Foydali qazilmalarning genetik va sanoat turlari

 
 
34-rasm. Sulfidli oltin ma’dani 
 
21.3. Kumush konlari va ularning sanoat turlari 
Sof kumush-yumshoq, juda cho‘ziluvchan, issiqlikni va elektr tokini eng yaxshi 
o‘tkazadigan metalldir. Erish harorati-950
o
S, qaynash harorati-1955
o
S, solishtirma 
og‘irligi – 10,7, klarki – 0,00007. 
Kumush ham qadim zamonlardan ma’lum bo‘lib, savdo-sotiq rivojlanishiga 
katta hissa qo‘shgan metalldir. Kumush - nodir metallarning eng arzonidir. Kumush 
yorug‘lik ta’sirini sezuvchi metall. Hozirgi paytda kumush zebu-ziynat buyumlar 
tayyorlashda, radio va elektr texnikada, fotoplyonkalar, ko‘zgular ishlab chiqarishda, 
tangalar zarb qilishda qo‘llaniladi. 
Kumushning dunyo bo‘yicha tabiiy zahirasi 2005 yil ma’lumoti bo‘yicha 570 
ming t. Bir yilda dunyo bo‘yicha 19954 t kumush ma’dani qazib olinadi. Tabiatda 60 
ga yaqin kumushli minerallar ma’lum. Ularning asosiylari-sof tug‘ma kumush, 
argentit, prustit, pirargirit, elektrum. Kumush ma’danlarining sanoat turidagi 
to‘plamlari asosan mis va polimetall konlari bilan uzviy bog‘liqdir. O‘zbekistondagi 
eng yirik kumush konlari: Kosmanachi, Lashkerek, Okjeptes hisoblanadi.

---

139