Fotihbek Komilov Genetikadan masalalar yechish

Javob, 50%
3. Drozofila pashshasining qanotlari normalligi kaltaligi ustidan, tana rangi kulrangligi qoraligi 
ustidan dominantlik qiladi. Bu genlar xromosomalarda chala birikkan holda bo`lsa, 
Digeterozigota erkak pashsha bilan tahliliy chatishtirish o`tkazilganda, genlar orasidagi masofa 
17 morganida bo`lsa, F1da olingan jami 100 ta organizmning nechtasi ota-onadan farq 
qilmaydi? F1 organizmlarining genotipini aniqlang. 
Xromosomada chala birikkan genlarda krossingover hodisasi kuzatiladi. Bunda, genlar 
orasidagi masofa, krossingover foiziga teng bo`ladi. Krossingover foizi deb, ota-onadan farq 
qiladigan organizmlarning foiziga aytiladi. Genlar orasidagi masofa
 morganida
da hisoblanadi
. 
Ushbu chatishtirish quyidagicha boradi: 
P
x
Gametalar 

---

Fotihbek Komilov Genetikadan masalalar yechish 
40 
Aytganimizdek, 
genlar 
orasidagi 
masofa, ota-onadan farq qiluvchi 
organizmlar foiziga teng. Masalada, 
ota onadan farq qiluvchi organizmlar, 
17% bo`lsa, qolgan 83% i ota onaga 
o`xshash bo`ladi. Jami 100 ta pashsha 
100% bo`lsa, 83 tasi qancha bo`lishini hisoblaymiz: 
100ta ------ 100% 
x-----------83% 
x=83 ta
Javob: 83 ta pashsha ota onadan farq qilmaydi. 
4.Makkajo‘xori urug‘ining silliq va rangli formasi bilan burushgan va rangsiz formasi 
chatishtirilganda 1-avlodda silliq va rangli urug‘lar hosil bo‘ldi, birinchi avlod duragaylari ikkala 
belgisi bo‘yicha retsessiv organizm bilan chatishtirilganda avlodda 8304 ta rangli silliq; 298 ta 
burushgan rangli; 304 ta silliq rangsiz; 8326 ta burushgan rangsiz urug‘li makkajo‘xori o‘simligi 
olingan bo‘lsa, genotipi ota-onaga o‘xshash o‘simliklar necha % ni tashkil etadi?F2 
organizmlarning genotipini aniqlang. 
Yechish. Masala shartidan aniqlash mumkinki, makkajo`xorining silliq(A) va rangli(B) bo`lishi, 
burishgan(a) va rangsiz(b)ligi ustidan dominantlik qiladi. Ushbu ma`lumotlardan foydalanib, 1-
avlod ya`ni F1 ni aniqlaymiz:
P
x
Gam.
F1
Endi esa, olingan F1 ga retsessiv digomozigota organizmni chatishtiramiz: 
x
Gam. 

---

Fotihbek Komilov Genetikadan masalalar yechish 
41 
F2 
Bu yerda 8304 ta rangli, silliq - 
; 8326ta rangsiz,burushgan - 
;
298 ta rangli,burushgan - 
; 304 ta silliq, rangsiz - 
formalar hosil 
bo`lgan. Ulardan - 
va
ota onaga o`xshash.
Jami olingan organizmlar sonini topamiz: 8304+8326+298+304=17232 ta 
Ota onaga o`xshashlari soni: 8304+8326=16630 ta. Ularning foizini aniqlash uchun, proporsiya 
tuzamiz: 
17232 ------ 100% 
16630------- x x=16630*100/17232=96,5%