G’alaba ko’ship qoniwlar

Augsburg,Ulm,Nyurenburg qalalari mawit,aq bo’z ,jip gezlemeler,metal buyimlar,qural jaraq islewde jetekshi edi.Reyn dáryası boyindag’i Kyoln,Vorms,Strasburg qalalari metal ha’m mawit islewde jetekshi edi.Bul qalalar Niderlandiya,Fransiya,Italiya m sawda alip barg’an.
Germaniyada Saksoniyalilar,Frankoniya,Shtaufmenler,Lyuksemburglar,Gabsburglar dinaciyalari basqarg’an.
Tema : Rus knyazlikleri
Rus jerlerindegi feodalliq pitiran’qiliq jaǵdayında qipshaqlar hu’jimi ahwaldı taǵıda qiyinlastirdi. Kiev knyazi Yaroslav Danishpannin’ uli Vladimir Monamaxtin’ 1097-j Lyubesh qalasinda knyazlerdin’ birinshi siezdin shaqiriwina sebep o’z ara urislarg’a shek qoyiw edi. Syezd “ha’r kim o’z jerine iyelik etsin” dep qarar shig’aradi.Syezdde Vladimir Monamax Kiev knyazi Svyatopolk penen ushirasadi.Kiev knyazi endi a’welgidey rus jerlerin ullarina bo’lip beriw huquqinan waz keshiwge ma’jbu’r boldi. XII a’ ortalarinda Kiev Rusinda 15 knyazliq bolg’an bolsa , Batuxan basqinshilig’i waqtinda olardin’ sani 50 ge jetedi.
Kiev Rusinan dáslep XI á payda bolg’an Novgorod bólinip shıǵadi.XI á Novgorodti Kiev Rusi knyaziniń tuńǵısh uli basqarǵan.Novgorod keyin ala Evropaniń ónermentshilik hám sawda orayina aylanadi.Biraq jıllar ótip jergilikli boyarlar tásiri ósip olar knyaz hákimiyatın shekley baslaydı. Usılayınsha Novgorod boyarlar respublikasina aylanadi.1136-j Vladimir Monamaxtiń aqlıǵı Vsevolod Mstislavishtin’ taxttan awdarilip, zindang’a taslanǵannan son’ Novgorod pu’tkilley feodal respublikasina aylanadi.Novgorodtin’ siyasiy turmisinda tiykarg’i orin – xaliq veshesinde saylang’an qala ha’kimi,qala dumasi,episkop qolina o’tedi.
Boyarlardiń hákimyatqa qarsi gúresi XII-XIII á - Kiev,Galish-Volin,Vladimir-Suzdal knyazliqlarinda baqlanadi.Vladimir Monamaxtiń balasi Yuriy Dolgorukiy XII á Volga hám Oka dáryalari basseynindegi jerlerdi basqaratin edi.Knyazlikte Rostov,Suzdal,Yaroslavl,Vladimir qalalarina tiykar salindi.Knyaz Dolgorukiydiń Kiev ústinen 1147-j jeńisine arnap Kushkova qorǵanin salip, ol soń Moskva atin aladi.Yuriy Dolgorukiydiń áwládlari Vladimir knyazligin Ivan Grozniyge XVI á ortalarına deyin basqaradi. Moskvada Yuriy Dolgorukiyge háykel ornatilǵan.Vladimir-Suzdal knyazligi hám Moskva qalasi XIV á Rus jerlerinin’ birlesiwine tiykar boladi.