Gidroekologiya

II. Gumin moddali ko’llar. Bu katta guruhga 3 ta kenja guruhga oid ko’llar kiradi:

• 
  Oligomuz ko’llar suvining oksidlanishi 25 mg/l atrofida ko’llar uncha katta va chuqur emas, lekin bu gurhdagi ko’llarga botqoq suvlarining ta’siri bo’ladi. O’simliklar rivojlangan hayvonlar kamroq. Ko’l tubida temiq qoldiqlari, cho’kmalari bor. Bu guruhga Kareleiyaning ayrim ko’llari misol bo’la oladi.
  
• 
  Mezogomuz ko’llarga botqoqq suvlari kuchli ta’sir qiladi. Suvning oksidlanishi 25-33 mg/l, suv sarg’ish rangli ko’llarda o’simliklar kam, mallyuska tubda qisqichbaqalar va hashorotlarning qurtlari mutloq yo’q. Baliqlar kam uchraydi.
  
• 
  Yarimgomuz ko’llar kichik suvo qoramtir oksidlanishi 35 mg/l dan yuqori. Gumus moddalar ko’p mox to’plamlari suvda suzib yuradi hayvonlar suv o’simliklari kam. Baliq yo’q hisobida ayrim hollrda okun va plotva uchraydi. Bu guruhga shimolning O’rta Rus yerlarining botqoq ko’llari misoldir.
  

III. Sho’rton-namakob tuzli ko’llarda. Bu katta guruhga esa 4 ta kenja guruhga oid ko’llar kiradi.

• 
  Oligogalin ko’llar suvining tuzligiga 16 g/l gacha bo’lsa ham ko’llar o’zimlik va hayvonlarga boy. Baliqlardan sazan, oq amur, qalin tumshuq, karas, plotva kabilar uchraydi.
  

Bu guruhga O’rta Osiyoning Aydar, Tuzkon kabi ko’llari misol bo’la oladi.

• 
  Mezogalin ko’llar suvining tuzliligi 16-47 g/l suv sho’r uchraydigan o’zimlik va hayvonlar asosan galofil turlar bo’lib, ular suvning yuqori tuzligiga moslashganlar.
  

Bu guruhga Uralning Ayiq ko’li, O’rta Osiyoning quriyotgan Orol ko’li misol bo’la oladi.

• 
  Chuchuk sho’r, miksotrof ko’llar. Ulardagi ko’pchilik gidrobiontlar chuchuk-sho’r, sho’r-chuchuk muhitga moslashgan. Bu guruhga suvi gorizontal harakat qiladigan Balxash va vertikal harakatli Mogilning ko’llari xarakterlidir.
  
• 
  Poligalin ko’llar suvi haddan ziyod sho’rnamakob bo’lib, ko’l chetlarida tuz to’plamlari bor, suvning zichligi juda yuqori, bunday ko’llarga Pomirning Sho’r va Tuzko’llari kiradi, ular suvining sho’rligi 180-230 g/l, ko’lda nostok, dunaliella, artemziya kabi gilrobiontlar va ko’zga yaqqol ko’rinadigan qizil rangli rachkilar ko’p, baliqlar yo’q.
  

2.