Foydali qazilmalarning genetik va sanoat turlari

Genetik tasniflash
XIX asrning ikkinchi yarmiga kelib foydali qazilma konlarini o‘rganish alohida 
bir fan darajasiga aylanib, bu fanni chuqur o‘rganish, konlarning kelib chiqishiga 
qarab klassifikatsiyalash imkonini yaratdi. Bu klassifikatsiyani genetik (konlarning 
hosil bo‘lish shart-sharoitlari va uning er bag‘rida tarqalish) klassifikatsiya deyiladi.
Konlarning genetik klassifikatsiyasini yaratishda jda ko‘p olimlar ish olib 
borganlar. 
Keyingi yillar ichida V.I.Smirnov ma’lum klassifikatsiyalarni 
umumlashtirib o‘zining yangi klassifikatsiyasini yaratdi (1965). V.I.Smirnov hamma 
konlarning 
hosil 
bo‘lish 
jarayonlarini 
uchta 
katta 
seriya 
(endogen, 
ekzogen,metamorfogen)ga bo‘ladi. 
E n d o g e n seriyasiga kiruvchi konlarning hosil bo‘lishi er qobig‘ining chuqur 
qismlarida bo‘lib o‘tadigan jarayonlar bilan bog‘liq bo‘ladi. Endogen seriyasida 5 
gruppa (magmatik, pegmatit, karbonatit, skarn, albit va greyzen, gidrotermal) konlari, 
bu konlar ichida esa 14 klass-konlar ajratiladi. Keyingi vaqtda bu seriya konlar 
tarkibida yangi kolchedan konlar gruppasi ham ajratilmokda.
E k z o g e n seriyasiga nurash va qoldiq konlar kiradi. Nurash konlariga 3 
gruppa kiradi. Qoldiq (sizma, sochma, cho‘kindi) konlarning paydo bo‘lishi er 
qobig‘ining yuqori qismida sodir bo‘ladigan geologik, mexanik geokimyoviy 
jarayonlar bilan bog‘liq bo‘ladi. Bu 3 gruppaning ichida esa 11 klass-konlar ajratiladi. 
M e t a m o r f o g e n seriyasidagi konlar esa er bag‘rida sodir bo‘ladigan 
o‘zgarishlar mahsuli hisoblanadi. Bu seriyada 2 gruppa (metamorflangan va 
metamorfik) konlari ajratiladi. Metamorfik gruppa o‘z navbatida 2 klass-konlariga 
bo‘linadi.