Geo iqtisod 9-uzb-5-2013. indd

Qishloq xo‘jaligi
mintaqa hududi bo‘ylab tekis rivojlanmagan. Jami 
qishloq xo‘jalik mahsulotining 1/3 qismi chorvachilikda yetishtirib beriladi. 
Bu tarmoqning ahamiyati, ayniqsa, Argentina, Urugvay va Braziliyada katta. 
Qoramolchilik, qo‘ychilik, parrandachilik chorvachilikning eng mahsuldor 
tarmoqlari hisoblanadi. Dengizbo‘yi davlatlari, ayniqsa, Peru, Chili, Braziliya-
da baliqchilik muhim sohadir. Dehqonchilik tarmoqlaridan donchilik (Argenti-
na, Braziliya), shakarqamish yetishtirish (Braziliya, Kuba, Kolumbiya, Ve-
nesuela va boshqalar), kofe yetishtirish (Braziliya, Venesuela, Kolumbiya), 
banan yetishtirish (Braziliya, Kolumbiya, Markaziy Amerika va Karib havzasi 
mamlakatlari) tovar ahamiyatiga ega.
Transport
Janubiy Amerika mamlakatlarining aksariyatida ancha sust 
rivojlangan. Quruqlikda harakatlanuvchi asosiy transport tarmog‘i 
avtomobildir.
Bu tarmoq barcha mintaqa mamlakatlarini bir-birlari bilan bog‘lovchi yagona 
quruqlik transportidir. 
Temiryo‘l
transporti ancha sust rivojlangan. Bu esa, 
o‘z navbatida, iqtisodiyotning rivojlanishiga ancha to‘sqinlik qiladi. Barcha 
mamlakatlar va ularning ichki rayonlarini bir-biri bilan bog‘lashda 
dengiz
va 
daryo
transporti, ayniqsa, Karib havzasi mamlakatlari uchun katta ahamiyatga 
ega. Sanoatida tog‘-kon, neft-kimyo, metallsozlik, aholi iste’mol mahsulotlari 
ishlab chiqarish tarmoqlari ancha ahamiyatli. Qishloq xo‘jaligida yirik yer 
egalariga tegishli plantatsiyalarda tashqi bozor uchun ko‘plab kofe, shakarqa-
mish, banan, tropik meva mahsulotlari yetishtiriladi. Okeanbo‘yi hududla ri da 
dengiz baliqchiligi katta iqtisodiy ahamiyatga ega. Peru va Chili jahondagi eng 
yirik baliq mahsulotlari ishlab chiqaruvchi davlatlar qatoriga kiradi.
Mintaqada tashqi iqtisodiy aloqalar yaxshi rivojlanmoqda. 2012-yilda amalga 
oshirilgan tovarlar eksporti bo‘yicha Braziliya (250 mlrd. AQSH dollari), 
Venesuela (69,2 mlrd.), Argentina (70 mlrd.), Chili (67,6 mlrd.), Puerto-Riko 
(46,9 mlrd.), Kolumbiya (30,6 mlrd.); importi bo‘yicha Braziliya (170 mlrd.), 
Chili (44,0 mlrd.), Venesuela (45,5 mlrd.), Argentina (60 mlrd.) mamlakatlari 
ajralib turadi.

---

192
Amaliy ish
1. Mintaqaning iqtisodiy xaritasini chizing va uni ta’riflab bering.
2. Mintaqa mamlakatlari eksport-import alоqalarining tovar tarkibini «Atlas»dan ko‘rib, 
tavsiflab bering.