G. A. Shahmurova yosh fiziologiy as I


bet14/202
Sana16.06.2022
Hajmi
#676128
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   202
Nerv to‘qimasi. 
Nerv to'qim asi orqa va bosh miyani tashkil etadi. 
U
odam organizmining barcha to 'q im a va organlari ishini boshqaradi. Nerv 
to 'q im a s i ik k i xil h u ja y r a d a n : n e rv h u ja y ra s i, y a ’n i n e y ro n v a 
neyrogliyadan tashkil topgan.
Nerv hujayrasi (neyron) bajaradigan vazifasiga k o 'ra ikki xil: sezuvchi 
va harakatlantiruvchi bo'ladi. Neyron har xil shaklga ega (doirasimon, 
yulduzsimon, oval, noksim on va hokazo). Uning hajmi ham turlicha (4- 
130 m ikrongacha) bo'ladi. Boshqa hujayralardan farqi shundaki unda 
m em brana, sitoplazm a va yadrodan tashqari, b itta uzun va bir necha 
kalta o'sim talar ham bor. Uzun o'sim tasi akson, kalta o'sim tasi dendrit 
deb ataladi.
Sezuvchi neyronning uzun o'sim talari orqa va bosh m iyadan chiqib, 
tananing barcha to 'q im a va organlariga boradi va ulardan tashqi-ichki 
m uhit ta ’sirlarini qabul qilib, m arkaziy nerv sistemasiga o'tkazadi.
H arakatlantiruvchi neyronning uzun o'sim talari ham orqa va bosh 
m iyadan chiqib tananing skelet m uskullariga, ichki organlarning silliq 
m uskullariga va yurakka borib ularning harakatlanishini boshqaradi.
21
www.ziyouz.com kutubxonasi


Nerv hujayrasining kalta o'sim talari orqa va bosh m iyadan tashqariga 
chiqmaydi. U lar bir hujayrani uning atrofidagi boshqa nerv hujayralari 
bilan bo g 4lab turadi.
Neyrogliya. Bu ham nerv to ‘qim asining tarkibiga kiruvchi hujayra 
b o iib , orqa va bosh m iyadagi nerv hujayralari atrofida joylashadi. Bu 
h u jayralarnin g o ‘sim talari ju d a k o ‘p b o i ib ular m iyadan tash q arig a 
chiqmaydi. Neyrogliya miyaning nerv hujayralarini oziqlantirish vazifasini 
bajaradi.
Organlar va organlar sistemasi
Organ. 
M a ’lum funksiyani bajarishga m oslashgan turli xil hujayralar 
va to ‘qim alar to'plam i organni hosil qiladi. H ar bir organ odam organizmi 
uchun m uhim b o ig a n aniq bir vazifani bajaradi. M asalan, yurak nasos 
s if a tid a a rte riy a to m irla rid a g i q o n n i v en a to m irla rig a o ‘tk a z ib , 
organizm da qon aylanishini ta ’minlaydi. 0 ‘pkalar nafas olish va nafas 
chiqarish orqali organizmning barcha hujayra va to ‘qimalarini kislorod 
bilan t a ’minlaydi. Buyraklar organizmda m oddalar almashinuvi natijasida 
hosil b o ig a n qoldiq m oddalarni tashqariga chiqaradi va hokazo.

Download

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   202




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish