Gidrogeologiya va injenerlik geologiyasi asoslari

5.2. TOG‘ JINSLARINING NISBIY VA ABSOLUT YOSHI
Insoniyatning  uzoq  yillar  mobaynida  planetamiz,  uning  tarkibini
tashkil qilib turgan moddalar, undagi o‘zgarishlar to‘g‘risida to‘plangan
tarixiy tajribasi ularning tabiat hodisalariga va ana shu tabiat hodisalari-
ning paydo bo‘lishi, rivojlanishi, boshqa hodisalar ko‘rinishiga o‘tishi
qonuniyatlarini o‘rganish, tog‘ jins qatlamlarining, ularni tashkil qilib
turgan  mineral  zarrachalarning 
nisbiy  va  absolut  yoshi  to‘g‘risidagi
tushunchaning paydo bo‘lishiga olib keldi.
Tog‘  jinslarining 
nisbiy  yoshi  ana  shu  tog‘  jinslari  qatlamlarining
yotish holatlarini, yotqizilish sharoitini, ularning qalin yupqaligini, ularda
1 
Eonotema
  —  bir  necha  eratema  (guruh)  yotqiziqlarini  birlashtiradigan  umumiy
stratigrafik shkala bo‘limi, o‘z ichiga faqat fanerozoyni (paleozoy, mezozoy va kaynozoyni)
oladi.
2 
Eon  —  geoxronologiya  shkala  bo‘limlaridan  biri.  Geologik  vaqtning  eonotema
yotqiziqlari  hosil  bo‘ladigan  qismi  hisoblanadi.  Bir  necha  million  yil  davom  etadi.

---

7 5
saqlanib qolgan o‘simlik, hayvonot dunyosining, tog‘ jins qatlamlarini
tashkil qilib turgan mineral zarrachalar tarkibi, xossa va xususiyatlarining
batafsil o‘rganilishi, taqqoslanishi natijasida aniqlanadi va ularni u yoki
bu era, davr, bo‘lim, yaruslarga taalluqli ekanligi belgilanadi. Tog‘ jins-
larining 
absolut yoshi esa tog‘ jins qatlamlari paydo bo‘lgan davrdan
boshlab to hozirgacha ulardagi radioktiv elementlarning parchalanishi,
bir turdan ikkinchi turga o‘tishi va ana shu jarayon uchun ketgan vaqtni
hisobga olish yo‘li bilan aniqlanadi. Bunda oxirgi parchalanish mahsu-
lotining  (elementning)  yoshi  sekin-asta  undan  oldin  paydo  bo‘lgan
radioaktiv  element  yoshiga  qadar  qaytarib  hisoblanadi,  so‘ngra  bu
element yoshi ham avvalgi ona element yoshigacha qaytarib hisoblanadi.
5.1-jadval