Gazning zichligi. Gazning issiqlik berish qobiliyati

F
126
issiqlik oqimi zichligi. Issiqlik oqimi va issiqlik oqimi zichligi vektor hamda skalyar kattaliklarda ifodalanishi mumkin. Issiqlik oqimi zichligining vektori deganda shunday vektor tushuniladiki, vektorning ixtiyoriy yo‘nalishidagi proyeksiyasi lokal issiqlik oqimi zichligi bo'lib tanlangan yo‘nalishga peфendikulyar yuzadan o'tadi. Issiqlik tarqalishi qaysidir muhitda (qattiq, suyuq, gazli) yoki vakuumda(nurlanish bilan) sodir bo'lishi mumkin. Gidromexanikada va issiqlik almashinish nazariyasida quyidagi muhitlar farqlanadi: bir tekis, bir fazali, ko'p fazali. Bir tekis muhit — muhitni kontinuum sifatida qarash mumkin, bunda diskret tuzilish hisobga olinmaydi. Bir fazali muhit — bu bir tekis bir yoki ko'p komponentli muhit bo'lib, uning xususiyatlari fazoda uzluksiz o'zgarishi mumkin. Ko'p fazali muhit deganda tekis bir yoki ko'p komponentli muhit tushuniladi, bu muhit qator bir fazali qismlardan tashkil topadi,
uning chegarasida fizik xususiyatlari ko'p qirrali o'zgaradi.
Muhitda issiqlik ko'chishi haroratlar farqidan tashqari, ichki issiqlik manbalari ta’sirida ham sodir bo'ladi. Ichki issiqlik manbalarining quwati deb, ichki issiqlik manbasidan chiqayotgan (yoki yutilayotgan) muhit hajmi va vaqt birligidagi issiqlik miqdori tushuniladi.

8 .3 . Issiqlik o 'tkazuvchanlikning aso siy qonuni (Furye qonuni)

Issiqlik o'tkazuvchanlikning asosiy qonuni (Furye qonuni) issiqlik o'tkazuvchanlik natijasida yuzaga keladigan issiqlik oqimi bilan muhitda haroratlar har xilligi orasidagi miqdor jihatdan bog'liqlikni o'matadi. Uni ifodalash uchun muhitda t+ At] t, t — At harorat ko'rsatkichli izotermik sirtlar ajratamiz (8. 1- rasm).
Izotermik yuzada P nuqtani olamiz. P nuqtadan izotermik sirtga
normal h o'tkazamiz. H aroratgradiyenti deganda, shunday vektor tushuniladiki, uning yo'nalishi harorat o'sishi bo'yicha to'g'ri keiadi va и ushbu yo'nalishda haroratdan olingan xususiy hosilaga teng:


grad t= | ~ 1Й- (8.2)
Bunda: 1n — birlik vektori bo'lib, normal yo'nalishiga harorat o'sishi bo'yicha to'g'ri keiadi.
Issiqlik o'tkazuvchanlikning asosiy qonuni (Furye qonuni)ga ko'ra
issiqlik oqimining zichligi harorat gradiyentiga to'g'ri proporsional bo'ladi: