G. Gutlyýew Awtomatlaşdyrylan taslama düzmegiň ulgamlary Системы Автоматизированного проектирования

1.4. Ulgamdan elementlere ýa-da elementlerden ulgama taslama düzmek.
Eger ýokarky iýerarhik derejeleriň meseleleriniň çözüwi aşaky derejeleriň meseleleriniň çözüwinden öňürdýän bolsa, onda taslama düzmeklige ýokardan - aşak (ulgamdan - elementlere), tersine bolan ýagdaýlarda, aşakdan - ýokary (elementlerden - ulgama) taslama düzmek diýilýär.

Taslama düzmekligiň bu görnüsleriniň her biriniň artykmaç hem-de kem taraplary bardyr. Ýokardan asak taslama düzülende, ulgam, haçanda, onuň elementleri entek kesgitlenmedik ýagdaýynda işlenip düzülýär. Diymek, munda elementleriń mümkinçilikleri we hasiýetleri baradaky maglumatlar çaklama häsiyetlidir. Aşakdan ýokary taslama düzülende, tersine, elementler ulgamdan öň taslanýarlar, diýmek, bu ýerde, ulgam baradaky maglumatlar çaklama häsiýetlidir.

Iki ýagdaýda hem, gutarnykly başlangyç informasiýalaryň ýetmezçiligi sebäpli, mümkin bolan optimal tehniki netijelerden gyşarmalar bardyr. Taslama duzmeklige bloklaýyn - iýerarhik çemeleşmelerde şeýle gyşarmalar gutulgysyzdyr. Şol sebapli, alynýan netijeleriň optimallygyny, taslama duzmekligiň material hem-de wagt boýunça harajatlaryny özune girizýan tehniki ykdysady görkezijileriň usti bilen kesgitleýärler.

Adatça, ýokardan - aşak we aşakdan - ýokary taslama duzmek işleri utgaşdyrylyp ýerine ýetirilýär. Kabul edilen çaklamalar ýerine ýetmedik ýagdaýynda, öň ýanyndaky taslama proseduralaryny parametrleriň uýtgedilen bahalarynda täzeden gaýtalap ýerine ýetuirmeli bolýar. Şeýle gaýtalanmalar optimal netijelere yzygider ýakynlaşmalary upjun edip, taslama duzmekligiň iterasiýon häsiýetliligini şertlendirýär. Diýmek, çylşyrymly obýektlere taslama düzülende, iterasionlyk hem zerur prinsipleriň biridir.