Германия федератив республикаси

Xulosa

Mazkur tadqiqot davomida olib borilgan izlanishlar asosida quyidagi xulosalar chiqarildi:

1. 
   Dunyoning ko’plab mamlakatlarida davlat byudjetining daromad va xarajatlar qismining muvozanati kam uchraydi. Daromadlarning xarajatlardan ortishiga byudjet profitsiti, deb yuritilsa, bilaks holatda esa, byudjet taqchilligi (defitsiti) yuzaga keladi.
   
2. 
   Davlat byudjetida profitsit shakllanishi, mamlakatda qulay moliyaviy iqlimning vujudga kelganidan dalolat bersa, taqchillikning yuzaga kelishi ko’pchilik holatlarda mamlakatdagi makroiqtisodiy nobarqarorlikdan darak beradi.
   
3. 
   Birinchidan, mazkur muammo nafaqat rivojlanayotgan mamlakatlarning, balki iqtisodiy jihatdan rivojlangan davlatlarning muhim makroiqtisodiy muammolaridan ekanligi namoyon bo’lmoqda. Shunga asoslangan holda, hozirga davrda davlat byudjeti taqchilligini keltirib chiqaruvchi omillar alohida olingan emas, balki kompleks holda o’rganish va tahlil etishni talab etadi.
   
4. 
   Ikkinchidan, bizning fikrimizcha, taqchillikni keltirib chiqaruvchi omillar har bir mamlakat uchun turlicha bo’lib, eng umumiylari sifatida quyidagilarni ko’rsatish mumkin:
   

• 
  Favqulotda holatlar va tashqi shoklarning yuzaga kelishi (urushlar, yirik tabiiy ofatlar). Bunday holatlarda odatdagi zaxiralar yetarli bo’lmaydi va ortiqcha mablag’lar manbasiga ehtiyoj tug’iladi;
  
• 
  Iqtisodiy inqiroz. Bunda moliya-kredit aloqalari samara bermaydi, hukumat mamlakatdagi moliyaviy holatni o’z nazorati ostiga ololmaydigan vaziyat vujudga keladi;
  
• 
  Mamlakatda YaIMni o’sish darajasiga erishmasdan, uzoq muddatli markazlashgan investitsiyalarni, ijtimoiy-madaniy tadbirlarni moliyalashtirshni keskin oshirish.
  

5. 
   Olib borilgan izlanishlar asosida Germaniya Federativ Respublikasi Byudjet tizimida quyidagi muammolar mavjud ekanligi aniqlandi:
   

• 
  Aholi qarishi tufayli yuzaga kelgan demografik muammolarni hal etish maqsadida byudjet ijtimoiy xarajatlarining boshqa YI mamlakatlariga nisbatan sezilarli darajada yuqoriligi;
  
• 
  GFRning YI da asosiy donor mamlakat natijasida yuzaga kelayotgan risklar;
  
• 
  Mamlakatning YI da “Umumiy xavfsizlikni ta’minlash” borasidagi xarajatlarining boshqa mamlakatlarga nisbatan ko’pligi;
  
• 
  Mamlakat xarbiy xarajatlarining davlat byudjetidagi ulushining yuqoriligi.
  

6. 
   Olib borilgan tahlillar davomida mazkur muammolaning yechimi sifatida quyidagi takliflarni keltirishni joiz, deb topdik:
   

1. 
   Iqtisodiy faol aholi kamayishi tendensiyasining oldini olish maqsadida immigratsiya siyosatini yumshatish zarur. GFR da ijtimoiy holat dunyoning ko’pgina aholisini to’lik qanoatlantiradi va bu malakali immigrantlar oilasining eng zamonaviy bilim maskanlari va eng zamonaviy ijtimoiy xizmatlardan foydalanish imkoniyatiga ega bo’lishidan manfaatdorligini rag’batlantiradi. Bu siyosatni GFRning rivojlanish tendensiyasi davom etayotgan sharqiy hududlariga jalb qilish, bizning qarashimizcha, yuqori samara beradi.
   
2. 
   Ishsizlik nafaqasini kamaytirish. Mamlakat byudjetining ijtimoiy xarajatlar qismining yuqoriligini inobatga olgan holda mehnatga layoqatli aholi uchun ishsizlik nafaqasi miqdorini 800 yevrogacha tushirish. Bizning hisob kitoblarimizga ko’ra, ishsizlik nafaqasining 40 foizga pasaytirilishi mamlkat ijtimoiy xarajatlarining 7 foizga kamayishiga olib keladi.
   
3. 
   Mamlakat byudjeti soliq tushumlari daromadlarining oshishini rag’batlantirish maqsadida korxonalar masshtabini belgilashda ishchilar sonini emas, balki ularnng yillik aylanmasi miqdoridan foydalanish amaliyotini joriy etish.