{font-size:`Kpx;font-family: aaaaad+ProximaNova;color:#005770;}. ftpp?{font-size:`Kpx;font-family: aaaaaf+ProximaNova-Semibold;color:#231f20;}. ft{font-size:`Kpx;font-family: aaaaad+ProximaNova;color:#02838d;}. ft

Teglar
Teglar
Ko‘p terlash
Oyoq terlashi
Reyting va sharhlar
Ushbu maqola
qanchalik foydali?
Baholash uchun yulduzchalardan birini bosing!
O'rtacha baho 4.3 / 5. Baholar soni: 57
!
 Foydali maqolalarni Telegram
kanalimizda kuzatib boring!
A
ʼ
zo bo
ʻ
lish
Добавить
комментарий
Добавить
комментарий
Ваш
адрес
email 
не
будет
опубликован
.
Обязательные
поля
помечены
*
Имя
* 
Email * 
Сайт
TEGISHLI MAQOLALAR
TEGISHLI MAQOLALAR
!!!!
!
Shifokor konsultatsiyasi
Shifokor konsultatsiyasi
Dermatolog konsultatsiyasi
Muolajalar va diognostika
Muolajalar va diognostika
Dermatologik muolajalar
Shifokor konsultatsiyasi
Shifokor konsultatsiyasi
Dermatolog konsultatsiyasi
Muolajalar va diognostika
Muolajalar va diognostika
Dermatologik muolajalar
—
! ! !
!
!
Отправить
комментарий
Yaxshi tanish bo‘lgan
Yaxshi tanish bo‘lgan
preparat haqida yangi
preparat haqida yangi…
…
ma’lumotlar: meldoniyga
ma’lumotlar: meldoniyga
e’tibor qaratamiz
e’tibor qaratamiz
Maqolada negizida ikkilamchi mitoxondrial
disfunksiya yotgan turli kasalliklari bo‘lgan…
patsiyentlarda meldoniyni qo‘llash
samaradorligining obzori berilgan.
Mitoxondriyalar - bu ko‘pgina metabolik
jarayonlarni, jumladan yog‘li kislotalar (YoK)
oksidlanishini, Krebs siklini, elektronlarni
tashish zanjirida oksidlovchi fosforlashni va
ko‘pgina boshqalarni boshqaradigan
murakkab hujayrali organellalar. 
Foto: Google Photo
Aynan mitoxondriyalar matriksida trikarbon
kislotalar siklidagi glyukozani aerobli…
oksidlash birikma reaksiyasining kaskadi va
piruvatdegidrogenazli reaksiya sodir bo‘ladi,
buning natijasida ichki mitoxondrial
membranada lokalizatsiyalangan va hujayrada
sodir bo‘ladigan barcha jarayonlarning asosiy
energiya manbasi bo‘lgan adenozintrifosfat
(ATF) sintezi uchun bevosita javob beradigan
mitoxondrriyalarning nafas olish zanjirida
oksidlanuvchi substratlar hosil bo‘ladi.
Mitoxondriyalarning shikastlanishi erkin
radikalli jarayonlarni faollashishiga va…
dasturlangan hujayra o‘limi initsiatsiyasiga
yordam berishi mumkin. Obzorda meldoniyni
mitoxondriyalardagi patologik jarayonlarni
to‘xtatishga yordam beruvchi dori vositasida
sifatida qo‘llashning samaradorligi bo‘yicha
ma’lumotlar keltirilgan. Meldoniy hujayralar
qobiqlari orqali karnitin sintezini va uzun
zanjirli YoK tashilishini bostiradi, hujayralarda
atsilkarnitin va atsilkoenzim A hosilalari
bo‘lgan oxirigacha oksidlanmagan YoKning
faollashtirilgan shakllarini to‘planishiga
to‘sqinlik qiladi, ishemiya sharoitlarida kislorod
yetkazib berish muvozanatini va uni
hujayralarda o‘zlashtirilishini tiklaydi, ATF
tashilishining buzilishini oldini oladi; shu bilan
bir vaqtda glikolizni faollashtiradi, u kislorodni
qo‘shimcha iste’mol qilmasdan kechadi.
