Fiziologiyasi va gigiyenasi

U O ‘K:  612.01  (075) 
KBK:  57.31ya73
ISBN:  978-9943-4237-3-2
©  ««TA FAK KU R B O 'S T O N I» »   nashriyoti,  2013
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

S O Z B O S H I
Yosh.  o'sayotgan  bolalarning  salomatligini,  ularning turli  davr- 
lardagi  o'sish   va  rivojlanishini  nazorat  qilish,  kasalliklarning  ol­
dini  olish,  yosh  bolalar  organizmining  chidamliligini  oshirish  va 
kasalga  chalingan bolalarni  davolash tadbirlarining  samarali  b o 'li­
shi uchun tarbiyachi,  pedagog va pediatorlar o'sayotgan organizm­
ning  fiziologik  xususiyatlarini  yaxshi  bilishlari  kerak.  Shuning 
uchun  ushbu  darslik  nobiologik  fakultetlarning  bakalavlari  ham­
da  barcha  oliy  o'qu v   yurtlarida  yangidan tashkil  qilingan  «Kasbiy 
ta iim »   y o ‘nalishida  ta ’lim  olavotgan  bakalavrlarning  «Yoshga 
oid  fiziologiya  va  o'quvchilar  gigiyenasi»  hamda  «Odam  hamda 
hayvonlar fiziologivasi»  mutaxassisligi  bo'yicha tayyorlanayotgan 
magistrlam ing  tanlov  fanlari  dasturlariga  kiritilgan  qo'shim chalar 
hisobga  olingan  holda  tayyorlandi.
Shuni  qayd  qilish  kerakki,  darslikda  yoshga  oid  fiziologiya  va 
o'quvchilar gigiyenasiga  oid  m a’lumotlar talabalarga tushunarli va 
qulay  shaklda  mujassamlangan.  Hozirda  chop  etilayotgan  darslik 
va  o'quv  q o ’llanmalar  ekologik  omillarning  atrof-muhitga  va  un- 
dagi  barcha tirik jonzotlarga ko'rsatayotgan  ijobiy  va salbiy ta ’siri- 
ni  hisobga  olingan  holda  tayyorlanmoqda.  Ushbu  darslik  ham  ana 
shu  ekologik  omillarning  ta ’sirini  hisobga  olgan  holda  yozildi  va 
imkon  darajasida  yetuk  mutaxassislarning  maslahatlari  hamda  in­
ternet  m a'lum otlaridan  keng  foydalanildi.
O 'zbekiston Respublikasi  fanlar akademiyasi va Toshkent dav- 
lat  pediatriya  institutlari  va  elektron  axborot  ommaviy  vositalari- 
da  e ’lon  qilingan.  xorijiy  m amlakatlar  olimlari  tom onidan  «Yosh 
fiziologiyasi  va  gigiyenasi»  fani  bo'yicha  tavyorlangan  dissertasi- 
yalar va  ilmiy  maqolalardan jam langan m a’lumotlar asosida ushbu 
darslik tayyorlandi.  M azkur  darslik  «Yosh  fiziologiyasi  va  gigiye-
о
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

nasi»  deb  ataldi,  chunki  unda  bola tug'ilganidan  to  maktabni  bitir- 
guniga  qadar (balog'at yoshiga yetgunicha)  b o ig a n  davrlarda,  ular 
organizmida  kuzatiladigan  fiziologik  jarayonlarga  va  aynan  shu 
davrlarda  talab  qilinadigan  sanitariva  va  gigiyena  qoidalariga  alo- 
hida  e'tibo r  berildi.
M azkur  darslik  pedagogika.  kasbiy  ta iim   yo'nalishi  baka- 
lavrlariga  m o ijallan g an   b o iib .  talabalar  o'sayotgan  organizmi 
faolivatlari  to 'g 'risidagi  va  ularga  qo'yiladigan  gigiyenik  talabiar 
haqidagi  aniq  tushunchalarga  ega  b o ia d ila r  deb  umid  qilamiz.
Yoshga  oid  fiziologiya  va  o'sm irlar  gigiy enasi  bilan  shug'ul- 
lanuvchi  kasbdoshlarim iz  darslikni  tayyorlashda  y o 'l  qo'yilgan 
kam chiliklarga  qaramav  uni  xayrixohlik  bilan  qabul  qiladilar  va 
o'zlarining qimmatli filer va mulohazalarini bildiradilar, y o 'l qo'yil- 
gan  xato  va  kam chiliklarni  tuzatishga  yordam lashadilar  deb  umid 
qilam iz.
Mualliflar
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

K IR IS H