Geosiyosat asoslari

O’zbekiston va hozirgi jahon. Zamonaviy davrning o’ziga xosliklari. Jahon taraqqiyotining bugungi bosqichi bioqutbli qurilishdan dunyoning yangicha tartibiga o’tish hisoblanadi, hozirgizamon uchun quyidagilar xarakterlidir:
- mamlakatlar o’zaro bog’liqligining o’sishi, integratsiya jarayonidagi kelishuvlarni hayotiy faoliyat davomida har tomonlama qamrab olishi, jahon xo’jalik aloqalarni kengayishi, xavfsizlik muammoalarining globallashuvi.
- milliy o’zlikni anglashning o’sishi va milliy xoslikka intilishi.
- ko’p qutbli dunyoning shakllanishi.
- texnologik va axborot jarayonlarini rivojlantirishga intilish, davlatning raqobatbardoshli darajasini belgilab, uni yangi texnologiyalarga egaligi va ularni ishlab.
- mineral xom ashyo, yonilg’i energetik va suv resurslarining cheklanganligi, ichki va xalqaro mintaqaviy va global mojarolar o’rtasida qolish.
- diniy ekstremizm, agressiv millatchilik, etnik nizolar, qurol-yarog’ini tarqalishi shu bilan birga yadro qurollari ham, xalqaro terrorizm, uyushgan jinoyatchilik, narkotiklarning tarqalishi, ekologik inqiroz va shu kabi mintaqaviy va global xavfsizlikka tahdid soluvchi faktorlarning majudligi.
- jahon hamjamiyati a’zolarining o’zaro kelishgan holda, harakat qilishlarining roli.Xalqaro tashkilotlarni bu aloqalardagi o’rnini oshib borishi va ular faoliyatini isloh qilishning dolzarbligi.
Hozirgi davr O’zbekistondan yangi jahon aloqalar tizimi shakllanish jarayonida faol ishtirok etishni talab etmoqda shu orqali O’zbekistonning jahon hamjamiyatida yaxshi o’rin egallashini ta’minlaydi.
O’zbekistonning geosiyosiy holati. O’zbekistonning geosiyosiy holati quyidagi holatlar bilan tavsiflanadi: Transport va avtonom energetik tizimlar markazida geografik joylashuvi. Hali ishlab chiqarilmagan mineral xom-ashyo resurslariga boy zahiralarga ega ekanligi.
- Yuqori darajadagi ilmiy-texnologik, ishlab chiqaruvchi va iqtisodiy potensial.
- Demografik vaziyatlar tug’ilishning yuqoriligi, aholining tabiiy o’sishi.
- Boy ma’naviy va madaniy-tarixiy meros.
- O’zbekistonning Markaziy Osiyo mintaqasidagi faol roli. Ko’pgina davlat va siyosiy kuchlarning manfaatlari esishadigan ob’ekt hisoblanishi
- Mintaqada tangliklar o’chog’i mavjudligi.
- O’zbekistonning Yevropa va Osiyo xavfsizligi yangi arxitekturasining shakllanish jarayonida ishtiroki.
- Suv va qishloq xo’jaligidagi ishlab chiqarishi uchun ularning cheklanganlgi.
- Dengiz-transport yo’lidagi uzoqligi.
- Noqulay ekologik vaziyat (Orol dengiz muommasi).
O’zbekiston hududida barqaror va geosiyosiy muvozanatni saqlagan holda mustahkam jadal rivojlanish shart-sharoitlari va potensialiga ega. Jahon xo’jalik aloqalar tizimida o’ziga xos sherik bo’lishi mumkin.