Geo iqtisod 9-uzb-5-2013. indd

Uchinchi – Janubi-g‘arbiy Osiyoning cho‘l qismi qishloq xo‘jaligi.
Unda, 
asosan, sug‘orish asosida tarkib topgan voha va vodiy dehqonchiligi (donchilik, 
paxtachilik, xurmo yetishtirish) va cho‘l chorvachiligi (qo‘ychilik, echkichilik, 
tuyachilik) tarmoqlari ahamiyatlidir.
To‘rtinchi – Osiyoning o‘rta kengliklari qishloq xo‘jaligi.
Unga Mar-
kaziy Osiyo subregionidan to Shimoli-sharqiy Xitoyning Tinch okeani 
bo‘yigacha bo‘lgan kengliklari kiradi. Unda, asosan, tabiiy nam asosida tarkib 
topgan donchilik, sug‘orishga asoslangan paxtachilik va boshqa texnik ekinlar 
dehqonchiligi yaylov chorvachiligi (qoramolchilik, qo‘ychilik, yilqichilik) bilan 
birgalikda rivojlangan.
Shuningdek, Osiyoning shimoliy o‘rmon va tundra mintaqalarida shakllangan 
bug‘uchilik, ovchilik
bilan baland tog‘ mintaqalarida shug‘ullaniladigan 
tog‘-
yaylov chorvachiligi
(echkichilik, qo‘toschilik), 
ovchilik
hamda u yer, bu yerda 
tarkib topgan 
dehqonchilikdan
iborat qishloq xo‘jaligi hududlari ham mavjud.
Amaliy ish
1. Daftaringizga darslikdan Osiyo davlatlari sanoatining rivojlanganligi holatiga ko‘ra 
ajratilgan guruhlariga kiruvchi mamlakatlarni yozib oling.
2. Yozuvsiz xaritada Osiyoda asosiy qishloq xo‘jaligi tarmoqlari yuqori darajada 
rivojlangan hududlarni belgilang.
Savol va topshiriqlar
1. Osiyo mamlakatlari xo‘jaligining asosiy xususiyatlarini aniqlashga harakat qiling. Uni 
Yevropa mamlakatlari xo‘jaligi xususiyatlari bilan taqqoslang. Nima uchun Osiyo 
mamlakatlari xo‘jaligi rivojlanishda orqada qolganligi sabablarini so‘zlab bering.
2. Osiyoda sanoat rivojlanishi darajasi va ixtisoslashuviga ko‘ra mamlakatlar qanday 
guruhlarga bo‘linadi? Nima uchun unda davlatlarning rivojlanish darajasi shu qadar 
xilma-xil? Sabablarini tushunishga harakat qiling.
3. Osiyoning yangi industrlashgan mamlakatlari va Fors qo‘ltig‘i mamlakatlari xo‘jaligi 
rivojlanishida qanday umumiy o‘xshashliklar va farqlar bor? Tahlil qiling.

---

126