G. Q. Salijanova boyitishning yordamchi

5.6. qaynar qatlamli quritgich
Jarayon qaynar qatlamida olib borilganda qattiq mahsulot 
zarrachalari va qurituvchi agent o‘rtasida kontakt yuzasi ko‘payadi, 
namlikning mahsulotdan bug‘lanib chiqish tezligi ortadi, quritish 
vaqti esa ancha qisqaradi. Hozirgi vaqtda qaynar qatlamli qurit-
gichlar keng qo‘llanilmoqda.
Nam material bunkerdan (
1
) ta’minlagich (
2
) orqali quritish 
kame rasiga beriladi. kameraning pastki qismida tarqatuvchi to‘r 
(
3
) joylashtirilgan havo ventilator (
6
) orqali aralashtirish kamerasi-
ga beriladi va bu yerda issiq tutunli gazlar bilan aralashtiriladi. 
Qurituvchi agent (issiq havo yoki havoning tutunli gazlar bilan aral-
ashmasi) ma’lum tezlik bilan to‘rning pastidan beriladi. Havo oqimi 
ta’sirida mineral zarrachalar qaynar holatiga keltiriladi. Quritilgan 
mahsulot to‘rdan biroz tepada joylashgan shtutser 
(7
) orqali tashqari-
ga chiqariladi va transportor (
8
) ga tushadi. Ishlatilgan gazlar siklon 
(
9
) va batareyali (
10
) chang ushlagichda tozalanadi.
Silindrsimon korpusli quritgichlarda ba’zan quritish jarayoni 
bir me’yorda bormaydi, chunki qatlamda jadallashtirish mavjud 
bo‘lganligi sababli ayrim zarrachalarning dastgohda bo‘lish vaqti 
o‘rtacha qiymatdan ancha farq qiladi. Shu sababli o‘zgaruvchan ke-

---

71
5.4-rasm.
Bir kamerali mavhum qaynar qatlamli quritgich.
simli (masalan, konussimon) quritgichlardan foydalaniladi. Bun day 
konussimon dastgohning pastki qismida gazning harakatlanish 
tez ligi eng katta zarrachaning cho‘kish tezligidan katta, tepa qis-
mida esa eng kichik zarrachaning cho‘kish tezligidan kam bo‘-
ladi. Bunday holatda qattiq zarrachalarning nisbatan tartibli 
sirkulatsiyasi mavjud bo‘lib, zarrachalar dastgohning marka-
ziy qismida ko‘tariladi, uning chekka qismlarida esa pastga qarab 
tushadi. Natijada mahsulot bir me’yorda isiydi.