Obzorda meldoniyni yurak qon-tomir tizimi
kasalliklari (yurak ishemik kasalliklari, yurak
yetishmovchiligi, gipertenziya va hokazo),
nevrologik buzilishlari (insult, serebrovaskulyar
yetishmovchilik va hokazo), nafas olish
organlari kasalliklari bo‘lgan patsiyentlarda
qo‘llash samaradorligining ma’lumotlari
keltiriladi.
Koronavirus kasalligi, bronxial astma,
o‘pkalarning surunkali obstruktiv kasalligi,…
grippga qarshi vaksinatsiyadagi immun
javobga meldoniyning ijobiy ta’siri to‘g‘risida
ma’lumotlar keltirilgan. Koronavirus
infeksiyasini boshdan kechirgan bemorlarda
meldoniyni qo‘llash fonida asteniyaning
kamayishi qayd etilgan.
Mitoxondriyalar (Mt) - bu ko‘pgina metabolik
jarayonlarni, jumladan yog‘li kislotalar (YoK)…
oksidlanishini, Krebs siklini, elektronlarni
tashish zanjirida oksidlovchi fosforlashni va
ko‘pgina boshqalarni boshqaradigan
murakkab hujayrali organellalar. Aynan
mitoxondriyalar matriksida trikarbon kislotalar
siklidagi glyukozani aerobli oksidlash birikma
reaksiyasining kaskadi va
piruvatdegidrogenazli reaksiya sodir bo‘ladi,
buning natijasida ichki mitoxondrial
membranada lokalizatsiyalangan va hujayrada
sodir bo‘ladigan barcha jarayonlarning asosiy
energiya manbasi bo‘lgan adenozintrifosfat
(ATF) sintezi uchun bevosita javob beradigan
mitoxondrriyalarning nafas olish zanjirida
oksidlanuvchi substratlar hosil bo‘ladi. Oxirgi
o‘n yillikda mitoxondriyalarning tadqiqotiga
bo‘lgan ortib boruvchi qiziqish shuni
ko‘rsatdiki, ushbu ko‘p funksional organellalar
- biz o‘ylagandan ham ko‘proq narsa ekan,
signal shakllar sifatida ular boshqa asosiy
rollarni ham o‘ynaydi, bu rollar hujayrali
metabolizm, proliferatsiya, o‘lim va
immunologik javobni boshqaradi. Asosiy
boshqaruvchilar sifatida mitoxondriyalar keng
ko‘lamli metabolik, neyrodegenerativ, immun
va neoplastik buzilishlarning patogenezida
ishtirok etadi .
Mitoxondrial moslashuvchanlikka ega bo‘lib,
hujayraning bioenergetik ehtiyojlarini…
qondirish uchun atrof muhitning turli
signallariga va metabolik o‘zgarishlarga tezda
moslashib, Mt markaziy metabolik tugunlar
sifatida ishlaydi, shu tufayli ular metabolizmda,
proliferatsiyada va hujayralarning yashab
ketishida muhim rol o‘ynaydigan signalli
organellalarning dinamik tarmog‘ini tashkil
etadi.
Mitoxondriyalarni shikastlanishi erkin radikalli
jarayonlarning faollashuviga va dasturlangan…
hujayra o‘limi mexanizmlarini initsiatsiyasiga
yordam berishi mumkin, mitoxondrial
oksidlovchi fosforlashni buzilishi,
endoplazmatik retikulumni shikastlanishi, gen
faolligini, jumladan, bir vaqtning o‘zida
yallig‘lanishga qarshi sitokinlarni oshishi va
uglevodli va lipidli almashinuvlar buzilishi bilan
glyukogenezga, glyukoza tashilishiga javob
beruvchi genlarni o‘zgarishi esa ikkilamchi
mitoxondrial disfunksiyani (MD) keltirib
chiqargan patologiyalarni kuchayishiga
yordam berishi mumkin. Mitoxondriyalar va
MD to‘g‘risidagi bilimlar rivojlanishi bilan birga
hozirgi vaqtda hujayraning buzilgan energetik
almashinuvini tiklashga va organlarning va
butun organizmning gipoksiyaga bo‘lgan
rezistentligini oshirishga qodir bo‘lgan dori
vositalarni ishlab chiqish va o‘rganish sodir
bo‘lmoqda.
MDda nafaqat ATF mitoxondrial sintezini
sekinlashishi, balki umuman organellalarda…
moddalar almashinuvini buzilishini ham sodir
bo‘ladi.
