Foydali qazilmalarni boyitish jarayonlari

Amalgamani qayta ishlash. 
Uskunadan olingan amalgama unga 
tasodifan ilashib qolgan temir, qum, sulfidlar va boshqa qo‘shimchalardan 
tozalanadi. Temir magnit bilan yo‘qotiladi, boshqa qo‘shimchalardan esa 
amalgamani suv bilan yuvib tozalanadi. Tozalangan amalgamani qalin 
mato orqali pressda siqiladi. Bunda 0,1 % Au saqlovchi oraliq mahsulot 
bo‘lgan suyuq simob ajraladi va 20-50 % Au saqlovchi chala quruq plastik 
amalgama olinadi. Simobning qolgan qismini yuqotish uchun chala quruq 
amalgama bug‘latiladi. Simobning bug‘latish retortalarda amalga 
oshiriladi. Bu retortalarning o‘lchami va tuzilishi sanoat masshtabi bilan 
o‘lchanadi. Retortalar yoqilgan yonilg‘i hisobiga, yoki elektr yordamida 
qizdiriladi. Retortaning toraygan qismida suvli sovutgich joylashgan. 350-
400 ºC haroratda simobning ko‘p qismi bug‘latilgandan keyin harorat 750-
800 ºC gacha ko‘tariladi. Bug‘latilgan simob pardalari suvli sovutgichda 
kondensatsiyalanadi va yig‘ilgan simob amalgamatsiyaga qaytariladi. 
Simob bug‘latilgandan keyin retortada qolgan oltin kukun yoki gubka 
(g‘ovak, mochalka) holida olinib, tigellarda flyuslar yordamida (soda, 
selitra, bura) eritiladi.
 
 
Nazorat uchun savollar: 
1. Oltinli rudаlаrini tasnifi haqida tushuntirib bering? 
2. Oltinli rudаlаrini ajratishda flotatsiya usulini qo‘llashning 
afzalligi nimada? 
3. Flotatsiyalashda qo‘llaniladigan qanday reagentlarni bilasiz? 
4. Oltinli rudаlаrini flotatsion sxemalari haqida tushuntirib bering? 
5. Oltinli rudаlаrini flotatsiya usulida ajratishning mohiyati haqida 
tushuntirib bering? 
6.Oltinli rudаlаrini flоtаtsiya usulidа bоyitish tехnоlоgiyasini 
tushuntirib bering? 
7. Amalgamatsiya usulining mohiyatini tushuntirib bering? 
8. Amalgamalarga ishlov berish. 
9. Amalgamatsiya – gravitatsiya fabrikalari haqida tushuntirib 
bering? 
10. Ichki va tashqi amalgamatsiya tushuntirib bering? 
11. Amalgamatsiya usulining mohiyatini tushuntirib bering? 
12. Amalgamalarga qanday ishlov beriladi? 
13. Amalgamatsiya – gravitatsiya fabrikalari haqida tushuntirib 
bering? 
14. Ichki va tashqi amalgamatsiya tushuntirib bering? 

---

209