosfat, 
kalsiy karbonat va magniy tuzlaridan iborat bo'lib, qondagi kalsiy 
va fosforning miqdori shular orqali normallashtirib turiladi, ya’ni 
kerakli paytda ular suyakdan qonga o'tib turadi. Mineral 
tuzlarning almashinishi ayniqsa homiladorlik paytida, laktatsiya 
davrida yaqqol ko'rinadi. Mineral tuzlar etishmasa rivojlana­
yotgan yosh bolalar suyaklarida jiddiy patologik o'zgarishlar ro'y 
berishi mumkin.
Suyak to'qima qattiq to'qima bo'lishiga qaramay, doimo 
yangilanib turadi, bunda suyakning bir qismi so'rilib, muntazam 
qayta qurilib turadi. Suyak to'qimasi tayanch, mineral almashi- 
nuvidan tashqari yana qator funksiyalarni bajaradi. M a’lumki,