G. N. Maxmudova innovatsion iqtisodiyot

Mavzuni mustahkamlash uchun savollar 
1.
Innovatsion xatar deganda nimani tushunasiz?
 
2.
Innovatsiya natijalarini amalda tatbiq etish qanday bosqichlarni oʻz 
ichiga oladi?
 
3.
Risklarni xarakterlovchi belgilar qaysilar? 
4.
Moliyaviy risklar qanday kelib chiqish omillarini bilasiz? 
5.
Risklarni tasniflashda qanday tamoyillarga rioya qilish kerak?
 
6.
Innovasion loyiha risklarining qanday turlari bor? 
 
7.
Innovatsion xatarlarni boshqarish kontseptsiyasi nimadan iborat?
 
8.
Innovatsion xatarlarni tahlil etishning qanday usullari bor? 
 
9.
Loyihani amalga oshirish va uning samaradorligi ustidan qanday 
nazorat olib boriladi? 
 
10.
Innovatsion loyiha samaradorligi koʻrsatkichlari qanday aniqlanadi?
 
11.
Innovatsion 
loyiha 
qiymatini 
baholash 
boʻyicha 
qanday 
yondashuvlarni bilasiz?
 
12.
Innovatsion loyihalar qiymati va samaradorligini baholash mezonlari 
qanday?
 
 
11-amaliy mashgʻulot 
Topshiriq. 
Muayyan innovatsion loyiha misolida innovasion xatarlarni hisoblab 
koʻring. Bunda miqdoriy va sifat tahliliga alohida e’tibor qarating. 
 
 

---

185 
XII BOB. BIZNESNI INNOVATSION RIVOJLANTIRISH VA 
INVESTITSIYALASHNING NAZARIY ASOSLARI 
 
12.1.
 
Innovatsion biznesni rivojlantirish asoslari 
Hamma davrlarda ham innovatsion biznes maksimum foyda keltirgan. 
Agar biznes tarixini oʻrganadigan boʻlsak, yangi gʻoyalarni amalga kiritgan 
va tatbiq etgan biznes yuqori foyda olganini guvohi boʻlamiz. Apple 
brendining tahlili koʻrsatishicha, Stiv Djobs biznesni innovatsion rivojlanish 
yoʻlini tanlagan. Ilgʻor biznesmenlar doimo shunday yoʻl tutishadi. Ular 
yangi gʻoyalar foydali ekanligini yaxshi bilishadi.
Shuning uchun ular yangi gʻoyalarga pul tikadilar. Masalan, oʻzga 
sayyoraliklar hayoti – oʻta qiziq gʻoyalardan biridir. Uning tarqalishi yangi 
ehtiyojlarning paydo boʻlishiga, masalan, fantastik film va kitoblarga 
ehtiyojni keltirib chiqardi. Oʻzga sayyoraliklar toʻgʻrisidagi gʻoyalar paydo 
boʻlmasdan oldin, yulduzlar, oʻzga olam sirlariga qiziquvchilar juda 
kamchilikni tashkil etardi. Hozirda esa bunga qiziquvchi odamlar soni ortib 
ketdi. Yoki boʻlmasa, koʻpchilik yangi gʻoyalarning paydo boʻlishi 
kasalliklarning paydo boʻlishi bilan bogʻliq. Ularning orasida necha oʻn 
yilliklardan beri davosi topilmayatgan OITS koʻproq diqqatga sazovor. 
Shuningdek, «paranda grippi» va «choʻchqa grippi» kabi kasallik turlari ham 
yangi turdagi dorilar, shifoxonalar, tibbiy buyumlarga talabni paydo 
boʻlishiga ta’sir koʻrsatdi. Ayniqsa, ikki yildan beri davom etayotgan 
pandemiya sharoitida virusga qarshi kurash minglab innovasion gʻoyalarning 
yaralishiga sabab boʻlmoqda. 
Avval boshdan ma’lumki, avtomobilsozlikni paydo boʻlishida 
avtomobillarning bir nechta modeli mavjud edi. Ular asosan transport voitasi 
vazifasini bajarar edi. Hozirda ekologik muammolarning paydo boʻlishi, 
global iqlim sharoitlarining oʻzgarishi avtomobilsozlikda ham yangi 
modellarning ishlab chiqarilishiga sabab boʻldi.
Biznesni innovatsion rivojlantirish nafaqat alohida biznes turi uchun, 
balki butun iqtisodiyot uchun foydalidir. Agar koʻplab yangi gʻoyalar paydo 
boʻlmasa, millionlab kishilar ishsiz qoladi. Ular och qolishlari, eski 
kiyimlarni kiyishga majbur boʻladi. Bunga yoʻl qoʻymaslikning birdan bir 
yoʻli yangi va yangi gʻoyalarni yaratishdir.
Yangi gʻoyalarni yaratish va rivojlantirishning dastagi innovatsion 
marketing –