91
1
3
2
4
A
E
B
F
С
a
x
y
b
d
l
c
100
0
burchakning yig4indisi 150
0
ga teng. Shu
burchaklarni toping.
13.
Ikkita parallel to4g4ri chiziq bilan kesuvchi
hosil qilgan burchaklardan biri 72
0
ga
teng. Qolgan yettita burchakni toping.
1
4
.
ABC
va
BAD
uchburchaklar teng.
C
va
D
nuqtalar
AB
to4g4ri chiziqdan tur-
li tomonda yotadi.
AC
va
BD
to4g4ri
chiziqlarning parallel ekanini isbotlang.
15.
Parallel to4g4ri
chiziqlar bilan kesuvchi
ho sil qilgan ichki almashinuvchi bur-
chaklar ning bissektrisalari parallel ekan-
ligini isbotlang.
16.
ABC
teng
yonli uchburchakda
AB=BC
.
B
uch orqali
AC
ga
parallel
DE
to4g4ri
chiziq
o4tkazilgan.
B
nuqta
D
va
E
nuqtalar
orasida yotadi.
DC
kesma
AB
kesmani
kesadi,
ABD=
CBE
ekanligini isbotlang.
17.
Perpendikulyar to4g4ri
chiziqlarga pa-
rallel ikkita to4g4ri chiziqning o4zlari ham
perpendikulyar ekanini isbotlang.
18.
ABC
uchburchakning
BD
medianasi
davomida
D
nuqtadan keyin medianaga
teng
DE
kesma qo4yilgan.
C
uch orqali
AB
to4g4ri
chiziqqa parallel
p
to4g4ri chiziq
o4tkazilgan.
p
to4g4ri chiziqning
E
nuqta
orqali o4tishini isbotlang.
19.
ABC
uchburchakda
CD
mediana davo-
mida
bu medianaga teng
DE
kesma
qo4yilgan.
AF
mediananing davomida
AF
medianaga teng
FH
kesma qo4yilgan.
B, H, E
nuqtalar bitta to4g4ri chiziqda
yotishini isbotlang.
M
D
Q
N
K
F
P
E
1 2
3
4
5 6
7
8
15 16
13
1
4
9 12
11
10
a
b
c
d
20.
Ixtiyoriy
ABC
uchburchak chizing
va uning ichida ixtiyoriy
A
1
nuqtani
belgilang. Berilgan uchburchakka teng bo4lgan va tomonlari uning tomonlariga
mos ravishda parallel bo4lgan
A
1
B
1
C
1
uchburchak yasang (mumkin bo4lgan
holatlardan birini qarang).
21*.
MNP
uchburchakning
MK
va
PQ
bissektrisalari
E
nuqtada kesishadi (
4
-rasm
).
E
nuqta orqali
MP
tomonga parallel qilib o4tkazilgan to4g4ri chiziq
MN
va
PN
tomonlarni, mos ravishda,
D
va
F
nuqtalarda kesib o4tadi.
DF
=
MD
+
FP
ekanini isbotlang (Ko4rsatma:
MD
=
DE
,
FP
=
EF
ekanligini ko4rsating).
91
92
1.
B
o4sh qoldirilgan joylarni mantiqan to4g4ri so4zlar bilan to4ldiring.
1. To4g4ri chiziqda yotuvchi nuqta orqali unga perpendikulyar bo4lgan ...........
o4tkazish mumkin.
2. Agar ikki to4g4ri chiziqni kesuvchi bilan kesganda hosil bo4lgan ............. teng
bo4lsa, bu to4g4ri chiziqlar parallel bo4ladi.
3. Tekislikdagi ikki to4g4ri chiziq ................. , ular parallel to4g4ri chiziqlar deyiladi.
4
. Ikki parallel to4g4ri chiziqdan birini kesib o4tgan to4g4ri chiziq .............. .
5. To4g4ri chiziqda yotmaydigan nuqta orqali unga parallel bo4lgan ...............
to4g4ri chiziq o4tkazish mumkin.
6. To4g4ri chiziqning ixtiyoriy nuqtasi orqali ................ faqat bitta to4g4ri chiziq
o4tkazish mumkin.
7. To4g4ri burchak ostida kesishuvchi to4g4ri chiziqlar ................. deb ataladi.
8. Bitta to4g4ri chiziqqa ................ ikki to4g4ri chiziq o4zaro paralleldir.
9. Agar ikki to4g4ri chiziqni kesuvchi bilan kesganda hosil bo4lgan
bir tomonli
burchaklar ................. bu to4g4ri chiziqlar parallel bo4ladi.
2. Quyida keltirilgan jumlalardagi xatoni toping va uni tuzating.
1. To4g4ri chiziqning faqat bitta nuqtasidan unga perpendikulyar to4g4ri chiziq
o4tkazish mumkin.
2. Berilgan to4g4ri chiziqda yotmaydigan faqat bitta nuqtadan shu to4g4ri chiziqqa
perpendikulyar tushirish mumkin.
3.
AB
va
AK
# parallel to4g4ri chiziqlarning biriga perpendikulyar bo4lgan to4g4ri
chi ziq ikkinchisiga ham perpendikulyar bo4ladi.
4
. Ikki to4g4ri chiziqni kesuvchi bilan kesganda hosil bo4lgan almashinuvchi
burchaklari teng bo4ladi.
5. Agar ikki kesma kesishmasa ular parallel kesmalar deb ataladi.
6. Mos tomonlari parallel bo4lgan burchaklar teng bo4ladi.
7. Agar
a
b
,
b
c
bo4lsa,
a
c
bo4ladi.
8. Mos tomonlari perpendikulyar bo4lgan burchaklarning yig4indisi 180
0
ga teng.
9. Agar ikki to4g4ri chiziqni kesuvchi bilan kesganda hosil bo4lgan bir tomonli
burchaklar teng bo4lsa, bu to4g4ri chiziqlar parallel bo4ladi.
10. Perpendikulyar to4g4ri chiziqlarga parallel bo4lgan to4g4ri chiziqlar o4zaro
parallel bo4ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
