Гeoгрaфия

1.
2
.
3.
...
ПРАКТИКАЛЫҚ ЖАТТЫҒУ
37-сабақ
37-сабақ
8. Оқулықтың қосымшасындағы 2-кесте мәліметтеріне талдау 
жаса. Өзбекстан Республикасы егін майдандарының құрамында 
гектар есебінде берілген картоп, мақта, көкөніс, бақша егіндері мен 
дән егіндері майдандарын пайызға айналдырып, шеңберлі диаграмма 
сызыңдар.
9. 8-сынып оқу атласында «теміржол», «жылулық электро-
станциялары», «электр ұзату линиялары» қандай шартты белгілерде 
көрсетілгенін дәптеріңе жаз.
http://eduportal.uz

---

106
Мемлекетiмiз аймағының әрбiр бөлiгi географиялық орнының 
өзгешелiгiнен, бiрiншi кезекте, табиғи жағдайы мен байлықтары, 
халықтың еңбек етуi мен тұрмыс салтының өзiне тәндiлiгi қалыптасқан. 
Экономика, негiзiнен жердiң жергiлiктi табиғи байлықтарына байланысты 
дамыған. Көлiктiң жетiлдiрiлуiне қарай экономика кейбiр жерлерде 
сырттан тасымалданған шикiзат негiзiнде қалыптасқан. Бiлiктi кадрлар 
негiзiнен iрi қалалардағы оқу орындарында даярланады. Соған сәйкес 
бiлiктiлiктi талап ететiн өндiрiстер қалаларда дамыса, басқа жерлер ауыл 
шаруашылығын немесе өнеркәсiп шикiзатын жеткiзiп бередi.
Мемлекеттiң кейбiр бөлiгiнiң арасында еңбектiң осылай үлестiрiлуi 
географиялық
яки 
аумақтық еңбек бөлiнiсi
делінедi.
Аймақтың еңбек бөлiнiсi
төмендегi жағдайларда ғана пайда 
болады:
өндіріліп жатқан өнiм жергiлiктi қажеттiлiктен бiршама көп 
болуы;
оны шығару мемлекеттiң басқа бөлiктерiнен арзанға түсуi;
өндiрiстiң шикiзат қорлары көп жылдарға жеткiлiктi болуы;
өнiм айырбасталғанда көлiк қаражатының арзан болуы.
Белгiлi уақыт өткен соң аймақтардың мамандануында өзгерістер 
болуы мүмкiн. Мәселен, Қашқадария аймағында мұнай мен газ кендерi 
ашылып, iске қосылған соң, бұл аймақта жаңа маманданған өндiрiс 
қалыптасты. Өзбекстан тәуелсiздiкке қол жеткізгеннен соң астық 
өнiмдерiмен өзiн-өзi қамтамасыз ету мiндетi қойылды. Нәтижеде 
облыс тарда астық көбiрек егiле бастады. Сөйтіп, бұл облыстар мақ-
ташылықтан тыс астық өсiруге де маманданды.
Еңбектiң географиялық үлестiрiлуiнiң негiзiнде өз мамандануына қарай 
бiр-бiрiнен өзгешеленетiн аймақтар —