Гидропоника 100 китоб тўплами

ТУПРОҚСИЗ ЭКИН ЕТИШТИРИШНИНГ ҲОЗИРГИ ҲОЛАТИ

Бугунги кунда АҚШ, Япония, Голландия, Буюк Британия, Австралия, Янги Зеландия, Жанубий Корея, Қувайт, Бразилия, Польша, Сингапур, Хитой, Малайзия, Эрон, БАА ва Ҳиндистон каби давлатларнинг баъзиларида иссиқхоналарнинг асосий қисми, баъзиларида эса (Голландия, Канада ва ҳқ) тўлиқ ги- дропоника тизими йўлга қўйилган. Айрим давлатларда гидро- поника иссиқхоналарнинг улуши 1-жадвалда келтирилган.

1. 
   жадвал. Тупроқсиз экин етиштиришнинг дунёнинг баъзи мамла-
   

катлардаги ҳолати (2020 й.)

Мамлакатлар	Иссиқхона майдони (га)	Тупроқсиз экин етишти- риш майдони (га)	%
Голландия	10,125	5,000	49,4
Испания	42,500	3,000	7,1

10

31–китоб

Тупроқсиз экин етиштириш (Гидропоника)

Франция	8,500	1,200	14,2
Белгия	2,250	1,000	44,4
Германия	4,600	560	12,2
Италия	25,000	190	0,8
Туркия	36,250	145	0,4

Дунёда умумий 31 000 гектар тупроқсиз экин майдонла- ри борлиги маълум қилинган. Мамлакатимизда иссиқхона- ларнинг умумий майдони 8239 гектар бўлиб, шундан 1820 га майдонда гидропоника иссиқхоналари мавжуд.
Тупроқли иссиқхоналарда экинларни тез-тез ўғитлаш ва ҳаддан ташқари кўп дорилардан фойдаланиш тупроқ хусу- сиятларининг бузилиши ва шўрланиб кетишига олиб кел- моқда. Тупроқли иссиқхоналардаги муҳит зараркунандалар

11

100 китоб тўплами


ва касалликларнинг ривожланишига мос бўлганлиги сабаб- ли, тупроқнинг вирусли касалликлар билан касалланиши, зараркунандаларни кўпайиши экинларни ўстиришда муам- моларни келтирмоқда. Тупроқдаги касалликлар ва зарарку- нандаларга қарши курашиш қийин жараён. Негаки, тупроқ орқали юқадиган баъзи бир касалликлар ва зараркунанда- ларга (илдиз-тугунли нематодалар) қарамай, иссиқхона туп- роғининг 1 метргача чуқурлигида ҳам топиш мумкин, аммо препаратларни қўллаш чуқурлиги 30 см билан чекланган. Шу билан бирга дуч келган ўғит ёки препаратлардан фой- даланиши ҳамда аксарият ишлаб чиқарувчиларнинг тупроқ ва ўсимлик таҳлилларига билиб-билмай аралашувлари ис- сиқхона тупроғининг кимёвий, физикавий ва биологик ху- сусиятларига салбий таъсир кўрсатмоқда. Дунё аҳолисининг тез суръатда ортиб бориши, суғориладиган майдонларни камайиши, тупроқ шўрланиши, эррозия ва қурғоқчилик ту- файли юзага келадиган тупроқ унумдорлигининг пасайиши, қишлоқ хўжалиги экинлари ҳосилдорлигига салбий таъсир этса, тупроқсиз экин етиштириш (гидропоника) ушбу муам- моларнинг ечимини топишда аҳамиятлидир.
12