Geoaxborot tizimining ilmiy asoslari

Vektor formatdagi fayllarning koʻrinishi

Fayl formati	Toʻliq tavsifi	Dasturda qoʻllanilishi
Coverage MDB DWG DXF DLG XPGL MIF/MID TAV DGN SDTS TIGER VPF SHP	ARC/INFO Coverage Personal Geodatabase AutoCAD Drawing File Data Interchange (Exchange) File Digital Line graphs Xewlett-Packard GRAPHIC Language MapInfo Data Transfer Files MapInfo Table MicroStation Design Files Spatial Data Transfer System Topologically Integrated Geographic Encoding and Referencing Vector Product Format Arc View SHape	ARC/INFO ArcGIS AutoCAD/ Autodesk Map Koʻp dasturlarda Koʻp dasturlarda Koʻp dasturlarda MapInfo MapInfo MicroStation Koʻp dasturlarda Koʻp dasturlarda Harbiy kartografiyada ArcView

3.6-rasm. Ma’lumotning bir nechta modellarda tasvirlanishi


(Manba: Internet)

4. Atribut ma’lumotlarni olish

Atributlar bu ma’lumotlar bazasidan oʻrin olgan matnli, sonli va belgili tavsiflardir.Atributlarda saqlanadigan ma’lumotlar umumiy, tarkibiy va belgili turlarga tegishli boʻlishi mumkin.
Atribut toʻgʻrisidagi fikrlarni yanada kengroq yoritish uchun quyida bir misol keltiramiz (3.7-rasm). Masalan, bizga berilgan tumanda har xil turdagi uylar berilgan. GAT yordamida uning raqamli kartasini tasvirlaganimizdan soʻng, u poligon koʻrinishida tasvirlanadi, vaholanki bizga bu uy toʻgʻrisida toʻliq ma’lumot kerak boʻlishi mumkin. Bunda bizga atribut ma’lumotlar tushunchasi yordam beradi. Atribut ma’lumotlar bazasida bu uy toʻgʻrisidagi barcha ma’lumotlar, jumladan uning maydoni, pochta manzili, qavatlar soni, ishlatilgan materiallar toʻgʻrisidagi ma’lumot, poydevor turi, qurilgan yili, aholi soni va boshqalar saqlanadi.

3.7-rasm. Atribut ma’lumotning joyda va ma’lumotlar bazasida joylashuvi
(Manba: Muallif)





3.8-rasm.Atributlarning jadvallarda joylashuvi (Manba: Longley, 2005)
Demak, yuqoridagi fikrlardan koʻrinib turibdiki, atributlar jadval, belgi, son (kodlar, sonli axborot) va grafik belgi (rang, tasvir, konturlarni toʻldiruvchi) koʻrinishida boʻlishi mumkin.
GATning ma’lumotlar bazasida atribut ma’lumotlarni tasvirlashning asosiy shakllaridan biri bu jadval koʻrinishdir. Obyektning belgilarini koʻrsatib beradigan va ma’lumotlarning mavzuli koʻrinishiga mos keladigan atributlar jadval koʻrinishda saqlanadi. Bunda har bir obyekt qatorlarga joylashtirilsa, ularning atribut ma’lumotlari ustunlarga joylashtiriladi (3.8-rasm).
GATda atribut ma’lumotlarning miqdori ulkandir. Ular ijtimoiy-iqtisodiy, tabiiy va aniq boʻlgan ma’lumotlar asosida tuzilishi mumkin. Ba’zi atributlarning vazifasi faqatgina joy yoki obyektni koʻrsatib berib, ularni bir-biridan ajratishdan iboratdir. Koʻcha manzillari, uchastka tartib raqamlari bunga misol boʻla oladi. Atributlar vazifalariga binoan turlarga boʻlinishi mumkin va ular quyidagilardan iborat:

• 
  nominal;
  
• 
  ordinal;
  
• 
  interval;
  
• 
  koeffitsiyentli;
  

• 
  siklik.