Geografiya 10 sinf 2017. indd

O‘zbekiston  tabiat  komplekslarining  o‘zgarishini  prognozlash. 
O‘zbekistonda  shakllangan  tabiat  komplekslari  rivojlanishi  va  tuzilishi-
ning  asosiy  qonuniyatlarini,  ularda  vujudga  keladigan  tabiiy  geografi k 
jarayonlarni,  inson  faoliyati  ta’sirida  ro‘y  beradigan  o‘zgarishlarni 
o‘rganish  asosida  kelajakdagi  o‘zgarishlarning  asosiy  yo‘nalishlarini 
prognoz  qilish  mumkin  (7-jadval).
O‘zbekistonda,  asosan,  tekislik,  tog‘oldi  va  tog‘  tabiat  komplekslari 
tarqalgan,  shuning  uchun  prognozlash  ishlari  ikki  yo‘nalishda  olib  bo-
rilishi  lozim.
O‘zbekistonda  tekislik  tabiat  komplekslaridan  hozirgi  paytda,  asosan, 
chorvachilik  va  sug‘orma  dehqonchilik  maqsadlarida  foydalaniladi. 
Foydali  qazilmalar  topilgan  joylarda  konchilik  sanoatida  foydalaniladi. 
Inson  xo‘jalik  faoliyatiga  bog‘liq  holda  tekislik  tabiat  komplekslari  turli 
darajada  o‘zgargan.     
Tog‘oldi  va  tog‘  tabiat  komplekslarida  xo‘jalik  faoliyati  xilma-xilligi 
bilan  ajralib  turadi.  Tog‘oldi  tabiat  komplekslari  kuchli  o‘zgargan,  adir-
lar  va  past  tog‘lar  kamroq  o‘zgargan,  o‘rtacha  va  baland  tog‘lar  tabiat 
komplekslari  kuchsiz  o‘zgargan  hisoblanadi.
Prognoz,  geografi k  prognoz,  geografi k  prognozlash,  geografi k  prognoz  muddat-
lari,  geografi k  prognoz  turlari,  sayyoraviy,  mintaqaviy  va  mahalliy  geografi k 
prognozlar.
1. Geografi k prognozlash deb nimaga aytiladi?
2. Geografi k prognozlar qanday muddatlarga tuziladi?
3. Tabiat komponentlarining qanday xususiyatlari atrof-muhit ifl oslanishini kamay-
tirishi mumkin?
4. O‘zingiz yashab turgan joyda tabiiy muhit qanday omillar ta’sirida o‘zgarayot-
ganini daftaringizga yozing.