Fiziologiyasi va gigiyenasi



Download 12,82 Mb.
Pdf ko'rish
bet286/390
Sana31.12.2021
Hajmi12,82 Mb.
#245684
1   ...   282   283   284   285   286   287   288   289   ...   390
Bog'liq
Yosh fiziologiyasi va gigiyenasi (Z.Rajamurodov va b.) (4)

maksimal 
bosim
  deyiladi.  Bu  holat yurakdan  yirik  tomirlarga  sistola  paytida 
undan  periferiyaga  oqib  ketayotgan  qondan  ko'p  va  katta  miqdor- 
dagi  qon kiritiladi  va natijada yuqoridagi yuzaga keladi.  Yurakning 
bo'shashish  fazasida (diastola)  arterial  bosim  pasayadi  va diastolik 
yoki 
minimal bosim
  yuzaga  keladi.  Sistolik  va  diastolik  bosimlar 
orasidagi  fa rq /w /s  
bosimi
  deb  ataladi.  Puls  bosimining  o ic h am i 
qanchalik  kam  bo'lsa,  sistola  paytida  yurak  qorinchasidan  aortaga 
shuncha  qon  haydaladi.
Odamning  velka  arteriyasida  sistolik  bosim  110-125  mm  sim. 
ust.  ga teng bo'lsa,  diastolik bosim esa 60-85  mm  sim.  ust.  ga teng 
bo'ladi.  Yosh  bolalarda  qon  bosimi  voyaga  yetgan  odamlardagi- 
ga  nisbatan jiddiy  darajada  past.  Bola  qancha  yosh  bo'lsa,  unda- 
gi  kapillarlar  turi  shuncha  katta  bo'ladi  va  qon  tomirlarining  yu­
zasi  shuncha  katta  bo'ladi.  demak,  qon  bosimi  ham  shuncha  past
www.ziyouz.com kutubxonasi


bo'ladi. Yangi tug'ilgan bolaning maksimal bosimi  76 mm  sim.  ust. 
ga  yaqin,  minimal  bosim  esa  4 0 -5 0   mm  sim.  ust.  ga  teng,  yosh 
ulg'ayishi  bilan  arteriya  tom irlarining  ko'ndalang  kesimi  yuzasini 
nisbatan  torayishi  tufayli  qon  bosimini  oshishi  kuzatiladi.
6 -7  yoshgacha bo'lgan bolalarda yurakning o'sishi  qon tom irla­
rining  o'sim idan  ortda  qoladi.  kevingi  davrlarda  esa,  avniqsa, jin ­
siy yetilish davrida yurakning o'sishi tom irlarning  o'sishidan  ustun 
bo'ladi.  Bu  holat  qon  bosimi  darajasida  o 'z   aksini  topadi.  ayrim 
paytlarda  o'sm irlik  gipertoniyasi  deb  ataluvchi  bosim  kuzatiladi, 
bu  esa  yurakning  haydovchi  kuchi  nisbatan  tor  qon  tomirlari  to- 
monidan  ko'rsatilayotgan  qarshilikka  uchraydi,  tana  massasi  esa, 
bu  davrda jiddiy  darajada ortadi.  Qon bosimining bunday  ko'tarili- 
shi.  odatda,  vaqtinchalik xarakterga ega.  Lekin  o'sm irlik gipertoni­
yasi paytida jism oniy vuklamalarni  dozalashda juda ehtiyot bo'lish 
talab  qiladi.
50  yoshdan  keyin  maksimal  bosim  130-145  mm  simob  ustuni- 
gacha oshishi  mumkin.  S o g io m  odamlarda qon bosimining o'lcha- 
mi  doimiy  ravishda  bir  xil  darajada  ushlab  turiladi.  Qon  bosimi 
kuchli jism oniy  ish  bajarganda  ko'tariladi.  Qaysiki,  qon  bosim in­
ing к о 'tarilishiga olib keluvchi  turli  emotsional  holatlar arterial  bo- 
simning  ko'tarilishiga juda kuchli  ta ’sir ko'rsatadi.  Qon  bosimning 
doimiyligini  ta ’minlashda  asab  tizim ining  roli  juda  muhim.  Qon 
bosimining o ich am in i  aniqlash  muhim  diagnostik aham iyatga ega 
bo'lganligi  sababli  tibbiyot  am aliyotida  keng  qo'llanilm oqda  va 
foydalanilm oqda.

Download 12,82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   282   283   284   285   286   287   288   289   ...   390




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish