Fiziologiyasi va gigiyenasi


So‘lak  ajralishining  boshqarilishi



Download 12,82 Mb.
Pdf ko'rish
bet328/390
Sana31.12.2021
Hajmi12,82 Mb.
#245684
1   ...   324   325   326   327   328   329   330   331   ...   390
Bog'liq
Yosh fiziologiyasi va gigiyenasi (Z.Rajamurodov va b.) (4)

So‘lak  ajralishining  boshqarilishi.  Iste'm ol  ovqatlar,  o g 'iz 
b o 'sh lig 'ig a  tushganidan  keyin,  bir  neeha  sekund  o'tgach,  so'lak 
ajrala boshlaydi.  O g'iz bo'shlig'ining ta'sirlanishiga so'lak  bezlari­
ning bunday tezlikda javob  berishi  so'lak ajralishi  reflektor ravish­
da  asab  tizimi  ishtirokida  bajarilishini  ko'rsatib  turibdi.
O g'iz  b o 'sh lig 'ig a  tushgan  ovqatlar  ta ’m  sezuvchi  nervlarni 
uchlarini qo 'zg 'atad i,  ularda q o 'zg 'alish  yuz beradi, bunda markaz- 
ga  intiluvchi  nerv tolalari  orqali  uzunchoq  miyadagi  s o ia k  ajralish 
markaziga  beriladi.  Bu  yerda  q o 'zg'alishni  markazga  intiluvchi 
nervlardan  markazdan  qochuvchi  nervlarga  (simpatik  va  parasim- 
patik),  v a ’ni  s o ia k   bezlariga  boruvchi  nervlarga  berilishi  amalga 
oshadi.  Q o'zg 'alish   s o ia k   bezining  sekretor  hujayralarini  qamrab 
oladi  va m a iu m   miqdordagi  va tarkibdagi  s o ia k  ajraladi.  Shartsiz 
s o ia k   ajratuvchi  refleks  shunday  bajariladi.
S o ia k   faqat  og'izga  ovqat  tushishi  bilan  ajralmasdan  balki  uni 
ko'rinishiga.  hidiga,  hattoki  ovqat  to 'g 'risid a  gap  yuritilganda 
ham  so'lak  ajraladi.  Bu  ham  refleks,  lekin  maxsus,  I.  P.  Pavlov to ­
monidan  shartli  refleks  deb  atalgan.  Shartli  reflektor mos  ravishda 
s o ia k  ajralishi.  va'ni  ovqatning ko'rinishi.  hidi  yoki  mazzali  ovqat 
haqidagi  gap-so'zlar ovqat yeyish bilan  bir vaqtda bajarilsa amalga 
oshadi.

Download 12,82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   324   325   326   327   328   329   330   331   ...   390




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish