Fuqarolik-protsessual hujjatlar va ularning til xususiyatlari. Da’vo arizasining shakli va uni rasmiylashtirish qoidalari. Apellatsiya va kassatsiya shikoyati (protesti) ning tarkibiy tuzilishi va til xususiyatlari

fuqarolik sud ishlarini yuritish turlariga qarab bo’linishi

• da’vo tartibida ko‘riladigan ishlar (oila, uy-joy, mehnat munosabatlari, yetkazilgan zararni undirish, merosga oid ishlar va b.);
• organlar va mansabdor shaxslarning xatti-harakatlari (qarorlari)ga oid huquqiy munosabatlardan kelib chiqadigan ishlar,
• buyruq tartibida ish yuritish,
• alohida tartibda yuritiladigan ishlar

Protsessual hujjatlarni tuzish yoki qabul qilish vakolatiga ega subyektlar doirasiga ko‘ra

• 1. Ishda ishtirok etuvchi shaxslar va odil sudlovni amalga oshirishga ko‘maklashuvchi shaxslar tomonidan tuziladigan va taqdim etiladigan hujjatlar. Ishda ishtirok etuvchilar (taraflar, uchinchi shaxslar, ularning vakillari, protsessda boshqa shaxslarning huquqlari va qonun bilan qo‘riqlanadigan manfaatlarini himoya qilishda ishtirok etadigan prokuror, davlat boshqaruvi organlari, tashkilotlar va ayrim fuqarolar) va odil sudlovni amalga oshirishga ko‘maklashuvchi shaxslar (guvohlar, ekspertlar, mutaxassislar, tarjimonlar, yozma va ashyoviy dalillarni saqlovchilar, xolislar va ijro ishlarini yuritishda mol-mulkni saqlovchilar) tomonidan rasmiylashtiriladigan protsessual hujjatlarga FPKning quyidagi moddalarini misol tariqasida keltirish mumkin: ariza, da’vo arizasi, qarshi da’vo arizasi, prokuror arizasi prokuror fikri, davlat boshqaruvi organlari, tashkilotlar va ayrim fuqarolarning arizasi birinchi instansiya sudiga sud buyrug‘ini berish to‘g‘risidagi ariza, sudya, prokuror, ekspert, mutaxassis, sud majlisi kotibi va (yoki) tarjimonni rad qilish haqidagi ariza, da’voning asosi yoki predmetini o‘zgartirish, da’vo talablarining miqdorini ko‘paytirish yoki kamaytirish to‘g‘risidagi ariza, dalillarni ta’minlash to‘g‘risidagi ariza ekspert xulosasi, hakamlik sudining hal qiluv qarorini bekor qilish to‘g‘risidagi ariza, hakamlik sudining hal qiluv qarorini majburiy ijro etish uchun ijro varaqasini berish to‘g‘risidagi ariza, qonuniy kuchga kirgan sud hujjatini yangi ochilgan holatlar bo‘yicha qayta ko‘rish to‘g‘risidagi ariza, apellyatsiya shikoyati(protesti), kassatsiya shikoyati (protesti), yuridik ahamiyatga ega bo‘lgan faktlarni aniqlash to‘g‘risidagi arizalar, nazorat tartibida protest keltirish to‘g‘risidagi ariza va boshqa hujjatlar.

• 2. Sud (sudya) tomonidan qabul qilinadigan protsessual hujjatlar. Masalan, sud buyrug‘i, sud majlisi bayonnomasi, qarorlar, sud ajrimlari, hal qiluv qarorlari, qo‘shimcha hal qiluv qarori hamda FPK va boshqa normativ-huquqiy hujjatlarda belgilangan protsessual hujjatlar, ish hujjatlari.
• 3. Sud majlisi kotibi tomonidan rasmiylashtiriladigan protsessual hujjatlar. Masalan, sud majlisi bayonnomasini rasmiylashtirish, sud chaqiruv qog‘ozini yozish va yuborish, fuqarolik ishidagi varaqlarga raqam qo‘yib chiqish va ishdagi barcha hujjatlarning necha varaqdan iboratligi haqida ro‘yxat tuzish va boshqa harakatlar.
• 4. Sud ijrochilari tomonidan chiqariladigan protsessual hujjatlar. Masalan, ijro ishi yuritishni qo‘zg‘atish, ijro ishini to‘xtatish, tamomlash, tugatish haqidagi qarorlari, dalolatnoma va boshq.