Gazning zichligi. Gazning issiqlik berish qobiliyati

Nazorat savollari va topshiriqlar

1. 
   Qattiq, suyuq, gazli muhitli jismlarda va vakuumda issiqlik qaysi usullar bilan tarqaladi?
   
2. 
   Harorat maydoni, izotermik sirt, issiqlik oqimi tushunchalariga aniqliklar kiriting.
   
3. 
   Issiqlik o'tkazuvchanlikning asosiy qonuni (Furye qonuni) formulasini keltiring. Issiqlik о 'tkazuvchanlik koeffitsiyenti Л ningfizik та ’nosi qanday?
   
4. 
   Issiqlik о ‘tkazuvchanlikning differensial tenglamasini yozing va unga
   

kiruvchi a ’zolamingfizik та'nolarini tushuntiring.

5. 
   Chegara shartlari tushunchasi nimani bildiradi? Birinchi, ikkinchi, uchinchi va to ‘rtinchi chegaraviy shartlami aytib bering.
   
6. 
   Tekis va silindrik devorlaming issiqlik qarshiliklarini hisoblash uchun formulalami yozing.
   
7. 
   Issiqlik uzatilish aniqlanishini bering. Issiqlik uzatilish tenglamasini yozing, issiqlik uzatilish koeffitsiyentiningfizik та ’nosini aniqlang va uni hisoblash formulasini keltiring.
   
8. 
   Issiqlik izolyatsiyasining kritik diametri nimani bildiradi? Silindrik uzatish quvurlari uchun issiqlik izolyatsiyasi materialini tanlash qoidasi qanday?
   

IX BOB. NOSTATSIONAR TARTIBDAGI ISSIQLIK 0 ‘TKAZUVCHANLIK

9 .1 . Asosiy holatlar

Nostatsionar tartibdagi issiqlik o'tkazuvchanlik hodisasi qishloq va suv xo'jaligi ishlab chiqarishini ko'pgina jarayonlarida uchraydi, masalan, har xil mahsulotlarning qizishi va sovishida, issiqlik almashinish uskunalarini ishga tushirish yoki to'xtatishda, ulami bir issiqlik tartibidan ikkinchisiga o'tkazishda. Shuningdek, nostatsionar issiqlik o'tkazuvchanlik hisobi inshootni o'rab turuvchi konstruk- siyalaming, chorvachilik binolarida taglik (pol)ning va issiqxonalarda tuproqning haroratlar maydonlarini aniqlash uchun amalga oshiriladi. Ko'rib o'tilgan hollardagi o'tish jarayonlari isitish tizimlarini ishga tushirish (yoki to'xtatish) shartlariga va tashqi havo haroratining kunlik o'zgarishiga bog'liq.
Nostatsionar issiqlik o'tkazuvchanlik masalalarini ikki guruhga ajratish mumkin: birinchisi issiqlik muvozanatiga o'tishga intiluvchi o'tish jarayonlari; ikkinchisi jism harorati vaqt bo'yicha ma’lum qonun asosida o'zgaruvchi davriy jarayonlar.
Birinchi guruhga o'zgarmas haroratli muhitda qizish (sovish) jarayonlari, ikkinchi guruh uchun esa inshootga to'sinlar konstruk- siyalarining kunlik harorat o'zgarishi misol bo'ladi.
Nostatsionar issiqlik o'tkazuvchanlik ta’rifi geometrik, fizik, boshlang'ich va chegaraviy shartlarga to'g'ri keladigan issiqlik o'tkazuvchanlik differensial tenglamalarini yechish asosida amalga oshiriladi.
Misol sifatida chegaralanmagan devor (masalan, tashqi va ichki havo bilan konvektiv issiqlik almashinuv qonuni bo'yicha issiqlik almashinayotgan chorvachilik binosi devori) da nostatsionar issiqlik o'tkazuvchanlikni aniqlashni keltiramiz. Devor 2R qalinlikka ega bo'Isin, boshlang'ich harorat tarqalishi — bir tekis, issiqlik fizik tavsiflar o'zgarmas, ichki issiqlik manbalari ishtirok etmasin, boshlan­
g'ich vaqtda bino ichidagi havo harorati tXl > t(x,0) qiymatni qabul qiladi, tashqi havoniki — tX2 0). Ushbu masalani ta’riflovchi
141
differensial shakldagi tenglamalar tizimi quyidagicha (koordinatalar boshi devor markaziga joylashgan):


5t[x, r) _ d2t(x,r)