G. S. Tursinbayeva, G. M. Duschanova, J. S. Sadinov

108 – rasm. Piyozboshlar:
1 –a-b – Za'faron о‘simligining umumiy kо‘rinishi va qiz kurtaklari,
2 - piyoz, 3 – boychechak, 4 – liliya, 5- lola. Shartli belgilar: UK – uchki 
kurtak , BQK - barglar qо‘ltig‘idagi kurtak,
QK – qiz kurtak.
б 
а 
2 
3 
UK 
BQK 
QK 
209

---

 
109 – rasm. Sukkulent poyali va turli tikan poyali (TP) о‘simliklar:
1-3 – kaktuslarning novdasi va guli, 2 – sutlama о‘simligining novdasi va guli,
4 a, b – qora zirk о‘simligining bargsimon tikanlari, 5-6 – nok va dо‘lananing
tikanli poyasi
.
1 
2 
3
 
4 а 
4 b 
5 
6 
TP 
210

---

Bu о‘simliklar suvni kam bug‘latishga biror organi emas, balki 
parcha novdasi bilan moslashgan. 
 
 
Gajaklar. 
Ilashib о‘suvchi о‘simliklarda ularning bargi yoki poyasi 
gajaklarga aylanishi mumkin. Bunday о‘simliklarning poyasi 
ingichka, nozik tuzilganligi uchun mustaqil ravishda о‘zini tik 
tutolmaydi, shuning uchun gajaklar biror narsaga chirmashib oladi va 
poyani ushlab turadi. Dukkakdoshlar oilasining kо‘p turlarida 
bargning shakl о‘zgarishidan hosil bо‘lgan gajaklarni kо‘rish mumkin 
(tok, qovoq) (110-rasm). Masalan, nо‘xat, burchoq (Lathyrus), qovoq 
о‘simliklarida bargning eng uchki qismi, yoki bargning о‘zi, ba’zan 
yoi bargchalar gajakka aylanadi (110-rasm). Poyaning shakl 
о‘zgarishidan hosil bо‘lgan gajaklarni yovvoyi va madaniy toklarda, 
shuningdek boshqa о‘simliklarda uchratish mumkin. 
110-rasm. Kelib chiqishi turlicha bо‘lgan gajaklar: 
1, 2, 3 – barg gajaklari, 4, 5 – novda gajaklari, 3 – qovoq, 4 – tok. 
b 
v 
g 
a 
a 
b 
v 
211

---