Fiziologiyasi va gigiyenasi


D orm ondorilar  (vitam inlar)



Download 12,82 Mb.
Pdf ko'rish
bet367/390
Sana31.12.2021
Hajmi12,82 Mb.
#245684
1   ...   363   364   365   366   367   368   369   370   ...   390
Bog'liq
Yosh fiziologiyasi va gigiyenasi (Z.Rajamurodov va b.) (4)

D orm ondorilar  (vitam inlar).  Darmondorilar  organizmning 
m o'tadil  faoliyat  ko'rsatishi  uchun  zarur  bo'lgan  organik  birik- 
malardir.  Darm ondorilar juda  ko'plab  fermentlar  tarkibiga  kiradi, 
bu  esa  m oddalar  almashinuvida  darmondorilarning  ahamiyati juda 
muhim  ekanligini  tushuntirib  beradi.
Darm ondorilar gormonlar ta'sirini  yaxshilaydi hamda organizm- 
ni  tashqi  muhitning  noqulay  omillari  ta'siriga  chidamliligini  oshi- 
radi  (infeksiya,  tashqi  muhitning  yuqori  va  past  haroratlari  hamda 
boshqalar).  Ular  o'sishni  stimullatsiyasi,  jarrohlik  operatsiyalari- 
dan  keyin  va  hujayralarni,  to'qim alarni  tiklanishi  uchun  zarur.
K o'plab  fermentlar  va  gormonlardan  farqli  o'laroq  vitam in­
lar  odam  organizmida  hosil  bo'lm avdi.  Ularning  asosiy  manbayi 
bo'lib  meva  va  sabzavotlar  hisoblanadi,  lekin  ular  go'sht,  sut, 
baliqlar  tarkibida  ham  saqlanadi.  Organizm  uchun vitam inlar ju da 
kam m iqdorda talab etiladi,  lekin ularning yetishmasligi  yoki  kam- 
ligi m a'lum  yo'nalishdagi  fermentlarning hosil  bo' lishini  buzadi  va 
avitaminoz  -   kasalligini  chaqiradi.
Vitaminlar  ikkita  katta  guruhga  bo'linadi:  1)  suvda  eruvchilar;
2)  yog'da  eruvchilar.
Suvda  eruvchi  vitaminlar  guruhiga  В  guruhi  vitaminlari,  С  va 
PP  vitaminlar  kiradi.
Y og'da  eruvchi  vitam inlar  guruhiga A  va A,.  D,  E,  К  vitam in­
lari  kiradi.
В  vitamini  (tiamin,  anevrin)  o'rm on  y o n g 'og 'i,  tozalanm agan 
gurunch,  yaxshi  maydalanm agan  nonda,  arpa  va  suli  yormalarida 
saqlanadi,  lekin  uning  miqdori  pivo  achitqilarida  va jigarda juda 
kattadir.  7 yoshgacha bo'lgan  bolalarning  bu vitaminga bo'lgan  ta- 
labi  bir  kecha-kunduzda  1  mg,  7  yoshdan  14  yoshgacha  1,5  mg,
14  yoshdan  boshlab  2  mg  va voyaga  yetgan  odamlarda  2 -3  mg  ni 
tashkil  etadi.
O vqatlar  tarkibida  Bj  vitamini  yetishm aganida  beri-beri  kasal- 
ligi  rivojlanadi.  Kasalning  ishtahasi  yo'qoladi, juda tez charchaydi, 
sekin-asta  oyoq  muskullarida  holsizlanish  paydo  bo'ladi.  So'ngra
www.ziyouz.com kutubxonasi


oyoq  muskullarining  sezuvchanligi  vo'qoladi.  k o ‘rish  va  eshitish 
nervlari jarohatlangan singari faoliyat ko'rsatadi, uzunchoq va orqa 
miva  hujayralari  o'ladi.  oyoq  va  q o ‘llaming  paralichi  boshlanadi. 
O 'z  vaqtida kasallikning  oldi  olinmasa,  organizm  o ‘ladi.

Download 12,82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   363   364   365   366   367   368   369   370   ...   390




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish