Gerontologiya va um um iy geriatriya

Surgilar bilan davolash usullari
Tavsiya qilinadigan surgi dorilar har xil darajada ta'sir qiladi, 
shakllarning m a’lum qismiga ko‘proq, m a’lum qismiga kamroq. 
X ususan: sarig‘ yog‘, tuzli aralashm alar, kasyumel — ko'proq 
ingichka ichakka ta ’sir elsa, boshqalari antrixinol, difenil guruhi 
y o ‘g‘on ichakka ta ’siri ko‘proq, shuning uchun ham 1-guruhdagi 
surgilar 4—5 soatda ta ’sir qilsa, 2-si 10-12 soatdan keyin ta'sir 
qila boshlaydi. 3-guruh bevosita ichak devoriga ta ’sir qiluvchilar 
“ K ontaktnie” (glitserin, laktat kalsiy) sham chalar shaklida yo‘g‘on 
ichakka tiqib qo ‘yilganda, ularning ta ’siri 1 0 -20 m inutdan keyin 
b o ‘lishi m um kin. Aytib o4ishim iz shart b o ‘lgan holatlardan asosiysi 
shuki, surgilarga birinchidan tez o ‘rganuvchanlik bor, ikkinchidan
44

---

m a’lum vaqt o ‘tib, ta ’siri pasaya boradi, ushbu surgilar “surgilar 
kasalligini” chaqirib qorin dam b o ‘lishi, ko‘ngil aynishi, charchash 
kabi shikoyatlar b o‘lish m um kin. Shuning uchun m a’lum oraliqda 
ularni o ‘zgartirib, boshqasiga o ‘tkazib turish lozim.
Qabziyatni davolashda kom pleks vitam inlar kurs bilan 3 - 4
haftadan berib turilishi kerak. Ovqat hazm qilishni yaxshilash 
uchun ferm entlar bakteriofag, kolikobakterin, bifidumbakterin, 
bifikol laktobakterinlar ham tavsiya qilinadi. Eng katta m as’uliyat 
shifokor uchun qariyalarda disbakterioz b o lib qolish, uni davolash 
ancha qiyin m uam m oga kiradi.
Quyida ba'zi tavsiyalarimizni ko‘rsatib o‘tamiz.
1. Stafilokokk disbakteriozi:
a) im m unoglobulin 100ME m ushak ichiga kun ora 5 marta;
b) stafilokokkli anatoksin 0.5 ml. teri ostiga (keyin har oyda 1 
m arta - 3 oygacha);
c) stafilokokkli gam m a — globulin og‘ir holatlarda qilinadi 1-2 
ml. m ushak orasiga, 3—5 inyeksiya kun ora qilinadi;
d) sezuvchanlikni tekshirib, antibiotiklar qilamiz.
2. Protcy disbakteriozi:
a) bakteriofag (koli protey) 10 kun;
b) furazolidon. Furagin 0.1 mg. 3 mahal 6—7 kun mobaynida;
c) 5-N O K , nitroksolin 2 kin's (5—6 kundan).
3. K andidoz disbakteriozi:
a) m odda alm ashuvini yaxshilash (ferm entlar, vitam inlar,
kalsiy);
b) fagotsitozni zo ‘raytiruvchi va muhofaza qilishni oshiruvchi 
dorilar (prodigiozan, dibazol, kam dozalarda;
c) B iopreparatlar bilan davolash (bakterinlar);
4. G rib ok-zam b u ru g larg a qarshi davo:
a) nistatin, levorin 3—4 mahal ichishga va I ml so'rishga beriladi;
b) am foglukam in (am foteritsin) tuzi 2 tab. 2 m ahal 5—7 kun;
c) ketokanazol (nizoril) 0.2 mg. Suvda eritib (1 stakan ) 1 
tadan 2 mahal 5—7 kun beriladi;
d) oxirida yana bifidum bakterin (kursga 100 ta birlik dozada) 
beriladi.
45

---

A lb atta bu d o rilam i berish ja ra y o n id a keksaning ahvoliga katta 
ah am iy at b erish , ichak m ikroflorasini h ar 2 oyda tekshirib turish, 
alb atta p a rh e z n i to ‘g‘ri tutish , antibiotiklarni ayniqsa tetratsiklin 
guruhiga kiruvchilarini to ‘xtatish va biopreparatlarni h ar 3 oyda 
qaytarib tu rish lozim .
1. H a r qaysi qariyada d o ri-d arm o n larg a sezuvchanlik har xil, 
m a ’lum q o n u n -q o n u n iy a t y o ‘q.
2. H a r qaysi to ‘qim a m a ’lum dorilarga beradigan reaksiyasi bir 
xil em as.
3. S ezuvchanlik pasayadi, lekin o ‘zgarm aydi.
4. 90 y osh dan oshgan qariyalarda ilgari sezuvchan b o ‘lgan 
dorilarga, pasayishi bilan javob beradi.
A lb atta yuqoridagi xulosalarga tashqi m uhitga moslashish 
pasayishi, uzoq ishlatilgan dorilarga o ‘rganib qolish natijasida 
t a ’siri pasayishi talqin qilinadi.