Shu tufayli, gipoksiya va energiya tanqisligi
bilan birikkan energetik almashinuv buzilishini
farmakologik tuzatish imkoniyatiga bo‘lgan
qiziqish doim ortib bormoqda. Shuning uchun
MDda antigipoksantlar, hujayraning energetik
almashinuvini to‘g‘ridan-to‘g‘ri yoki bilvosita
korrigirlovchi preparatlarni qo‘llashning
maqsadga muvofiqligi shubha tug‘dirmaydi.
ATF ishlab chiqarilishini oshiruvchi va
laktatatsidoz darajasini pasaytiruvchi,
hujayradagi oksidlash jarayonini odatiy aerob
yo‘lga qaytarishga qodir bo‘lgan energotrop
preparatlar o‘zining mitoxondriyalar
funksiyasiga ta’sir ko‘rsatish qobiliyati tufayli
davolash protokollarida ham birlamchi, ham
ikkilamchi MDni davolashda keng qo‘llanila
boshlandi.
MELDONIYNING FARMAKODINAMIK VA
MELDONIYNING FARMAKODINAMIK VA
KLINIK SAMARALARI
KLINIK SAMARALARI
Meldoniyning ta’sir etish mexanizmi uning
ishemiya va yuqori yuklama sharoitida…
organizmning turli hujayralari himoyasini
ta’minlovchi antigipoksantlar bo‘lgan
sitoprotektorlar guruhiga mansubligini
belgilaydi. Meldoniy - Mildronat®ning faol
molekulasi, u aminokislotaga o‘xshash
kimyoviy tuzilmaga ega va 3-(2,2,2-
Trimetilgidraziniy) propionat digidrati kabi
ma’lum - dastlab 1970 yillarda Latviya organik
sintez instituti tomonidan ishemiyaga qarshi
ta’sirga ega preparat kabi sintezlangan, u
uzoq vaqtdan beri miokard va bosh miya
ishemiyasini davolashda qo‘llanib kelinmoqda.
Klinik kardioprotektiv samaralari surunkali
yurak yetishmovchiligida (SYuE) yetarlicha
yaxshi o‘rganilgan: yurak ishemik kasalligida
(YuIK) SYuEni kechishiga meldoniyning ijobiy
ta’siri qayd etilgan. O‘tkazilgan klinik
tadqiqotlarning natijalari shuni ko‘rsatdiki, 12
hafta mobaynida sutkada 1000 mg dozadagi
meldoniyni SYuEning majmuaviy terapiyasiga
qo‘lishilishi yurak yetishmovchiligi funksional
sinfini (FS) pasayishiga, jismoniy yuklamalarni
bajarishga bo‘lgan tolerantlikni oshishiga,
miokard qisqartirilishini (otib chiqarish
fraksiyasi va sistolik hajm) oshishiga, chap
qorinchaning (ChQ) diastolik funksiyasini
yaxshilashga, bemorlarning holatini va
turmush sifatini yaxshilashga yordam bergan.
Meldoniy nogemodinamik ishemiyaga qarshi
samara ko‘rsatuvchi dori preparati kabi
ma’lum. Klinik amaliyotda uning antianginal
Meldoniy nevrologik amaliyotda ham keng
qo‘llaniladi. Ishemik insultning o‘tkir davrini…
majmuaviy davolashda meldoniy qo‘llashda
uning yaqqol ifodalangan neyroprotektorli
ta’siri namoyish etilgan. Surunkali
dissirkulyatorli ensefalopatiyada preparat
miyaning neyrodinamik va boshqaruvchi
funksiyasini yaxshilaydi, keksa yoshdagi
arterial gipertenziyasi bo‘lgan patsiyentlarda
kognitiv disfunksiyani to‘g‘rilashda samarali
hisoblanadi. O‘tkazilgan klinik tadqiqotlar
meldoniyni (Mildronat®, GRINDEKS AJ) YuIK
(stenokardiya, miokard infarkti), surunkali
yurak yetishmovchiligida, disgormonal
kardiomiopatiyada, miya qon aylanishining
o‘tkir osti va surunkali buzilishlarida (insultdan
keyin, serebrovaskulyar yetishmovchilikda),
aqliy jismoniy ortiqcha yuklamada (jumladan,
sportchilarda) majmuaviy terapiya tarkibidagi
preparat kabi ifodalash imkonini berdi.
