Murabbiyga maslahatlar. Gimnastikachilarga mashg‘ulotdan oldin, mashg‘ulot vaqtida va keyin, iloji boricha, ko‘p suv ichishni tayinlang. 0 ‘smir tanasining 45 dan 65% gacha og‘irligini suv tashkil etadi va hatto, uning ko‘p miqdorda yo‘qotilishi organizm tizimlarining jiddiy buzilishiga olib keladi. Sportchi suvsizlanish uchun issiq yoki namlik bo‘lishi shart emas. Tashnalik ham aniq
alomat hisoblanmaydi. Umuman, sportchilar tashnalikni sezmas-laridan oldin suv ichishlari kerak.
Issiqlik
Issiq, nam kunlarda tana o‘z-o‘zini sovutishda qiyinchilik sezadi. Havo suv bug‘lari (namlik sababli) bilan to‘yingan bo‘lishiga qaramay, ter bunchalik oson bug‘lanmaydi. Demak, terlash unchalik darajada samarali emas va tana qo‘shimcha issiqni saqlaydi. Issiq, nam muhit sportchilar uchun issiqlik sarfi va issiqlik zarbasi xavfini anglatadi. Agar sizga havo o‘ta issiq va nam tuyilsa, bu bolalar uchun juda yomon.
12 yoshli bolalar ancha faol bo‘lgani uchun ular kattalarga nisbatan haroratni boshqarish bilan bog‘liq ko‘plab qiyinchiliklami sezadilar.
Issiq va nam sharoitlarda gimnastikachilar xavfsizligini ta’min lash uchun quyidagi profilaktika choralarini ko‘ring:
mashg‘ulotlar uchun binodagi sharoitlami kuzating, ulami hisobga olib, mashg‘ulotlarga tuzatishlar kiriting. Ko‘pgina sport zallari konditsionerlar bilan jihozlangan bo‘lishiga qaramay, «issiq nuqtalar» hali ham mavjud;
agar zarur bo‘lsa, kiyimlami almashtiring (masalan, olim-pikalami olib qo‘ying);
issiqlik zarbasiga moyil sportchilarni aniqlang va ularni kuzating. Ortiqcha vaznli, juda mushakdor, formada bo‘lma-ganlar va o‘ta shiddat bilan ishlayotgan yoki ilgari issiqlik zarbasini boshidan o‘tkazgan gimnastikachilar xavf guruhida bo‘ladilar. Bu sportchilarni diqqat bilan kuzating va ularga tashnalikni qondirish uchun tez-tez tanaffus bering;
sportchilar terlash orqali yo‘qotilgan suyuqlikni tiklagan-liklariga ishonch hosil qiling. Musobaqa va mashg‘ulotlar vaqtida suv va sport ichimliklari ichish maqsadga muvofiq;
sportchilarni terlash bilan yo‘qotiladigan natriy (tuz) va kaliy 1шЫ elektrolitlar zaxirasini to‘ldirishga chaqiring. U va boshqa ovqat moddalarni - uglerod (quwat uchun) va oqsillar (mushak massasini o‘stirish uchun) to‘!dirish uchun eng yaxshi usul me’yorlashtirilgan ovqatlanishdir.
Sovuq: odam sovuq havo ta’siriga tushib qolsa, tana harorati me’yordan pastga tushib ketadi. Bu reaksiyaga qarshi issiqlikni paydo qiiish uchun tana qaltiraydi va hayotiy zarur organlar issiqligini saqlash uchun qo'llar va oyoqlarga boradigan qon oqimi pasayadi. Tana haroratining sovuq bilan bog'liq holda pasayishida shikastlanish xavfrni kamaytirish uchun mashg‘ulot zali ichidagi harorat tashqaridagi sharoit bilan mutanosib ekanligiga va gim-nastikachilar puxta chigil yozayotganligiga ishonch hosil qiling. Tana haroratini ushlab qolish uchun sportchilarni harakatlanishga rnajbur qiling va kelgan paytlarida va ketganlarida havo haroratiga ko‘ra kiyinganliklariga amin bo‘ling.
Do'stlaringiz bilan baham: |