Geoekologiya asoslari va tabiatdan foydalanish

3-bob. AMALIY GEOEKOLOGIYA: TUSHUNCHASI, 
MAZMUNI VA MOHIYATI
3.1. Amaliy geoekologiya tushunchasi, maqsadi va vazifalari
Kun sayin o‘sib borayotgan dunyo aholisining soni, uning 
har soniyada ortib borayotgan ehtiyoj darajasi va shu tufayli 
tabiiy resurslarning maksimal ishlatilishi, energetika, qishloq 
xo‘jaligi, ishlab chiqarish, transportni rivojlashtirishda yangi 
texnologiyalarning joriy etilishi, dunyo landshaftining antro-
pogen o‘zgarishi, millatlararo xo‘jalik aloqalarining kengayishi 
va murakkablashishi kabi boshqa ko‘plab omillar kishilik jami-
yati atrofidagi tabiatga juda katta ta’sir ko‘rsatmoqda. Ushbu 
muammolarni hal etish talabi fanlararo ilmiy yangi yo‘nalish 
«Geoekologiya»ning yaratilishiga olib keldi.
Amaliy geoekologiya kursi o‘quvchilarga ekologiya 
sohasidagi bilimlarini atrof-muhitga ta’sir etuvchi antropogen 
omillarni o‘rganish, ularni son va sifat jihatdan baholash va 
olingan ilmiy natijalarni amaliyotda qo‘llash imkonini beradi.
Geoekologiyaning tematik bo‘linmalariga sanoat geoeko lo-
giyasi, qishloq xo‘jalik geoekologiyasi, shaharlar geoekologiyasi, 
tog‘-kon ishlab chiqarishi geoekologiyasi, yirik suv omborlari 
geoekologiyasi, atom elektrostansiyalari joylashgan rayonlar 
geoekologiyasi kiradi. Shunday qilib, bunday kompleks yon-
dashuv orqali birinchi o‘ringa tabiatni maksimal yaxlit tarzda 
asrab qolish muhim ekanligi olib chiqiladi.
Amaliy geoekologiya
–
geoekologiya fani va ta’limining davo-
mi bo‘lib, u muayyan geotizimlarda tabiat va jamiyat o‘rtasidagi 
munosabatlarni optimallashtirishga qaratilgan inson faoliyati.
Amaliy geoekologiyaning maqsadi
 
–
geotizimlarda modda 
va energiya almashinuvini optimal darajada ushlab turish 
uchun uning resurslaridan oqilona foydalanish, tabiiy holatini 
muhofaza qilish va buzilgan geotizimlarni qayta tiklash. 
Ya’ni boshqacha qilib aytganda, doimo antogonistik va 
noanto 
gonistik munosabatda bo‘lib kelgan tabiat va jamiyat 
o‘rtasidagi munosabatlarni uning obyekti doirasida eng maqbul 
yo‘lini amalda qo‘llash.

---

51
Ushbu maqsadga erishmoq uchun