SYuE va o‘pkalarning surunkali obstruktiv
kasalligi (O‘SOK) bo‘lgan patsiyentlarning…
prospektiv, randomizatsiyalangan qiyoslash
tadqiqotida meldoniy majmuaviy terapiya
tarkibida 12 hafta davomida qo‘llanilgan. 
Sutkada 1000 mg dozada u faqat SYuE va
O‘SOK bilan bazis terapiya olayotgan nazorat
guruhiga qaraganda S-rektiv oqsilning
haqiqatan kamayishida va qon-tomirlar orqali
ham elastik, ham mushakli turdagi pulsli
to‘lqinning tarqalish tezligini pasayishi
ko‘rinishidagi magistral arteriyalarning
elastiklik ko‘rsatkichlarini yaxshilanishida
namoyish bo‘ladigan yallig‘lanish
yaqqolligining statistik ahamiyatli regressiga
yordam bergan. 
Patsiyentlarning xuddi shu populyatsiyasida
meldoniyning mikrotsirkulyatsiya…
ko‘rsatkichlariga va tashqi nafas olish
funksiyasiga bo‘lgan ta’siri qayd etilgan.
Shunday qilib, ichki kasalliklar klinikasida
meldoniyga keng ko‘lamli klinik samaralarga
ega bo‘lgan nadnozologik preparat kabi
qarash mumkin.
Organik kationlar/2 (OCTN2) turdagi karnitin
tashuvchisini meldoniy tomonidan…
ingibirlanishi to‘qimalarda uning tashilishini
pasayishi va siydik bilan chiqarilishini
yengillashishi hisobidan L-karnitin
konsentratsiyasini pasayishi bilan kuzatiladi. L-
karnitin erishimliligini pasayishi karnitin-
palmitoiltransferaza-1 (CPT1) tomonidan
atsilkarnitin hosil qilinishini pasaytiradi.
Bundan tashqari, ichak mikrobiotasi
tomonidan L-karnitindan trimetilamin (TMA)
hosil bo‘lishini pasaytiradi va flavin tarkibli
mono- oksigenazalar (FMO) tomonidan hosil
qilingan trimetilamin-N-oksid (TMAO) – TMA
metabolitini chiqarilishiga yordam beradi.
Umuman olganda, atsilkarnitinlar va TMAOni
pasayishini meldoniyning kardioprotektorli,
antiaterosklerotik va antidiabetik samaralari
belgilaydi.
Meldoniy 
γ
-butirobetaingidroksilaza – karnitin
biosintezining oxirgi fermentini va karnitin-
palmitoiltransferaza I – mitoxondriyalar ichki
membranasining fermentini ingibirlaydi, ushbu
ferment atsil guruhni koferment-Adan
karnitinga o‘tkazishni katalizatsiyalaydi.
Shunday qilib, meldoniy uzun zanjirli
YoKlarning metabolizmi bilan vositalangan…
mitoxondriyalarning shikastlanish xavfini
pasaytiradi va energiya ishlab chiqarilishini
YoKni oksidlashdan kam kislorodni talab
qiluvchi glikolizga o‘tkazadi, bu esa ishemiya
sharoitlarida ijobiy samara beradi. Meldoniy
metgemoglobin konsentratsiyasini pasaytiradi
va natijada eritrositlar tomonidan O2 ko‘proq
tashilishiga yordam beradi. Meldoniyning L-
karnitin bilan tarkibiy o‘xshashligi ehtimol,
unga eritrositlar bilan bog‘lanish imkonini
beradi.
Bugungi kunda meldoniyni koronavirus
infeksiyasi sharoitlarida qo‘llashning…
samaradorligi bo‘yicha qiziqarli klinik
ma’lumotlar paydo bo‘lmoqda.
Shunday qilib, A.L. Vertkin va boshqalarning
koronavirusli pnevmoniyasi va surunkali yura…
yetishmovchiligi bo‘lgan patsiyentlarda
Mildronat® preparatini metabolizm korrektori
sifatida qo‘llashni baholash maqsadli
tadqiqotida (2020) Mildronat® preparati
guruhida nazorat guruhiga qaraganda
gospitalizatsiya muddatlarining statistik
ahamiyatli pasayishi qayd etilgan,
shifoxonadan chiqish paytida S-reaktiv oqsil
va D-dimer darajasining ishonchli pasayishi
qayd etilgan. 
Preparat quyidagi tartibda qo‘llanilgan:
inyeksiyalar uchun eritma (0,5 g/5 ml) sutkad…
1 grammdan vena ichiga tizillatib butun
gospitalizatsiya davomida keyinchalik 500 mg
dozadagi kapsulalarni sutkada 2 marta 2
haftagacha muddatda peroral qabul qilish
bilan ambulator tartibga o‘tilgan. 3 oydan
keyin Mildronat® preparati guruhida turmush
sifatining ahamiyatli yaxshilanishi va MFI-20
(asteniyani baholashning subyektiv shkalasi),
EQ-5D (turmush sifatining yevropa
so‘rovnomasi) shkalalari ma’lumotlari bo‘yicha
astenik sindrom yaqqoligining pasayishi,
ShOKS (SYuE bo‘lgan patsiyentning klinik
holatini baholash shkalasi) shkalasi bo‘yicha
SYuE klinik namoyishlarining pasayishi qayd
etilgan. Ye.Yu. Ebzeeva va boshqalarning
ishida (2020) Mildronatni postinfeksion
Yaqinda o‘tkazilgan tadqiqotlar virusli
infeksiyalar Mt funksiyalarini modullashtirishi,…
hujayraning energetik almashuvini
boshqarishi, metabolik yo‘llarni qayta
dasturlashi va hujayralardagi virusli
bo‘shliqlarni qo‘llab turish uchun
metabolitlardan foydalanishi mumkinligini
namoyish etdi.
SARS-CoV-2 virusi ham istisnolardan emas:
yangi ma’lumotlarning guvohlik berishicha, u…
mitoxondrial tuzilmalarda replitsirlanib, immun
hujayralar MT sini ishg‘ol qiladi va ularning
funksiyasini buzib, hujayralarning o‘limiga olib
kelar ekan (3 rasm).
R. Prasun ning oxirgi obzorlaridan birida (2021)
nafaqat mitoxondriyalarning tug‘ma virusga
qarshi immunitetdagi, hamda yallig‘lanishdagi
rolini hisobga olib COVID-19 patogenezida
ularning muhim patogenetik roli muhokama
qilinadi, balki murakkab savollarga javob
berishga ham urinish qilinadi. Masalan, nima
uchun semizligi, metabolik sindromi yoki
U keyinchalik angiotenzinni aylantiruvchi
ferment-2 (AAF2) retseptorlarini…
internalizatsiya qilish va toydirish bilan
AAF2ga qo‘shilish yo‘li orqali egalik
hujayrasiga kirib boradi, bu angiotenzin II
darajasini, protrombotik, vazokonstriktiv va
yallig‘lanishga qarshi peptid gormonning
oshishi bilan kuzatiladi, u oksidlovchi stressni
va mitoxondrial disfunksiyani keltirib,
kislorodning (KFSh) sitoplazmatik va
mitoxondrial faol shakllarining darajalarini
oshiradi. Ushbu bilvosita samaradan tashqari
XULOSA
XULOSA
Shunday qilib, samarasini realizatsiya
qilishning yuqorida ta’riflangan mexanizmlari…
hisobga olib, koronavirusli infeksiya
sharoitlarida va postkovid davrida majmuaviy
terapiya tarkibida meldoniyni qo‘llash uning
Mt disfunksiyasini to‘g‘rilash imkoniyatlarini
hisobga olganda patogenetik asoslangan
hisoblanadi va zamonaviy pandemiya
realiyalarida undan foydalanishning yangi
Miya qon aylanishining o‘tkir osti va surunkali
buzilishida (insultdan keyin) Mildronat®…
preparati bilan inyeksion terapiya kursi
yakunlanganidan keyin majmuaviy terapiya
tarkibida sutkada 1 marta 500 mg dan barcha
doza bir marotabada yoki 2 marta qabul qabul
qilishga bo‘linib ichga qabul qilinadi, davolash
Mualliflar haqida ma’lumot:
Mualliflar haqida ma’lumot:
Stasenko Mixail Yevgenevich,
Stasenko Mixail Yevgenevich,
t.f.d., professor, ilmiy ishlar bo‘yicha
prorektor, ichik kassaliklar kafedrasi
Yurak kasalliklarda eng kop qollaniladigan
dori vositalari 
mazkur sahifada
keltirilgan.
*Qo'llash mumkin bo'lmagan holatlar
*Qo'llash mumkin bo'lmagan holatlar