Fonetika og’zaki nutqning tovush tizimini o’rganadi. Fikrimizni boshqalarga tovushlar vositasida so’zlash va harflar vositasida yozish bilan bayon qilamiz

Tilimizda 6 ta unli fonema bor.
a, o, e, o’, u, i
Unlilar lablarning ishtirokiga ko’ra , tolning vertikal va gorizontal harakatiga ko’ra tasniflanadi.
1.Lablarning ishtirokiga ko’ra:
1)lablangan unlilar: u, o’ Bu jihatdan o unlisi oraliq holatda qoladi.
2) lablanmagan unlilar: i , e, a.
2.Tilning gorizontal harakatiga ko’ra:
1) old qator unlilar: i, e, a.
2)orqa qator unlilar: u, o;, o.
3.og’izning ochilish darajasi belgisiga ko’ra uch darajag bo’linadi:
1) tor unlilar (til o’rtasining tanglayga tomon yuqori ko’taroloshi natijasida hosil bo’ladi. Shuning uchun yuqori ko’tarilishi yoki yuqori tor ham deyiladi ) u, i.
2) o’rta tor yoki o’rta keng unlilar e’ o’.
3) keng unlilar(quyi ko’tarilish yoki quyi keng) a, o .

Og’izning ochilish darajasiga ko’ra	Lablarning ishtiroki va tilning gorizontal harakatiga ko’ra
	Lablangan unlilar Old qator unlilar		Lablanmagan unlilar Orqa qator unlilar
Yuqori keng unlilar	I	u
O’rta keng unlilar	e