G im n a st ik a d a r sl a r id a in no va tsio n t e X n o L o g iy a L a r

II  bob.  CilM NASTIKA D A R S IV A  UNING 
TAYYORLOV QISMI
1 hirs -  j ismoniy tarbiya m ashg' ul otlar ini ng tizimli shakli b o 1 lib, 
hir xit yoshdagi, bir xil guruhdagi bolalargabelgilangan vaqt ichida 
dustur  mavzularini  maxsus  tayyorgarlikka  ega  bo'lgan  mutaxassis 
tom onidan o ‘qitilishi jarayoni tushuniladi7.
Gimnastika  darsi  jism oniy  m ashqlar  bilan  shug‘ullanish 
m ashg‘ulotlarining alohida shakli b o ‘lib, u um um ta'lim  maktablari, 
akademik  litsevlar,  oliy  o'quv  yurtlari,  kasb-hunar  kollejlari, 
gim naziya  va  boshqa  o 'q uv   m uassasalarida  m ajburan  o ‘qitiladi 
va  ular jism oniy  mashqlar  bilan  shug‘ullanish  m ashg'ulotlarining 
boshqa shakllaridan o'zining maqsadi  va vazifalari  bilan, m azmuni 
va  tashkillanishinining  turli-tum anligi  bilan  farqlanadi  ham da 
ularning  qator  turkumlarini  o'tish  orqaligina  tarbiyaning  bu 
vo'nalishida  m a ’lum  natijalarga  erishish  maqsad  qilib  q o ‘yiladi. 
H ar  bir  darsda  alohida  vazifalar  hal  qilinadi.  Oldin  o ‘qitilgan 
(o ‘rg atilgan )vakey in g io ‘qitiladigan(o‘rgatiladigan)harakatlarning 
ayrim qismilari yokiuning b o ‘laklari o ‘zaro b o g ‘lanishi shart va ular 
tuzilishi  m azmuni  bilan  bir-biridan  farqlanadi  ham da  belgilangan 
tizim  asosida olib boriladi.
Gim nastika darslarining xarakterli  tomoni  shundaki,  u maxsus 
tayyorgarlikka  ega  b o ig a n   mutaxassis  tom onidan,  jism oniy 
rivojlanganligi  va  tayyorgarligi  taxm inan  bir-biriga  yaqin  guruh 
bilan  bir  necha  yilga  m o'ljallangan  dastur  asosida  ham da  m a’lum 
tizim ga solingan jadval  asosida  tashkillanadi.
Gimnastika  darsi  umumiy  jism oniy  tarbiya,  kasb-hunar 
jism oniy  tayyorgarligi  va  sport  ixtisosligini  y o ‘lga  q o ‘yish 
m aqsadida  o'tkaziladigan  m ashg'ulotlarning  tizim li  va  nisbatan 
tejamli,  samarali  shaklidir.
Jismoniy  tarbiya  dastiiridagi  gim nastika  m ashqlari  bilan
7   Т еория  и м етоди ка  фи ш>ич м « о  not п и тан и я,  том  I, под.  ред.  А.Д.  Н ови кова, Л.П. 
М атвеева, Ф иС, М .,  1991.

---

shug‘ullanish 
m ashg‘ulotlari 
darslarning 
boshqa 
alohida 
bir  shakllaridan  o'zining  davriyligi,  tizimli  emasligi,  faqat 
bir  marotabaliligi,  o ‘ziga  xosligi  bilan  akademik  darslardan 
tubdan  farqlanadi.  K o'pincha  m ashg'ulotlarning  yuqorida  qayd 
qilingan  shakllari  darsni  to'ldiradi  va  uning  xususiy  va  umumiy 
vazifalarini  hal  qilishda  q o ‘shimcha  rol  o'ynaydi.  Lekin  ular 
shug‘ullanuvchilam ing 
jism oniy 
tarbiya 
bo'yicha 
m a’lum 
darajadagi talablarini qondiradi va mustaqil  aham iyat kasb  etadi.