Gimnastika (yakkakurash, koordinatsion va siklik sport turlari)

10.4. Selpinma harakatlar bilan bajariladigan mashqlar

Yurish, yugurish jarayonida, ko‘pgina maishiy, mehnat va sport harakatlarmi bajarishda inson qo£llari, oyoqlari va butun tanasi bilan selpinma harakatlar qiladi. Gimnastika uchun gim-

nastika snaryadlarida selpinma harakatlar bilan bajariladigan mashqlar, ayniqsa, diqqatga sazovordir. Kuch ishlatiladigan mashq-lardan farqli o‘laroq, selpinma harakatlar bilan bajariladigan mashq­ lar gimnastikachi tanasi yoki uning ayrim bo‘g‘inlari og‘irlik kuchi va inersiyasi ta’siridan keng foydalanilishi bilan tavsiflanadi.
Selpinma mashqlarni bajarishda tananing og‘irlik kuchi va inersiyasidan mohirona foydalanish uchun ulaming gimnastikachi ichki kuchlari bilan o‘zaro ta’siri qonuniyatlarini ко‘rib chiqish lozim. Bu selpinma barakatni M.A. Alekperov taklif qilgan prinsipial sxema sifatida tasawur qilishni talab etadi (273-rasm). Bu yerda gimnastikachi boshlang‘ich holat I dan pirovard holat

273-rasm. Gimnastikachi tanasi OUM (C)ning qayd etilgan o‘q (O) atrofida aylanish radiusi o‘zgargan holdagi harakati sxemasi: