Gimnastika (yakkakurash, koordinatsion va siklik sport turlari)

Gavda uchun mashqlar

• 
  Turli dastlabki holatlar (tik turishlar, o‘tirish, yotgan holatda) gavdani oldinga, orqaga, yon tomonlarga bukish.
  

• 
  Gavdani o‘ngga va chapga bukish,
  
• 
  Turli qo‘l holatlari bilan gavdani aylantirish harakatlari.
  
• 
  Yotgan holatda oyoqlami kotarish, qorinda yotgan holatda gavdani ko‘tarib kerishish.
  

• 
  Tizzalarga tayanib turish holatida orqaga tayanib, yotganda tayanib, gavdani bukish va kerishish.
  

• 
  Statik holatlar.
  
• 
  Bo‘shashtirish mashqlari (chalqancha yotgan holatda yengil kerishish va mushaklami bo‘sh qo‘yish).
  

Gavda va bo‘yin mushaklari uchun bajariladigan mashqlar egiluvchanlikni rivojlanishiga ta’sir qiladi, umurtqa harakat-chanligiga, oyoqlar, bo‘g‘imlar cho‘zilishiga ko‘maklashadi. Bu esa, o‘z navbatida, bo‘g‘imlarning anatomik harakatlanishini aniqlaydi, qomatning to‘g‘ri shakllanishiga ijobiy ta’sir qiladi. Yonga va oldinga bajariladigan mashqlar belning me’yoriy buki-lishini ta’minlashga yordam beradi. Ayniqsa, qorinda va chalqancha yotgan holatdagi mashqlar foydali, chunki, umurtqa gavda og'iriigidan ozod bo‘ladi va qorin, bel mushaklari yuklama tufayli mustahkamlanadi. Bundan tashqari, umurtqa to‘g‘ri holatda bo‘ladi, uning tosda joylashgan egilish burchagining qomatga ta’siri yo‘q. Qorinda dastlabki holatda yotgan mashqlarda gavdaning yuqori qismi boshni ko‘tarish va tushirish vaqtida umurtqaning ko‘krak va bo‘yin qismida harakatchanlik hamda to‘g‘ri holatni rivojlantiradi, shu vaqtda bel bo‘limi qotirilgan holatda bo‘ladi va ortiqcha egilmaydi, bolalaming bunga bo‘ysunish qobiliyati bor. Orqada yotgan holatda gavdani bukish va rostlanib egilish mashqlarida qorin mushaklari mustahkamlanadi, bu esa ovqat hazm qilish jarayoniga ijobiy ta’sir qiladi.

Bolalarda bu mushaklar nozik, shuning uchun bunday mashq­ lar ularga juda foydali. Gavda uchun bajariladigan mashqlaming ayrimlari nafas olganda qatnashadigan mushaklami mustah-

kamlashga ta’sir qiladi; biqin burilishlarida, yonga va oldinga egilishlarda qorin mushaklari yuklama oladi, tishli mushaklar rezina amortizator bilan (trenajorlarda) va o‘quvchilami turli saflantirganda (bir ketma-ket qatorda, doirada) va harakatda bir-biriga yordam beradi.